'Nhạc trưởng' của những cánh đồng mẫu lớn tại Hải Phòng

"Canh bạc" trên 45 hecta đất hoang

Những ngày cuối năm 2025, trên cánh đồng rộng hàng chục ha ở Trấn Dương, xã Nguyễn Bỉnh Khiêm (xã Trấn Dương, huyện Vĩnh Bảo cũ), TP Hải Phòng, anh Trần Mạnh Hùng, vẫn miệt mài thu hoạch lúa. Chúng tôi tìm về gặp anh Hùng ngay sau khi biết anh là một trong hai trường hợp hiếm hoi tại Hải Phòng được nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng tại Lễ Kỷ niệm 80 năm ngành.

Sự ghi nhận ấy càng trở nên đặc biệt khi đây cũng là dịp ngành Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ Nhất - nhằm tôn vinh những hành trình bền bỉ đổi mới trong sản xuất nông nghiệp. Với anh Hùng, đó là dấu mốc cho gần một thập kỷ kiên trì theo đuổi con đường ít người dám đi, dám làm tại vùng đất Hải Phòng.

“Ra đến nơi tôi sốc vô cùng. Cỏ dại mọc lút đầu người, kênh mương xuống cấp và đặc biệt là chuột nhiều vô kể. Bố mẹ tôi còn bảo nhau 'không biết nó làm ăn kiểu gì mà cứ thấy đầu tư thôi'. Vợ con ở nhà cũng than phiền vì thấy bố đi làm suốt mà tiền không mang về”, anh cười kể lại.

Trong câu chuyện với chúng tôi, anh Hùng kể rằng sau khi ra trường với tấm bằng kỹ sư nông nghiệp, anh đã có cơ hội gắn bó với lĩnh vực nông nghiệp nhiều năm, được trải nghiệm, được “sống” với cây lúa, với ruộng đồng. Những trải nghiệm ấy đã giúp anh tích lũy được kinh nghiệm và tình yêu dành cho nông nghiệp lớn dần từng ngày.

Năm 2025, khi đang công tác ổn định tại một doanh nghiệp về giống lúa, anh Trần Mạnh Hùng "bỗng dưng” đưa ra một quyết định khiến gia đình và bạn bè ngỡ ngàng: “Rời công ty với mức lương hơn 10 triệu đồng để về quê thuê đất trồng lúa”. Với tư duy “đã làm là phải làm lớn”, anh Hùng về khu vực Trấn Dương, đề nghị thuê trọn 45 hecta đất của một dự án trồng ớt bị bỏ hoang.

Quyết định này bị nhiều người cho là “liều lĩnh” vì cánh đồng khi đó là một bãi hoang đúng nghĩa. Vụ đầu tiên, gần như toàn bộ vốn liếng, công sức được anh đổ vào cải tạo đất và diệt chuột. Có ngày đi một bờ mà bắt được “hai thùng sơn đầy ắp chuột”. Thêm vào đó là nạn ốc bươu vàng hoành hành: cấy lúa đầu này thì đầu kia đã bị ăn trụi, anh lỗ trắng 450 triệu đồng.

Nhưng thất bại ban đầu đó không làm anh nản lòng. Nhờ uy tín, các đơn vị cung ứng vật tư, dịch vụ máy móc đã cho anh gia hạn nợ để tái đầu tư. Vụ thứ hai, anh cầm hòa rồi vụ thứ ba, anh bắt đầu có lãi.

Từ bãi đất hoang, anh từng bước biến nơi đây thành “xí nghiệp ngoài trời”. Lãi được bao nhiêu, anh dồn vào sắm sửa máy móc. Từ chỗ phải đi thuê toàn bộ, đến nay, anh đã trả hết nợ và sở hữu khối tài sản khoảng 5 tỷ đồng. Cơ ngơi của anh có đủ máy gặt, máy cấy, hai máy bay không người lái, máy sấy... hiện đại. Nhờ cơ giới hóa đồng bộ, mỗi vụ anh chỉ cần 10 nhân công để vận hành, tự trả cho mình mức lương 50 triệu đồng/tháng, gấp 5 lần mức lương cũ.

