Xuất khẩu cá tra từ đầu năm đến nay đang tăng trưởng khá tốt. Bà Lê Hằng - Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) - cho biết, trong 6 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 1 tỷ USD, tăng 11,4% so với cùng kỳ 2024.
Dù đang tăng trưởng âm do tồn kho cao, nhưng Trung Quốc và Hong Kong tiếp tục là thị trường lớn nhất của cá tra Việt Nam với kim ngạch 249 triệu USD, giảm 4% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong khi giảm ở Trung Quốc, xuất khẩu cá tra đang tăng trưởng ở nhiều thị trường khác. Trong 6 tháng đầu năm, xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ đạt 175 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2024. Xuất khẩu sang các thị trường lớn khác như Brazil và Mexico tăng trưởng tốt.
Chế biến cá tra xuất khẩu. Ảnh: Thanh Sơn.
Sau khi Hoa Kỳ chính thức áp dụng thuế đối ứng, xuất khẩu cá tra sang thị trường Hoa Kỳ sẽ bị tác động ít nhiều. Tuy nhiên, bà Lê Hằng nhận định, xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ vẫn có những sự lạc quan hơn so với tôm vì áp lực cạnh tranh ít hơn nhiều.
Trước hết, cá tra Việt Nam gần như chiếm toàn bộ thị trường cá tra ở Hoa Kỳ. Thứ hai, là tin vui từ đợt rà soát hành chính lần thứ 20 (POR20) thuế chống bán phá giá đối với cá tra, basa phi lê đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam.
Theo kết quả cuối cùng của POR20, 7 doanh nghiệp Việt Nam có thuế chống bán phá giá là 0%. Ngoài ra, Công ty Vĩnh Hoàn - nhà xuất khẩu cá tra lớn nhất Việt Nam, đã thoát khỏi vụ kiện chống bán phá giá. Như vậy, trong thời gian tới, khi xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ, 8 công ty này sẽ không phải chịu cảnh "thuế chồng thuế", qua đó giúp cho ngành cá tra tiếp tục duy trì được thị trường Hoa Kỳ.
Dù vẫn có sự lạc quan vào thị trường Hoa Kỳ, nhưng ngành cá tra vẫn đang có những nỗ lực để giảm thiểu áp lực từ chính sách thuế đối ứng. Trong đó, giải pháp quan trọng hàng đầu là gia tăng các sản phẩm chế biến, sản phẩm giá trị giá tăng (GTGT). Các sản phẩm GTGT không chỉ giúp cho các doanh nghiệp đa dạng hóa danh mục hàng xuất khẩu mà còn để phân tán rủi ro và tối ưu cấu trúc chi phí trong dài hạn.
Thông tin từ VASEP cho thấy, xuất khẩu các sản phẩm cá tra GTGT đang tăng trưởng rất mạnh trong năm nay, nhất là tại thị trường Hoa Kỳ. Trong nửa đầu năm, xuất khẩu cá tra GTGT sang thị trường này đạt gần 10 triệu USD, tăng 459% so với cùng kỳ năm ngoái (tương đương gấp 5,5 lần). Hoa Kỳ chiếm 38% tỷ trọng trong tổng giá trị cá tra GTGT Việt Nam xuất khẩu sang các thị trường trong nửa đầu năm.
Thị trường Hoa Kỳ tăng trưởng 3 con số đã giúp cho xuất khẩu cá tra GTGT đi các thị trường đạt mức tăng trưởng cao. Từ đầu năm đến giữa tháng 7, xuất khẩu cá tra GTGT đã đạt 28 triệu USD, tăng 47% so với cùng kỳ 2024.
Phi lê cá tra - sản phẩm xuất khẩu chủ lực của ngành cá tra Việt Nam. Ảnh: Thanh Sơn.
Đa dạng hóa thị trường cũng là hướng đi cần thiết cho cá tra Việt Nam. Hiện tại, nhiều thị trường, khách hàng đang có nhu cầu nhập khẩu cá tra. Ông Trần Văn Hùng, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hùng Cá cho biết, các khách hàng truyền thống của công ty đang có nhu cầu cao về nhập khẩu cá tra. Vì vậy, các sản phẩm cá tra của Hùng Cá hiện đang làm đến đâu là hết đến đó. Năm ngoái, tổng giá trị xuất khẩu các sản phẩm từ cá tra của Hùng Cá là khoảng 300 triệu USD. Năm nay, con số này sẽ cao hơn.
Dù gặp thách thức từ thuế đối ứng của Hoa Kỳ, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn lạc quan với tương lai của cá tra Việt Nam vì hiện có nhiều nước nuôi cá tra, nhưng chỉ có Việt Nam đã hình thành nền công nghiệp cá tra với chuỗi giá trị hoàn thiện, tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế và đồng bộ trong chiến lược ngành hàng. Vì vậy, dù sản lượng cá tra Việt Nam chỉ chiếm khoảng một nửa sản lượng cá tra toàn cầu, nhưng Việt Nam lại đang cung ứng hơn 90% cá tra phile đông lạnh cho toàn thế giới.
Với nhu cầu thị trường truyền thống trong những tháng cuối năm, cùng khả năng mở rộng tại các thị trường ASEAN, Trung Đông và Nam Mỹ, cộng với việc tận dụng được kết quả thuận lợi của POR20 tại Hoa Kỳ, VASEP dự báo xuất khẩu cá tra cả năm nay sẽ đạt 2 tỷ USD.
