Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản Bắc Ninh vừa phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Lớp tập huấn về phúc lợi động vật trong chăn nuôi - Xu hướng quốc tế và ứng dụng tại Bắc Ninh.
Lớp tập huấn tổ chức tham quan khảo sát hệ thống tự động trong nuôi gà đẻ trứng thương phẩm tại trang trại Công ty Delco Farm. Phạm Minh.
Hoạt động nằm trong Chương trình hợp tác giữa Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh Bắc Ninh, Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam (VFAEA), Học viện Nông nghiệp Việt Nam và Tổ chức Bảo vệ động vật thế giới (World Animal Protection).
Phúc lợi động vật - hành lang pháp lý và xu hướng tất yếu
Theo Tiến sĩ Hạ Thúy Hạnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam (VFAEA), phúc lợi động vật là nội dung mới nhưng đang trở thành tiêu chí bắt buộc trong các chuỗi sản xuất nông nghiệp hiện đại.
Việt Nam đã tiếp cận khái niệm này từ gần một thập kỷ qua, song bước ngoặt thực sự đến từ việc ban hành Luật Thú y 2015 và Luật Chăn nuôi 2018, trong đó các điều 20, 21 và 69-72 quy định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc bảo đảm sức khỏe, môi trường và hành vi tự nhiên của vật nuôi.
Tiến sĩ Hạ Thúy Hạnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam nhấn mạnh: "Phúc lợi động vật không phải khái niệm xa vời, mà là tiêu chuẩn sản xuất hiện đại, để Việt Nam tiến vào chuỗi cung ứng toàn cầu". Ảnh: Phạm Minh.
Bà Hạnh nhấn mạnh: “Luật đã có, tiêu chí đã hình thành, giờ là giai đoạn thực thi. Phúc lợi động vật không phải khái niệm xa vời, mà là tiêu chuẩn sản xuất hiện đại, để Việt Nam tiến vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là bước tiến lớn về nhận thức và trách nhiệm xã hội trong sản xuất nông nghiệp. Việt Nam hiện đã có bộ tiêu chí tối thiểu quốc gia về phúc lợi động vật do VFAEA ban hành, dựa trên nền tảng quốc tế nhưng phù hợp điều kiện trong nước, hướng tới tính khả thi cao nhất cho nông hộ và doanh nghiệp”.
Hiện cả nước có trên 557 triệu con gia cầm, trong đó gà chiếm 454 triệu con, nhưng số trại được chứng nhận phúc lợi động vật còn rất ít. “Mục tiêu đến năm 2030, ít nhất 20% tổng đàn gia cầm của Việt Nam được nuôi theo tiêu chuẩn phúc lợi”, bà Hạnh cho biết thêm.
Đối với tỉnh Bắc Ninh, với 26 triệu con gia cầm (riêng gà hơn 21,7 triệu con), việc triển khai chương trình này được xem là địa phương tiên phong để mở rộng mô hình, tạo nền tảng để tiến tới xuất khẩu sản phẩm gia cầm có chứng nhận nhân đạo trong khu vực Bắc Bộ.
Ông Đào Tiến Khuynh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản Bắc Ninh phát biểu khai mạc lớp tập huấn. Ảnh: Phạm Minh.
Ông Đào Tiến Khuynh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh Bắc Ninh cho biết: “Chăn nuôi phúc lợi không chỉ là yêu cầu quốc tế, mà còn là sự trở về với tự nhiên - nơi vật nuôi được sống đúng bản năng. Bắc Ninh xác định đây là hướng đi bền vững, vừa nâng cao giá trị kinh tế, vừa đảm bảo vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm”.
Tại buổi tập huấn, Tiến sĩ Cù Thị Thiên Thu (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) phân tích chi tiết các tiêu chí phúc lợi động vật trong chăn nuôi gà đẻ trứng và gà thịt từ chuồng trại, ánh sáng, đến ổ đẻ và mật độ nuôi...
Tiến sĩ Cù Thị Thiên Thu (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) phân tích chi tiết các tiêu chí phúc lợi động vật trong chăn nuôi gà đẻ trứng và gà thịt. Ảnh: Phạm Minh.
“Một con gà chỉ thực sự khỏe mạnh khi được tự do thể hiện tập tính tự nhiên. Chuồng nuôi cần đảm bảo tối đa 7 con/m², có sào đậu, hố cát, ổ đẻ, chu kỳ sáng tối hợp lý và tuyệt đối không sử dụng kháng sinh, không hormone tăng trưởng. Đây vừa là khoa học, vừa là nhân đạo,” bà Thu khẳng định.
Các kết quả khảo sát thực tế, gà nuôi theo mô hình phúc lợi giảm stress rõ rệt, tỷ lệ chết thấp hơn, chất lượng thịt và trứng thơm ngon hơn, đặc biệt giảm tồn dư kháng sinh trong sản phẩm thịt và trứng rõ rệt.
