Năm 2014, xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên (nay là xã Điền Xá, Quảng Ninh) có khoảng 2.800 nhân khẩu, trên 70% là hộ nghèo và cận nghèo... nhưng đó là câu chuyện của hơn 10 năm trước. Giờ đây, cuộc sống người dân Điền Xá đã thay đổi, tất cả nhờ phát triển kinh tế đúng hướng, nuôi gà Tiên Yên.
Khu dân cư tập trung của người Dao thôn Khe Lẹ, xã Điền Xá, nơi từng nghèo nhất tỉnh Quảng Ninh. Ảnh: Cường Vũ
Trại gà của anh Trần Văn Hoan ở thôn Bắc Lù là một trong những trang trại thuộc diện lớn nhất xã Điền Xá. Anh Hoan là người Tày, hai vợ chồng bươn chải đủ nghề nhưng cuộc sống vẫn chật vật. Năm 2015, được "chuyên gia" về gà ở Tiên Yên - Thạc sỹ Lý Văn Diểng động viên và tạo điều kiện giúp đỡ, anh Hoan đã quyết định phát triển kinh tế hộ gia đình bằng cách nuôi gà Tiên Yên.
Ban đầu anh đặt 1.000 con gà giống. Còn ông Diểng hàng ngày trước khi lên cơ quan thì đều ghé qua trại gà của Hoan để xem xét, hướng dẫn cách nuôi, chăm sóc gà. Đến khi gà trưởng thành, Hoan xuất bán cho các thương lái, nhà hàng và bán ngoài chợ, thu về được "mớ" tiền kha khá.
Trang trại gà tại Điền Xá của anh Trần Văn Hoan. Ảnh: Cường Vũ
Từ chỗ phải nợ tiền con giống, nợ tiền thức ăn, nhưng chỉ sau 2 năm chăn nuôi, gia đình anh Hoan đã trang trải hết nợ nần và mở rộng quy mô trang trại, trung bình mỗi năm anh xuất từ 3.000 đến 4.000 con gà thương phẩm cho nhà hàng, thương lái, trừ các chi phí lãi khoảng trên 200 triệu đồng.
Thu nhập từ bán gà giúp vợ chồng anh xây được căn nhà khang trang, mua ô tô, lo cho con cái ăn học đầy đủ.
Có được lợi nhuận cao từ con gà đặc sản, anh Hoan đã tích cực phổ biến kinh nghiệm đến những người xung quanh bởi anh nghĩ, thương hiệu gà Tiên Yên nổi tiếng ở Quảng Ninh, nhưng anh muốn lan tỏa giống gà này đi xa hơn, mở rộng thị trường, đem lại nhiều cơ hội làm giàu cho người dân quê anh. Không chỉ tuyên truyền, anh Hoan luôn sẵn sàng hỗ trợ, hướng dẫn bà con về cả vốn, kinh nghiệm phòng chống dịch bệnh cho con gà. Nhiều người nghe và làm theo anh giờ đã xây được nhà, mua được ô tô, tất cả đều nhờ vào con gà Tiên Yên.
Cũng giống như gia đình anh Hoan, đối với nhiều hộ dân ở xã Điền Xá, việc nuôi gà Tiên Yên không chỉ là phương kế thoát nghèo mà giống gà Tiên Yên là "vốn quý" mà mảnh đất này đã ban tặng. Hiện tại, cả xã có hàng chục hộ gia đình lập trang trại nuôi gà Tiên Yên.
Nông dân Điền Xá có nhà cao cửa rộng, sắm được cả ô tô nhờ nuôi gà Tiên Yên. Ảnh: Cường Vũ.
Anh Tằng Hình Vinh, người Dao ở Điền Xá cho hay, trước được hướng dẫn anh cũng nuôi ở quy mô nhỏ. Từ năm 2016, gia đình anh phát triển chuồng trại nuôi với số lượng lớn khoảng 5.000 con/năm và thu nhập từ con gà Tiên Yên giúp anh cải thiện cuộc sống, đầu tư cho con cái học hành. Gà Tiên Yên nuôi đúng quy trình, 2 tháng đầu cho ăn cám, thời gian còn lại cho ăn ngô, thóc. Gà mái nuôi 6 tháng, gà trống nuôi 8 tháng thì thu hoạch, nên cứ xuất lứa nào là bán hết, không sợ ế.
"Gà Tiên Yên bán dễ hơn so với giống gà khác. Cứ đến lứa bán thì chỉ 1 đến 2 tuần là bán hết cả đàn. Bán lẻ cũng có, bán cho thương lái cũng có. Trong khu nhiều hộ nuôi cũng có tâm lý sợ không bán được nhưng chúng tôi động viên gà này có thương hiệu, mọi người còn về tìm mua, không lo chuyện đó", anh Tằng Hình Vinh chia sẻ.
Ông Lương Việt Hưng, Chủ tịch xã Điền Xá cho biết, từ gần chục năm trước, khi đó là xã Hà Lâu, Đảng ủy, UBND xã đã ban hành nghị quyết, kế hoạch triển khai đến các thôn, hộ dân, phối hợp với đoàn thể, tuyên truyền, vận động bà con nuôi gà Tiên Yên. Đến nay, trên 80 hộ nông dân nuôi gà Tiên Yên theo hình thức trang trại. Hộ ít tối thiểu 500 con, hộ nhiều 5.000 con/năm. Xã kết nối với các đầu mối chợ như Tiên Yên, Bình Liêu, một số chợ khu vực Đình Lập, TP Lạng Sơn,... để các hộ chăn nuôi kết nối tiêu thụ sản phẩm gà Tiên Yên.
Từ lúc chỉ có vài hộ nuôi với quy mô nhỏ thì nay, Điền Xá đã là xã nuôi gà Tiên Yên có tiếng của tỉnh Quảng Ninh. Chính quyền xã kết nối nông dân với doanh nghiệp, ngân hàng để họ ổn định nguồn vốn phát triển kinh tế. Người nuôi gà ở Điền Xá được hỗ trợ về công tác thú y, kiểm dịch bệnh. Chính quyền cùng với người dân đồng hành từ khâu sản xuất, quản lý trang trại đến tiêu thụ sản phẩm với mục tiêu bảo tồn và phát triển giống gà Tiên Yên theo quy mô lớn. Gà Tiên Yên được xác định là một trong những sản phẩm nổi bật, kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, trở thành thương hiệu đặc sắc của vùng Tiên Yên nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung.