“Ai không biết thì thấy liều, chứ bản thân tôi thấy rất bình thường. Tôi là kỹ sư nông nghiệp, đã tính toán hết rồi. Trước mỗi mùa vụ trong đầu tôi đã hiện sẵn hàng loạt phép tính như: Tiền giống, phân bón bao nhiêu, nhân công... Con số có thể không chính xác tuyệt đối nhưng chuẩn tới 80% và chưa khi nào tôi tính sai”, anh Hùng chia sẻ.

Khát vọng nâng tầm nông nghiệp đất cảng

Gần 10 năm dấn thân, anh vẫn giữ nếp làm việc chuyên nghiệp trên cánh đồng và luôn biết chia sẻ, làm điểm tựa vững chắc cho nhiều người nông dân khác cùng chí hướng.

Nhận thấy sản xuất manh mún là rào cản lớn, anh Hùng khởi xướng thành lập Câu lạc bộ (CLB) Đại điền Hải Phòng vào năm 2023. Từ vài thành viên ban đầu, sau hơn 2 năm, CLB đã có 20 “đại điền”, trở thành một lực lượng sản xuất nông nghiệp quy mô lớn của thành phố.

CLB hoạt động chủ yếu trên một nhóm Zalo để điều phối thông tin, máy móc và nhân lực. Thay vì "mạnh ai nấy làm", giờ đây người thừa mạ, người thiếu máy... chỉ cần báo lên nhóm là được hỗ trợ ngay.

“Cái quý nhất là tinh thần đoàn kết, sự chia sẻ, học hỏi lẫn nhau. Thấy giống lúa nào năng suất thì anh em chia sẻ, hay khi khó khăn về máy móc thì cùng nhau tương trợ”, anh Hùng chia sẻ thêm.

Đánh giá về vai trò của người “thuyền trưởng” này, bà Cao Thanh Huyền - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng nhận xét, CLB đã khắc phục được tình trạng manh mún cố hữu, tạo điều kiện điều phối máy móc, hỗ trợ lẫn nhau và kết nối đầu ra cho bà con - những điều mà anh Hùng làm rất hiệu quả và bằng cả tâm huyết.

Theo tìm hiểu của phóng viên, mô hình hoạt động của CLB Đại điền Hải Phòng đã và đang góp phần giải quyết bài toán nhức nhối của thành phố là tình trạng ruộng đất bỏ hoang. Dẫu vậy, CLB vẫn hoạt động tự phát, chưa có tư cách pháp nhân, nên gặp khó trong việc tiếp cận các chính sách hỗ trợ về đất đai, vốn vay - điều khiến anh Hùng nhiều lần trăn trở.

Nhận bằng khen của Bộ trưởng, anh xem đó là niềm động viên to lớn và mong ước CLB Đại điền sớm được củng cố để trở thành một tổ chức đầu tàu, dẫn dắt phong trào sản xuất lớn, góp phần xây dựng nền nông nghiệp hiện đại cho đất Cảng.

“Được trao bằng khen là niềm vinh dự, phấn khởi lớn. Tôi mong các chính sách hỗ trợ với CLB được xác thực, dễ tiếp cận hơn để anh em có thêm cơ hội phát triển thực sự”, anh chia sẻ.

"Căn cứ” của đại điền do anh Trần Mạnh Hùng sáng lập là một căn chòi nhỏ nằm trơ trọi giữa cánh đồng, cách nhà ở quận Kiến An hơn 30 km. Vợ là bác sĩ, con còn nhỏ, anh gần như sống một mình tại đây. Mùa vụ, anh ở ngoài đồng 25 ngày mỗi tháng. Bố mẹ ở quê xót con, thường xuyên gọi điện dặn dò. Anh chỉ cười đồng ý cho họ yên lòng. Sự đơn độc và vất vả ấy là cái giá phải trả cho khát vọng làm lớn.