Làm chủ tri thức giảm nghèo: [Bài 3] Sống khỏe với cây thanh long

Cầu nối đưa khoa học đến nông dân

Xã An Lục Long được xem là một trong những vùng trồng thanh long trọng điểm của tỉnh Tây Ninh. Được thành lập trong giai đoạn cây thanh long đối mặt khó khăn, sau 5 năm đi vào hoạt động, Hội quán thanh long Cầu Đôi đã khẳng định trung tâm tập hợp nông dân và trở thành “cánh tay nối dài” của ngành nông nghiệp, giúp bà con tiếp cận thông tin, học hỏi kỹ thuật và cùng nhau sản xuất hiệu quả hơn.

Ông Trương Minh Trung, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Long Hội, Chủ nhiệm Hội quán Cầu Đôi, chia sẻ: "Hội quán thành lập từ năm 2019 với 22 thành viên, đến nay đã có gần 100 người tham gia. Đây là nơi bà con tự nguyện cùng nhau sinh hoạt, chia sẻ kỹ thuật, cập nhật thông tin thị trường và trao đổi kinh nghiệm sản xuất”.

Mỗi tháng, Hội quán tổ chức sinh hoạt định kỳ, mời các nhà khoa học, doanh nghiệp và cán bộ khuyến nông đến hướng dẫn thông tin, chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và liên kết tiêu thụ sản phẩm. Khoảng 50% thành viên Hội quán hiện là xã viên của HTX Long Hội - lực lượng nòng cốt trong việc áp dụng quy trình kỹ thuật mới vào thực tiễn sản xuất.

“Nhờ cây thanh long, đời sống bà con khấm khá hơn, có việc làm ổn định. Đặc biệt, tham gia Hội quán giúp hình thành chuỗi sản xuất thanh long sạch, bền vững và có đầu ra ổn định,” ông Trung nói.

Cũng tại xã An Lục Long, HTX Thu Nguyên đang chứng minh hướng phát triển khác biệt khi sản xuất thanh long hữu cơ hướng tới xuất khẩu sang châu Âu.

Ông Trần Hồng Cường, Chủ tịch HĐQT HTX Thu Nguyên, cho biết: “Chúng tôi mua chung, bán chung để phát triển bền vững. Thanh long xuất sang Hà Lan phải qua kiểm định tới 570 chỉ tiêu an toàn, tuyệt đối không được tồn dư thuốc hóa học. Từ khâu ra hoa đến chăm sóc, bón phân đều phải hoàn toàn hữu cơ”.

HTX áp dụng đồng bộ các giải pháp sinh học và giám sát chặt chẽ quy trình của từng thành viên. Bà Phạm Thị Ngọc Thu, thành viên HTX, chia sẻ: “Làm theo quy trình hữu cơ của HTX đề ra thì yên tâm lắm. Cây khỏe, trái đẹp, sản phẩm sạch, người tiêu dùng cũng an toàn”.

Chìa khóa giảm nghèo bền vững

Hiện toàn tỉnh Tây Ninh có hơn 7.300 ha thanh long, trong đó gần 7.000 ha đang cho trái. Tuy nhiên, để phát triển theo hướng hữu cơ và bền vững, các HTX và hội quán vẫn cần được hỗ trợ về vốn, kỹ thuật và thị trường tiêu thụ.

Những năm qua, ngành chức năng địa phương đã tích cực tìm hiểu thông tin, mở rộng liên kết, tìm đầu ra bao tiêu sản phẩm, đồng thời khuyến khích nông dân chuyển sang sản xuất hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao để nâng chất lượng trái. Dù vậy, việc tiêu thụ thanh long Tây Ninh vẫn còn phụ thuộc nhiều vào thương lái, khiến giá bán chưa ổn định.

Ông Nguyễn Quốc Trịnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Tây Ninh, nhận định: “Tây Ninh có lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng và người dân nhiều kinh nghiệm. Làm hữu cơ chi phí không cao hơn nhiều, trong khi giá bán ổn định khoảng 25.000 đồng/kg chính vụ và 35.000 đồng/kg nghịch vụ. Nhưng để mở rộng xuất khẩu, cần thêm nhiều HTX và nông dân tiên phong để hình thành vùng nguyên liệu lớn”.

Song song với chuyển giao kỹ thuật, việc nâng cao năng lực tiếp cận thông tin và thị trường được xem là yếu tố quyết định giúp nông dân thay đổi tư duy sản xuất, mạnh dạn chuyển sang mô hình hữu cơ, tuần hoàn, nâng giá trị nông sản.

Từ những mô hình như Hội quán Cầu Đôi hay HTX Thu Nguyên, có thể thấy rõ: khi người nông dân được trang bị kiến thức, được đồng hành cùng doanh nghiệp và chính quyền, họ không chỉ làm chủ kỹ thuật mà còn làm chủ cuộc sống, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững, xây dựng nền nông nghiệp hiện đại.