An Giang, từ lâu đã được xem là “thủ phủ” của nghề nuôi cá tra và xuất khẩu. Toàn vùng ĐBSCL hiện có hơn 5.700 ha mặt nước nuôi cá tra, sản lượng đạt khoảng 1,4 triệu tấn/năm, kim ngạch xuất khẩu trên 2 tỷ USD. Riêng An Giang duy trì diện tích nuôi gần 1.500 ha, với sản lượng cá tra thương phẩm dự kiến 10.500 tấn trong năm 2025. Ngành hàng này không chỉ tạo việc làm ổn định cho hàng trăm nghìn lao động mà còn đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh.
Vùng nuôi cá tra tập trung ở An Giang tạo nguồn nguyên liệu dồi dào cho các nhà máy chế biến xuất khẩu. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, để đạt mục tiêu tăng trưởng ngành nông nghiệp 4,8% trong năm 2025, lĩnh vực thủy sản (trong đó cá tra là chủ lực) được xác định là động lực quan trọng. Ngoài ra, tỉnh còn hướng đến phát triển trung tâm giống cá tra 3 cấp vùng ĐBSCL với sản lượng cá giống tăng khoảng 50 triệu con, đáp ứng nhu cầu ương dưỡng và mở rộng quy mô nuôi trong vùng.
Tuy nhiên, để ngành hàng này phát triển bền vững, An Giang đang đối mặt với nhiều khó khăn như: chi phí sản xuất tăng, dịch bệnh thủy sản, biến động giá thức ăn và yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn môi trường, truy xuất nguồn gốc từ các thị trường nhập khẩu.
Ông Trần Vũ Em, Chi hội trưởng Chi hội Cá giống xã Phú Hòa, tỉnh An Giang cho biết: Người nuôi cá tra hiện nay đang gặp khó về vốn và chi phí sản xuất. Nhiều hộ nhỏ lẻ cần được hỗ trợ vay ưu đãi để cải tạo ao, đầu tư hệ thống nuôi an toàn sinh học.
Bổ sung quan điểm, ông Lê Chí Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản An Giang, chia sẻ, hiện nay việc liên kết trong chuỗi ngành hàng cá tra còn lỏng lẻo, khiến người nuôi bị động khi thị trường biến động. Trong khi đó, doanh nghiệp phải tốn chi phí lớn để đạt các chứng nhận quốc tế như: ASC, HACCP, BRC nhằm duy trì vị thế xuất khẩu.
Công nhân chế biến cá tra fillet tại nhà máy ở An Giang, bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu sang các thị trường Mỹ, EU và châu Á. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Để vượt qua các “điểm nghẽn”, nhiều doanh nghiệp ở An Giang như Nam Việt, Vĩnh Hoàn đã đầu tư mạnh vào công nghệ nuôi tuần hoàn, ứng dụng hệ thống lọc nước tái sử dụng (RAS), tự động hóa quản lý trại nuôi.
Song song đó, ngành chế biến đang chuyển hướng sang phát triển sản phẩm giá trị gia tăng như cá fillet cao cấp, cá viên, collagen, dầu cá, thức ăn chăn nuôi… giúp tận dụng tối đa phụ phẩm, nâng giá trị xuất khẩu.
Ông Doãn Tới, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Nam Việt, thông tin: Nếu tận dụng toàn bộ thành phẩm và phụ phẩm, giá trị xuất khẩu cá tra Việt Nam hoàn toàn có thể vượt xa mốc 2 tỷ USD/năm.
Cùng với nỗ lực từ doanh nghiệp, chính quyền tỉnh An Giang đang đẩy mạnh quy hoạch vùng nuôi an toàn sinh học, đầu tư hạ tầng thủy lợi, giao thông và điện phục vụ vùng nuôi tập trung. Ngành nông nghiệp cũng tăng tốc cấp mã số vùng nuôi, hoàn thiện hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử, tạo điều kiện để doanh nghiệp mở rộng xuất khẩu sang các thị trường cao cấp.
Thu hoạch cá tra thương phẩm là khâu cuối trong chuỗi sản xuất khép kín của ngành hàng cá tra xuất khẩu. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Theo ông Lê Hữu Toàn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, để cá tra An Giang phát triển bền vững, cần sự gắn kết chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, nhà khoa học và người nuôi. Nhà nước đóng vai trò hoạch định chính sách và tạo khung pháp lý thuận lợi. Doanh nghiệp đầu tư công nghệ, mở rộng thị trường. Nhà khoa học chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, còn người nuôi tuân thủ quy trình VietGAP, ASC, bảo vệ môi trường sinh thái.
Khi các mắt xích trong chuỗi giá trị cùng phối hợp, ngành hàng cá tra không chỉ duy trì vị thế chủ lực xuất khẩu của tỉnh An Giang mà còn trở thành biểu tượng của sự thịnh vượng, phát triển xanh và bền vững của cả vùng ĐBSCL.
