Đồng hành cùng nông dân
Tây Ninh là địa phương có điều kiện đất đai phù hợp, khí hậu và nguồn nước tưới tiêu dồi dào rất thuận lợi cho việc phát triển cho cây sắn. Vì vậy, cây sắn được trồng và thu hoạch hầu như quanh năm. Từ lâu, sắn đã trở thành cây giảm nghèo chủ lực tại Tây Ninh.
Khuyến nông Tây Ninh phối hợp với các viện, trường và tổ chức quốc tế khảo nghiệm giống sắn mới trên đất Tây Ninh. Ảnh: Trần Trung.
Tuy nhiên, xuất hiện từ năm 2017, đến nay tình hình sắn nhiễm bệnh khảm lá, loại bệnh do virus gây ra và không có thuốc đặc trị, vẫn còn là vấn nạn khá lớn đối với nghề trồng sắn ở Tây Ninh, đe dọa sinh kế hàng ngàn hộ dân. Với phương châm “ở đâu nông dân khó, ở đó có khuyến nông”, Trung tâm khuyến tỉnh Tây Ninh đã triển khai hàng loạt giải pháp để nông dân sống khoẻ với cây sắn.
Để người dân sống chung với dịch khảm lá, Trung tâm Khuyến nông Tây Ninh tổ chức thông tin tuyên truyền, khuyến khích người dân áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến như: sử dụng giống sạch, kháng/chống chịu với bệnh khảm lá, bón phân đúng quy trình, tăng cường sử dụng phân hữu cơ, tưới tiết kiệm nước... nhằm nâng cao khả năng chống chịu sâu bệnh hại, đặc biệt là bệnh khảm lá góp phần nâng cao năng suất, chất lượng cây sắn.
Đến thăm vườn sắn tươi tốt rộng hơn 50ha của ông Nguyễn Thành, nông dân xã Tân Hội, nông dân trồng sắn tiêu biểu của tỉnh Tây Ninh, ít ai nghĩ rằng đây là nơi từng phải bỏ hoang vì dịch khảm lá, nhưng nhờ được trung tâm khuyến nông hỗ sợ giống sạch bệnh cùng quy trình canh tác bền vững nên mọi chuyện đã thay đổi.
Ông Chinh phấn khởi cho biết: “Trước đây, đa số nông dân quan niệm sắn là cây dễ trồng nên đầu tư thâm canh thấp. Do vậy, đất trồng sắn đã nghèo lại ngày càng cạn kiệt dinh dưỡng khiến sắn không có khả năng chống chịu với dịch bệnh. Nhờ Trung tâm Khuyến nông Tây Ninh cử cán bộ xuống tận ruộng hướng dẫn thông tin quy trình canh tác sắn hữu cơ, ứng dụng tưới nhỏ giọt bằng năng lượng mặt trời, qua đó, không chỉ giúp giữ vững năng suất, mà chi phí đầu vào cũng giảm đáng kể”.
Nhờ nắm vững thông tin, nông dân Tây Ninh làm chủ kỹ thuật canh tác sắn bền vững. Ảnh: Trần Trung.
Theo ông Dương Thanh Phương, Trưởng trạm Khuyến nông khu vực Tân Châu, Tân Hội là địa phương có diện tích sắn lớn nhất tỉnh, với tổng diện tích gần 20 ngàn ha. Ngoài việc cử cán bộ kỹ thuật thường xuyên theo dõi kiểm tra, giám sát các mô hình trên ruộng của nông dân một cách chặt chẽ, Trạm thường xuyên tổ chức hội thảo đầu bờ ngay tại các mô hình sản xuất sắn hiệu quả, để nông dân nhanh chống tiếp cận thông tin và phương pháp sản xuất mới, làm chủ kỹ thuật canh tác sắn bền vững.
