Đổi mới công nghệ sinh học cần sự phối hợp chặt chẽ giữa 'các nhà'

Đây là ý kiến của PGS.TS Nguyễn Phương Thảo - Giảng viên khoa Công nghệ sinh học, Trường Đại học Quốc tế - Đại học Quốc gia TP. HCM tại Diễn đàn “Chỉnh sửa gen trong nông nghiệp - Công nghệ chiến lược gắn với khung pháp lý”.

Diễn đàn do Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Vụ Khoa học - Công nghệ, Vụ Pháp chế tổ chức dưới sự chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Sự kiện quy tụ nhiều nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và cơ quan báo chí nhằm thảo luận xu hướng quốc tế, thành tựu trong nước và giải pháp xây dựng hành lang pháp lý cho công nghệ chỉnh sửa gen - lĩnh vực được xem là động lực mới của nông nghiệp Việt Nam trong kỷ nguyên đổi mới sáng tạo.

Theo PGS.TS Nguyễn Phương Thảo, các bên liên quan như nhà khoa học, doanh nghiệp, Nhà nước, cần phối hợp chặt chẽ. Sự hỗ trợ và đầu tư từ Nhà nước là rất quan trọng để tạo điều kiện cho các nhà khoa học và doanh nghiệp hợp tác hiệu quả, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ sinh học.

Bà Thảo cho biết các nhà khoa học đều có mong muốn đưa công trình của mình vào thực tế. "Nhà nước cần tham gia đầu tư vào nghiên cứu cơ bản, làm cơ sở cho nghiên cứu ứng dụng. Cần có sự hợp tác và chia sẻ rủi ro giữa nhà khoa học, doanh nghiệp và Nhà nước", PGS.TS Nguyễn Phương Thảo kiến nghị.

Trước đó, trong phần trình bày tham luận tại hội nghị, diễn giả đến từ khoa Công nghệ sinh học, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu bệnh truyền nhiễm, Trường Đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TP.HCM) nhấn mạnh, công nghệ chỉnh sửa gen đang ngày càng được chấp nhận và áp dụng rộng rãi trên thế giới, ngay cả ở những quốc gia truyền thống bảo thủ như Nhật Bản.

Đồng quan điểm, GS.TSKH, Viện sĩ Trần Đình Long cho biết: "Các công nghệ mới như chỉnh sửa gen đã được áp dụng ở nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả các nước trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa thể áp dụng các công nghệ này một cách rộng rãi".

Nhấn mạnh định nghĩa cây trồng chỉnh sửa gen và sinh vật biến đổi gen là khác nhau, ông Long cho rằng một trong những việc cần làm ngay là thành lập phòng thí nghiệm ở các doanh nghiệp, cơ quan nghiên cứu, tiến tới đạt chuẩn quốc tế.

"Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm dẫn dắt về đổi mới công nghệ sinh học, đặc biệt là đối với cây trồng nhiệt đới nếu có những chính sách cởi mở và hỗ trợ phù hợp. Ngoài ra, chúng ta cần sớm hoàn thiện khung pháp lý và chính sách liên quan đến công nghệ chỉnh sửa gen, bao gồm các tiêu chuẩn an toàn, quy trình xác nhận, cơ chế hỗ trợ tài chính. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các sản phẩm được đưa vào thương mại hóa", PGS.TS Nguyễn Phương Thảo đánh giá.

Một trong những tiềm năng, cũng là thách thức với các nhà khoa học là ứng dụng công nghệ chỉnh sửa gen cho cây trồng lâu năm bởi chu kỳ sinh trưởng dài, khó khăn trong nuôi cấy và tái sinh. Bà Thảo cho rằng, cần các nỗ lực hợp tác quốc tế để giải quyết những thách thức này, đặc biệt là trong trường hợp cây dừa.

"Nếu không hợp tác với các nhà khoa học, tổ chức khoa học trong và ngoài nước thì một đơn vị nghiên cứu đơn độc sẽ khó làm ra sản phẩm. Ngoài ra, cũng cần đến sự hỗ trợ từ Nhà nước, bởi nghiên cứu chỉnh sửa gen có thể thành công hoặc không, khá mạo hiểm nên chưa hấp dẫn doanh nghiệp", PGS.TS Nguyễn Phương Thảo nhấn mạnh.