Theo TS Hồ Huy Cường, Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ (ASISOV), ở Nam Trung Bộ, xoài được trồng tập trung tại Khánh Hòa, vùng Đông Lâm Đồng và Đông Gia Lai. Các giống xoài được trồng phổ biến gồm xoài thủy triều, xoài cát Hòa Lộc, xoài cát chu, xoài Đài Loan, xoài Úc… Trong đó xoài cát Hòa Lộc và xoài Úc cho hiệu quả kinh tế cao nhất. Cây xoài ở vùng Nam Trung Bộ đã hình thành một số vùng sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn.
Xoài cát Hòa Lộc được trồng nhiều tại vùng Đông Gia Lai. Ảnh: V.Đ.T.
Người trồng xoài trong khu vực đã làm chủ một số kỹ thuật canh tác như khoảng cách trồng, cắt tỉa cành sau thu hoạch, xử lý ra hoa tập trung... Từ năm 2006 - 2008, nông dân Khánh Hòa đã rất thành thạo cắt cành những cây xoài giống cũ để ghép mới xoài Úc. Các giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng cây ăn quả cũng đã được hình thành trong quy trình sản xuất.
Ngoài ghép xoài, nông dân Nam Trung Bộ còn rất giỏi xử lý cho xoài ra hoa tập trung và ra hoa trái vụ, tưới nước tiết kiệm, bao quả xoài ngăn ruồi đục quả...
Tuy nhiên, thực tế sản xuất cho thấy cây xoài còn thiếu ổn định về năng suất và chất lượng quả do chưa có quy trình canh tác hoàn thiện, quy trình canh tác chưa được cải tiến phù hợp với điều kiện tự nhiên, điều này khiến cây xoài cho hiệu quả chưa tương xứng với tiềm năng.
Từ thực tế trên, ASISOV đã nghiên cứu, hoàn thiện quy trình kỹ thuật canh tác xoài thích hợp với điều kiện của vùng Duyên hải Nam Trung Bộ để chuyển giao cho nông dân, trong đó có quy trình canh tác, bảo quản 3 giống xoài gồm xoài cát Hòa Lộc, xoài Úc và xoài canh nông, đã chuyển giao cho nông dân Cam Lâm (Khánh Hòa). Đồng thời nghiên cứu công nghệ tưới nước hợp lý cho cây xoài trên đất cát vùng Duyên hải Nam Trung Bộ.
Nông dân Nam Trung Bộ đã rành cắt tỉa cành xoài sau thu hoạch, xử lý ra hoa tập trung. Ảnh: V.Đ.T.
Chi tiết về quy trình kỹ thuật, TS Hồ Huy Cường cho biết sau thu hoạch, cây xoài cần được tỉa bỏ cành bị sâu bệnh hại và cành vô hiệu, đồng thời tiến hành bấm ngọn ở đọt đợt thứ nhất của cành cho quả tại vị trí còn lại 4 - 5 lá.
Khi đã tỉa cành, chủ nhà vườn cần phun thuốc Ridomil Gold 68WG để phòng nấm xâm nhập vết cắt gây bệnh và phun vôi lên gốc. Khi cây ra đọt và lá non thì phun hỗn hợp thuốc Actara 25WG và Antracol 70WP để phòng sâu hại và bệnh thán thư.
Khi lá non của đợt đọt thứ nhất chuyển từ màu đồng sang màu xanh nõn chuối cần tưới Paclobutrazol xung quanh tán (cách gốc 50cm) với liều lượng 1,5g/m đường kính tán, tương ứng với 10 gam Atomin 15WP/m đường kính tán với lượng pha 0,6g Atomin 15WP/8 lít nước.
Sau khi xử lý Paclobutrazol, chủ nhà vườn cần tưới nước theo phương pháp nhỏ giọt cho cây liên tục trong 7 ngày với thời gian 50 phút/ngày, sau đó xiết nước trong 15 ngày tiếp theo. Khi lá xoài trở màu xanh đậm thì tưới nước trở lại với thời gian 80 phút/ngày, không tưới nếu trời mưa.
Trước thời điểm kích thích ra hoa, người trồng cần phun MKP (0-54-34) 2 lần liên tục với nồng độ 0,8%, phun ướt toàn bộ tán lá. Trước khi kích thích xoài ra hoa, nhà vườn cần bón thúc phân vô cơ lần 2 với liều lượng 40% P2O5 và 30% K2O so với tổng lượng phân bón cho cây trong vụ.
Nông dân phường Quy Nhơn Nam (Gia Lai) bao quả xoài ngăn ruồi đục quả. Ảnh: V.Đ.T.
“Sau ít nhất 70 ngày kể từ khi xử lý Paclobutrazol, nhà vườn cần phun Thiourea với nồng độ 0,5% 2 lần liên tục cách nhau 5 ngày để kích thích cây ra hoa. Trong giai đoạn này tiến hành tưới nước liên tục cho cây xoài bằng phương pháp tưới nhỏ giọt với thời gian 80 phút/ngày, trừ những ngày mưa. Giai đoạn cây ra hoa cần tưới nước liên tục cho cây xoài bằng phương pháp tưới nhỏ giọt với thời gian 100 phút/ngày. Trong thời gian này không nên phun thuốc phòng sâu bệnh. Nếu gặp mưa hoặc mật độ sâu bệnh hại quá cao thì phun trừ vào chiều mát”, TS Cường khuyến cáo.
TS Hồ Huy Cường khuyến cáo thêm: Giai đoạn xoài đậu quả và phát triển quả, nhà vườn cần bón thúc phân vô cơ lần 3 vào thời điểm 3 tuần sau khi đậu trái với lượng 20% N, 15% K2O và lần 4 vào thời điểm từ 8 đến 10 tuần sau khi đậu trái với lượng 20% N, 15% K2O. Trong giai đoạn này cần tưới nước liên tục cho cây xoài bằng phương pháp tưới nhỏ giọt với thời gian 140 phút/ngày, dừng tưới trước thời điểm thu hoạch 10 ngày.
“Khi quả to bằng ngón chân cái, nhà vườn cần tỉa bỏ những quả hình dạng không bình thường và có vết sâu, bệnh hại, chỉ để lại mỗi cành 1 quả, hạn hữu lắm mới giữa lại 2 quả đối với những vùng tán lá có chồi quả quá ít”, TS Hồ Huy Cường lưu ý.
