Boehringer Ingelheim Việt Nam vừa phối hợp với Trường Đại học Nông Lâm TP.HCM và Học viện Nông nghiệp Việt Nam (Thành phố Hà Nội) tổ chức chuỗi hội thảo kết hợp giải chạy “ENTERathon - Đường đua năng suất: Từ sức khỏe trang trại đến sức khỏe cộng đồng”.
Sự kiện thu hút gần 800 người tham dự, gồm bác sĩ thú y, cán bộ kỹ thuật, chủ trang trại, giảng viên và sinh viên ngành chăn nuôi - thú y. Hội thảo là dịp kết nối cộng đồng, đồng thời chia sẻ các giải pháp phòng bệnh chủ động, nâng cao an toàn sinh học, giảm phụ thuộc kháng sinh và hướng tới phát triển chăn nuôi bền vững.
Các chuyên gia chia sẻ tại sự kiện “ENTERathon - Đường đua năng suất”. Ảnh: BTC Hội thảo.
Đề kháng kháng sinh - mối đe dọa toàn cầu
Đề kháng kháng sinh xảy ra khi vi khuẩn không còn đáp ứng với thuốc, nguyên nhân chủ yếu do việc lạm dụng kháng sinh ở cả người và động vật. Tình trạng này khiến việc điều trị khó khăn hơn, làm tăng nguy cơ tử vong, kéo dài thời gian nằm viện và chi phí y tế.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đề kháng kháng sinh là một trong 10 mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng nhất thế kỷ 21, gây ra 1,27 triệu ca tử vong và liên quan đến gần 5 triệu ca tử vong khác trong năm 2019. Ngân hàng Thế giới dự báo, nếu không có biện pháp ứng phó, chi phí y tế toàn cầu có thể tăng thêm 1.000 tỷ USD vào năm 2050.
PGS.TS.BS Lê Khắc Bảo, Giám đốc Trung tâm Giáo dục Y học, Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết: “Đề kháng kháng sinh đang gia tăng nhanh do sử dụng không đúng chỉ định và quản lý lỏng lẻo nhiễm khuẩn. Hậu quả là nhiều ca bệnh khó điều trị hơn, làm tăng nguy cơ tử vong. Một nghiên cứu toàn cầu ước tính có thể có hơn 39 triệu ca tử vong do đề kháng kháng sinh đến năm 2050”.
Ông Niklas Birkner, Tổng Giám đốc Công ty Thuốc Thú y Boehringer Ingelheim Việt Nam phát biểu tại sự kiện. Ảnh: BTC Hội thảo.
Tại Việt Nam, tình trạng sử dụng kháng sinh vẫn ở mức cao. Theo WHO, 75% lượng kháng sinh toàn cầu được dùng trong chăn nuôi. Riêng Việt Nam tiêu thụ hơn 2.751 tấn mỗi năm, trong đó ngành nuôi heo chiếm khoảng 1.600 tấn, cao hơn cả y tế (1.086 tấn).
Điều này khiến nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như E. coli, Salmonella, Streptococcus suis… kháng thuốc, gây nguy cơ lớn cho cả vật nuôi và con người. Hậu quả có thể là dị ứng, rối loạn vi sinh đường ruột, thậm chí đột biến gen hoặc ung thư nếu sử dụng kháng sinh bị cấm.
Việt Nam hiện có đàn heo khoảng 26,5 triệu con, đứng thứ 6 thế giới. Tuy nhiên, nhiều hộ chăn nuôi vẫn tự ý dùng thuốc, không theo chỉ định bác sĩ thú y, hoặc dùng kháng sinh quá liều, kéo dài thời gian.
PGS.TS Võ Thị Trà An, giảng viên cao cấp Đại học Nông Lâm TP.HCM cho rằng: “Các loại kháng sinh quan trọng trong điều trị cho người cần được hạn chế, thậm chí tránh dùng trong thú y. Bên cạnh đó, cần có dữ liệu rõ ràng về mức độ kháng thuốc của vi khuẩn để lựa chọn kháng sinh điều trị hiệu quả hơn”.