Thạc sĩ Nguyễn Tam Thanh (AFA) cho biết, phong trào “Không lồng - Cage-Free” đang trở thành xu hướng tất yếu toàn cầu, với châu Âu dự kiến cấm hoàn toàn chăn nuôi chuồng lồng vào năm 2027. Các tập đoàn bán lẻ lớn tại Mỹ, Nhật Bản chỉ chấp nhận sản phẩm được chứng nhận nhân đạo (chứng nhận Humane Certified).
Thạc sĩ Nguyễn Tam Thanh (AFA) cho biết, châu Âu dự kiến cấm hoàn toàn chăn nuôi chuồng lồng vào năm 2027. Ảnh: Phạm Minh.
“Đây là cơ hội để Việt Nam đi sớm một bước. Thị trường trong nước cũng đang thay đổi, người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm 30% để có sản phẩm sạch, an toàn và có đạo đức”, ông Thanh nhận định.
Đối thoại trong buổi tập huấn, đại diện khối doanh nghiệp, anh Nguyễn Duy Cương, Trưởng phòng kỹ thuật Delco Farm, chia sẻ thực tế chuyển đổi mô hình: “Trang trại của chúng tôi có 140.000 con gà đẻ trứng, nếu chuyển hoàn toàn sang phúc lợi thì cần tới 5 ha đất. Do vậy, hướng phù hợp là chuyển từng phần, kết hợp giữa lồng và nền thả. Chúng tôi sẽ lên kế hoạch trước mắt dành 30% diện tích để thử nghiệm. Nếu gà khỏe mạnh hơn, giảm bệnh, chi phí thuốc thú y giảm thì sẽ gia tăng số lượng gà lên”.
Anh Nguyễn Duy Cương, Trưởng phòng kỹ thuật Delco Farm chia sẻ mong muốn dành 30% diện tích để thử nghiệm mô hình nuôi gà nhân đạo. Phạm Minh.
Trong khuôn khổ tập huấn, buổi chiều lớp có tổ chức tham quan khảo sát trại Công ty Delco Farm, cũng tại đây đại diện chuỗi cửa hàng thuận tự nhiên Bác Tôm, doanh nghiệp đang có 20 hệ thống bán các sản phẩm thuận tự nhiên tại Hà Nội cho biết: Bác Tôm sẵn sàng hợp tác thu mua các sản phẩm trứng gà của Delco Farm nếu Delco Farm đạt được các tiêu chuẩn nuôi sạch và thuận tự nhiên.
Ông Đào Tiến Khuynh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh Bắc Ninh đánh giá cao sự hợp tác của Hiệp hội và các chuyên gia. Ông cho rằng, phúc lợi động vật là chủ đề nhân văn nhưng mang giá trị kinh tế lâu dài, góp phần nâng cao thương hiệu sản phẩm nông nghiệp Bắc Ninh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Các học viên được trao chứng nhận tập huấn. Ảnh: Phạm Minh.
Trao đổi với phóng viên, ông Khuynh cho biết: “Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Ninh xác định rõ: ngành chăn nuôi là hướng đi bền vững trong phát triển kinh tế nông nghiệp của tỉnh. Sắp tới, Chi cục sẽ tham mưu để ban hành chính sách hỗ trợ cải tạo chuồng trại, xây dựng các mô hình điểm, kết hợp với doanh nghiệp để hình thành chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ sản phẩm phúc lợi”.
Thời gian tới, Chi cục sẽ lên kế hoạch gia tăng các lớp tập huấn về phúc lợi động vật, nhằm đào tạo và thay đổi nhận thức trong chăn nuôi, ngoài các hộ chăn nuôi, ông sẽ cho mời thêm cả các doanh nghiệp tiêu thụ để hình thành quy trình khép kín “từ trang trại tới bàn ăn”.
“Chúng ta không chỉ chăm lo cho con vật, mà còn hướng tới bảo đảm an toàn thực phẩm, sức khỏe cộng đồng và hình ảnh văn minh của người nông dân Việt Nam trong thời đại hội nhập”, ông Khuynh nhấn mạnh.
“Luật đã có, tiêu chí đã hình thành, giờ là giai đoạn thực thi. Phúc lợi động vật không phải khái niệm xa vời, mà là tiêu chuẩn sản xuất hiện đại, để Việt Nam tiến vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là bước tiến lớn về nhận thức và trách nhiệm xã hội trong sản xuất nông nghiệp. Việt Nam hiện đã có bộ tiêu chí tối thiểu quốc gia về phúc lợi động vật do VFAEA ban hành, dựa trên nền tảng quốc tế nhưng phù hợp điều kiện trong nước, hướng tới tính khả thi cao nhất cho nông hộ và doanh nghiệp”. TS Hạ Thúy Hạnh chia sẻ.
