Ngày 15/11, tại tỉnh Đắk Lắk, Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA) phối hợp với Công ty đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp hội Cà phê đặc sản toàn cầu (SCA), Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2/9 Đắk Lắk (Simexco Daklak) tổ chức Tọa đàm “Giải pháp quảng bá phát triển thương hiệu cà phê Robusta Việt Nam và định hướng phát triển cà phê đặc sản Việt Nam”.
Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA) phát biểu tại buổi tọa đàm. Ảnh: Trần Thọ.
Cà phê Robusta Việt Nam vẫn ‘vô danh’
Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA) cho biết, tổng diện tích cà phê Việt Nam khoảng 730.000ha, trong đó 95% diện tích trồng cà phê Robusta (trồng chủ yếu ở 5 tỉnh Tây Nguyên cũ và 1 số tỉnh miền Đông Nam bộ). Còn lại khoảng 5% trồng cà phê Arabica (catimo) được trồng ở Lâm Đồng và 1 số tỉnh miền núi phía Bắc (Sơn La, Điện Biên, Quảng Trị) và một số diện tích cà phê mít/Liberica/excelsa.
Về xuất khẩu, ông Nguyễn Nam Hải cho biết, 85% tổng sản lượng cà phê Việt Nam hàng năm dành cho xuất khẩu với khoảng 1,5 triệu tấn, chiếm khoảng 18% tổng lượng xuất khẩu cà phê thế giới và 43% lượng cà phê Robusta toàn cầu. Châu Âu vẫn là thị trường lớn nhất của cà phê Việt Nam, chiếm gần 50% tổng cà phê xuất khẩu của cả nước, trong đó 27 nước EU chiếm gần 40%, sau đó là thị trường Nhật Bản, Mỹ và một số nước khác.
Các đại biểu thưởng thức cà phê đặc sản Việt Nam. Ảnh: Trần Thọ.
Theo ông Nguyễn Nam Hải, trong tổng số lượng cà phê xuất khẩu hàng năm của Việt Nam thì hơn 91% là xuất khẩu cà phê nhân sống. Còn lại gần 9% để chế biến cà phê hòa tan và cà phê rang xay. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến Việt Nam là nước đứng thứ 2 về sản lượng và số lượng cà phê xuất khẩu. Việt Nam đứng đầu về xuất khẩu cà phê Robusta nhưng người tiêu dùng tại Mỹ và trên toàn thế giới hầu như ít biết đến cà phê Việt Nam. Mặt khác, trong các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê hòa tan, rang xay thì hơn 81% là các doanh nghiệp FDI.
“Tuy có rất nhiều lợi thế nhưng giá trị gia tăng và hình ảnh thương hiệu cà phê Robusta Việt Nam còn chưa tương xứng với tiềm năng hiện có”, ông Nguyễn Nam Hải chia sẻ.
Tại buổi tọa đàm, ông Nguyễn Thiên Văn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk cho biết: Cách đây hàng trăm năm, sau khi khảo sát thổ nhưỡng và khí hậu, người Pháp đã chọn Buôn Ma Thuột làm nơi đưa giống cà phê Robusta vào trồng, tạo nền tảng cho thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột, hiện là chỉ dẫn địa lý mang tầm Thương hiệu Quốc gia.
Trong suốt nhiều năm qua, chính quyền tỉnh Đắk Lắk luôn tiên phong triển khai các chương trình phát triển cà phê chất lượng cao, tái canh bền vững và nâng cao giá trị chuỗi cung ứng. Từ năm 2008 đến nay, tỉnh đã thực hiện nhiều dự án quan trọng; đặc biệt, vùng trồng của Đắk Lắk đã đạt chứng nhận sản phẩm không gây mất rừng 4C–EUDR đầu tiên của thế giới, và hiện đã số hóa 35% diện tích cà phê toàn tỉnh.
Phát triển thương hiệu cà phê Robusta Việt Nam
Ông Thái Như Hiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA) cho biết: Việt Nam hiện là quốc gia sản xuất và xuất khẩu Robusta lớn nhất thế giới, với sản lượng hơn 30 triệu bao, tương đương 1,8 triệu tấn mỗi năm. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có một “thương hiệu quốc gia” chính thức cho Robusta Việt Nam, chưa có tiêu chuẩn cupping riêng, chưa có chiến lược quảng bá đồng nhất, và chưa được định vị đúng giá trị trên bản đồ cà phê thế giới.
Quang cảnh buổi tọa đàm. Ảnh: Trần Thọ.
Theo ông Thái Như Hiệp, Việt Nam có điều kiện tự nhiên lý tưởng, quy mô sản xuất lớn, vùng nguyên liệu tập trung và khả năng cung ứng ổn định. Giống Robusta Việt Nam có năng suất cao, chống chịu tốt với biến đổi khí hậu, đa dạng hương vị và tiềm năng cải thiện chất lượng. Trong vài năm gần đây, phong trào Fine Robusta theo chuẩn của CQI (Coffee Quality Institute) đã bắt đầu khởi sắc tại Việt Nam. Ngày càng nhiều lô cà phê Robusta đạt điểm số cao, hương vị đa dạng, và quy trình chế biến sáng tạo. Tuy nhiên, giá trị thương mại vẫn còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng.
Ông Thái Như Hiệp đề nghị Công ty đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) và Hiệp hội Cà phê đặc sản toàn cầu (SCA) hỗ trợ Việt Nam xây dựng tiêu chuẩn cupping cho Robusta thương mại Việt Nam và cấp chứng nhận quốc tế tương ứng; hỗ trợ xây dựng chiến lược quảng bá quốc gia, bao gồm định vị sản phẩm, bộ nhận diện thương hiệu, và câu chuyện nguồn gốc (“Giống - Địa phương - Quy trình - Hương vị”); phối hợp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại quốc tế: Cupping Tour, Roadshow, và đặc biệt là gian hàng chuyên đề “Vietnamese Robusta” tại SCA Expo. “VICOFA và các doanh nghiệp Việt Nam cam kết đồng hành tài chính và nguồn lực cho các hoạt động này”, ông Hiệp cho biết.
Các đại biểu tham dự tọa đàm chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: Trần Thọ.
Về phía tỉnh Đắk Lắk, ông Nguyễn Thiên Văn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh bày tỏ tin tưởng, với sự kết nối tri thức toàn cầu từ SCA và vai trò dẫn dắt của VICOFA, Việt Nam sẽ trở thành điểm đến của những người yêu Robusta trên toàn thế giới, và thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột sẽ trở thành thương hiệu quốc gia cho cà phê đặc sản Việt Nam. Tỉnh Đắk Lắk cũng cam kết sẽ đồng hành cùng các bên trong phát triển chuỗi giá trị cà phê đặc sản, từ giống, canh tác, chế biến đến rang xay và pha chế.
Cũng tại buổi tọa đàm, các đại diện đến từ Công ty đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp hội Cà phê đặc sản toàn cầu (SCA) và các tổ chức, doanh nghiệp đã đề xuất nhiều giải pháp thiết thực nhằm xây dựng, quảng bá và phát triển thương hiệu cà phê Robusta Việt Nam trên thị trường toàn cầu.