Chính phủ hành động, doanh nghiệp đồng hành
Chính phủ Việt Nam đã ban hành “Chiến lược quốc gia về phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2023 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Chiến lược nhấn mạnh việc kiểm soát sử dụng thuốc thú y, giám sát dư lượng kháng sinh và khuyến khích các giải pháp thay thế.
Từ năm 2018, Việt Nam đã cấm dùng kháng sinh để kích thích tăng trưởng. Đến ngày 1/1/2026, sẽ cấm hoàn toàn việc dùng kháng sinh phòng bệnh trong chăn nuôi. Chính sách này phù hợp với mô hình “Một sức khỏe” (One Health) của WHO, kết nối y tế con người, động vật và môi trường để đảm bảo an toàn thực phẩm từ trang trại đến bàn ăn.
PGS.TS Võ Thị Trà An, Giảng viên cao cấp trường Đại học Nông lâm TP.HCM nhấn mạnh về các giải pháp ứng phó với thách thức kháng kháng sinh. Ảnh: BTC Hội thảo.
Trong bối cảnh đề kháng kháng sinh tăng cao, việc chủ động phòng bệnh bằng vaccine là giải pháp bền vững. Kinh nghiệm từ Hà Lan cho thấy, chỉ trong 14 năm, lượng kháng sinh dùng trong chăn nuôi giảm 70% nhưng năng suất vẫn tăng rõ rệt.
Các nghiên cứu quốc tế cũng chứng minh vaccine PCV2 có thể giúp giảm hơn 50% lượng kháng sinh dùng cho bệnh hô hấp. Vaccine đường uống Enterisol® Ileitis giúp giảm tới 79% kháng sinh trong phòng và điều trị bệnh viêm hồi tràng, thậm chí thay thế hoàn toàn kháng sinh Tylosin.
Theo ông Nguyễn Công Huy, Giám đốc Kỹ thuật Boehringer Ingelheim Việt Nam, giai đoạn sau cai sữa là thời điểm heo dễ nhiễm bệnh nhất, chiếm tới 80% lượng kháng sinh sử dụng. “Rất may, hầu hết các bệnh chính trên heo đều có vaccine phòng ngừa hiệu quả. Khi heo có miễn dịch sớm, việc dùng kháng sinh sẽ giảm đáng kể”, ông Huy nói.
Ông Huy cho biết thêm, sức khỏe đường ruột là nền tảng của năng suất đàn heo. “Vaccine Enterisol® của Boehringer Ingelheim là vaccine sống đường uống, giúp bảo vệ kép - vừa miễn dịch niêm mạc, vừa miễn dịch tế bào, đồng thời không gây stress cho vật nuôi”.
PGS.TS.BS Lê Khắc Bảo, Giám đốc Trung tâm Giáo dục Y Học, Phó Giám đốc - Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Ảnh: BTC Hội thảo.
Theo Giám đốc Kỹ thuật Boehringer Ingelheim Việt Nam, đây là một phần trong 5 mục tiêu chiến lược của Boehringer Ingelheim nhằm giảm kháng sinh: củng cố an toàn sinh học, nâng cao miễn dịch đàn, cải thiện dinh dưỡng, sử dụng sản phẩm thay thế kháng sinh và chẩn đoán sớm dịch bệnh.
Khẳng định cam kết đồng hành cùng ngành chăn nuôi, ông Niklas Birkner, Tổng Giám đốc Công ty Thuốc Thú y Boehringer Ingelheim Việt Nam nhấn mạnh: “Khi động vật khỏe mạnh, con người cũng khỏe mạnh hơn. Boehringer Ingelheim sẽ tiếp tục cung cấp các giải pháp vaccine tiên tiến, giúp nhà chăn nuôi duy trì năng suất, an toàn thực phẩm và chung tay chống kháng kháng sinh”.