“Với phương pháp lấy người nông dân làm trung tâm, Trạm đẩy mạnh tổ chức đào tạo, tập huấn theo phương pháp ngoài thực địa, giúp nông dân không chỉ học lý thuyết mà còn trực tiếp quan sát, thực hành ngay trên đồng ruộng của chính mình. Nhờ cách tiếp cận này, nông dân nhanh chóng áp dụng vào sản xuất thực tế, giảm rủi ro, nâng cao hiệu quả kinh tế và góp phần ổn định đời sống, giảm nghèo bền vững tại địa phương”, ông Dương Thanh Phương chia sẻ.
Chung tay thực hiện chương trình giảm nghèo
Là tỉnh nông nghiệp, sự phát triển của ngành nông nghiệp giữ vai trò then chốt trong công cuộc xóa đói giảm nghèo ở Tây Ninh. Trong quá trình đó, khuyến nông không chỉ là cầu nối chuyển giao tiến bộ kỹ thuật mà còn là kênh thông tin quan trọng, giúp nông dân tiếp cận tri thức, định hướng sản xuất, chủ động thích ứng với thị trường và biến thách thức thành cơ hội.
Cán bộ khuyến nông hướng dẫn người dân xây dựng mô hình nuôi trồng thủy sản theo hướng thuận thiên. Ảnh: Trần Trung.
Nhờ hệ thống khuyến nông hoạt động hiệu quả, người nông dân không còn sản xuất theo kinh nghiệm, mà biết tìm hiểu thông tin, chọn giống, canh tác, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm dựa trên kiến thức khoa học. Thông tin khuyến nông đã trở thành “chìa khóa” giúp người dân làm chủ sản xuất, nâng cao năng suất, giảm chi phí và vươn lên thoát nghèo bền vững.
Giai đoạn 2023-2025, toàn tỉnh triển khai 35 mô hình khuyến nông ứng dụng khoa học - kỹ thuật và truyền thông nông nghiệp, tạo bước đột phá trong nhận thức và cách làm của người dân. Các mô hình không chỉ giúp nâng cao năng suất, chất lượng nông sản mà còn lan tỏa tư duy sản xuất bền vững, gắn kết giữa tri thức - công nghệ - thị trường, giảm thiểu rủi ro và tác động tiêu cực đến môi trường.
Riêng lĩnh vực cây ăn trái, Tây Ninh ghi nhận bước phát triển mạnh mẽ. Đến năm 2023, diện tích cây ăn trái đạt 25.000 ha (tăng hơn 1.000 ha so với năm 2022), sản lượng gần 333.000 tấn. Công tác cấp mã số vùng trồng được đẩy mạnh với 15 mã số cho hơn 552 ha phục vụ xuất khẩu sang Trung Quốc, Hoa Kỳ và EU. Diện tích đạt tiêu chuẩn VietGAP tăng thêm 652 ha; GlobalGAP đạt 23,6 ha; sản xuất hữu cơ 4 ha.
Các mô hình khuyến nông đã góp phần cụ thể hóa mục tiêu tái cơ cấu ngành cây ăn trái: cân đối lại quỹ đất, tổ chức sản xuất theo hướng liên kết chuỗi, tăng hiệu quả kinh tế và giá trị nông sản. Nhiều hộ nông dân, hợp tác xã sau khi tham gia mô hình đã tự tin tìm kiếm đầu ra, kết nối doanh nghiệp, chủ động tham gia sàn thương mại điện tử và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Khuyến nông Tây Ninh gần dân, sát ruộng, đồng hành cùng nông dân. Ảnh: Trần Trung.
Thời gian tới, ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong khuyến nông, mở rộng kênh thông tin trực tuyến, tư vấn kỹ thuật từ xa, giúp nông dân ở vùng sâu, vùng xa được tiếp cận tri thức nhanh và bình đẳng. Song song đó là nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ khuyến nông, tăng cường liên kết hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, xây dựng mô hình phù hợp với thực tế từng địa phương.
Với định hướng đó, khuyến nông Tây Ninh tiếp tục khẳng định vai trò “người bạn đồng hành của nông dân trong kỷ nguyên thông tin” - cùng nông dân học hỏi, sáng tạo, làm chủ sản xuất và chung tay thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, hướng tới một nền nông nghiệp xanh, hiện đại và thịnh vượng.
