Kinh nghiệm khai báo sản lượng thủy sản đánh bắt của ngư dân Bình Định

Ngư dân ý thức ghi nhật ký khai thác

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Bình Định, thời gian qua, các cảng cá và Chi cục Thủy sản Bình Định đã tổ chức triển khai, thực hiện nghiêm túc việc xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định.

Từ đầu năm 2025 đến nay, cơ quan chức năng đã xác nhận nguồn gốc khai thác thủy sản cho 133 hồ sơ với khối lượng 2.576 tấn; chứng nhận nguồn gốc khai thác thủy sản cho 60 hồ sơ với khối lượng nguyên liệu hơn 1.568 tấn cá các loại, đảm bảo đúng quy trình, không có lô hàng nào được chứng nhận bị trả lại.

Sau chuyến biển kéo dài gần 1 tháng, tàu cá BĐ 99007 TS do ông Huỳnh Chánh Thi ở khu phố Ka Kông, phường Hoài Hương (thị xã Hoài Nhơn, Bình Định) làm chủ tàu kiêm thuyền trưởng, cập bờ với sản lượng đánh bắt đạt hơn 30 tấn cá ngừ sọc dưa.

Khi tàu BĐ 99007 TS vừa cập bờ, anh Trần Đặng Phúc Vũ, nhân viên Cảng cá Quy Nhơn, liền tiếp cận để kiểm tra sản lượng đánh bắt. Bắt đầu từ công đoạn các thuyền viên đưa cá dưới hầm lên boong tàu, chuyển lên bờ, cân bán cho đầu nậu (thương lái). Đến lúc cá lên bàn cân, anh Vũ tiếp tục theo dõi, ghi chép từng mã cân rất kỹ lưỡng. Điểm đáng chú ý là sản lượng đánh bắt ông Thi ghi trong sổ nhật ký không chênh lệch so với số cân của đầu nậu là mấy.

Theo ngư dân Huỳnh Chánh Thi, những năm gần đây, theo hướng dẫn của ngành chức năng, ông tuân thủ rất nghiêm cẩn việc ghi nhật ký khai thác. Khi tàu cá của ông chuẩn bị bủa mẻ lưới, ông Thi nhìn đồng hồ xem lúc ấy là mấy giờ, ngày mấy tháng mấy; rồi tiếp tục nhìn máy định vị xem tàu của mình đang đứng ở vị trí tọa độ nào, ông ghi những chi tiết ấy ngay vào sổ nhật ký. Sau khi tàu kết thúc mẻ lưới, ông Thi lại tiếp tục nhìn máy định vị xem khi ấy tàu đang đang ở tọa độ nào và lại ghi vào nhật ký.

“Thời gian đánh một mẻ lưới ít nhất cũng mất vài ba tiếng đồng hồ, có khi mất cả buổi, thậm  chí có mẻ cá lớn phải mất cả ngày. Trong thời gian ấy, tàu cá bị sóng làm trôi dạt nên tôi phải ghi lại tọa độ cho chuẩn xác để trình báo”, ông Thi chia sẻ.

Cảng cá vượt khó để hoàn thành nhiệm vụ

Còn về chuyện sản lượng ước lượng của chuyến đánh bắt không sai mấy so với sản lượng khi cân bán cho đầu nậu, ông Thi giải thích: “Sau 35 năm hành nghề đánh bắt trên biển, mọi thứ trong nghề đối với tôi đều nằm lòng. Trước đây, lúc chưa ướp cá bằng két (rổ nhựa), còn đổ hết cá xuống hầm tàu để ướp đá tôi đã ước lượng khá chính xác, khi cân cá cho đầu nậu con số chênh lệch chẳng đáng mấy. Nay ướp cá bằng két thì việc ước lượng còn dễ hơn, chính xác hơn”.

Theo ông Thi, cá kéo từ biển lên được đổ tràn ra boong tàu, thuyền viên chia nhau, người thì lựa cá bỏ vào két, người ướp đá vào rổ cá rồi đưa xuống hầm ướp đá tiếp. Thường thì mỗi két chứa khoảng 10kg cá, cứ thế nhân lên, 100 két cá là 1 tấn. Con số báo cáo cho cảng cá, ông Thi sẽ nộp cả sổ nhật ký và số lượng cá đầu nậu cân mua.

Theo ông Đào Xuân Thiện, Giám đốc Ban quản lý Cảng cá Bình Định, ý thức chống khai thác IUU của ngư dân bây giờ đã được nâng cao, 100% tàu cá trước khi vào bờ đều báo cáo đầy đủ. Khi tàu cá đưa sản phẩm đánh bắt được lên bờ, nhân viên cảng cá liền tiếp cận để kiểm tra, xác nhận nguồn gốc nghiêm cẩn, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp khi xuất khẩu thủy sản.

Tuy nhiên, cũng theo ông Thiện, để đảm bảo theo yêu cầu của EC là mỗi tàu cá khi cập bờ cảng cá phải bố trí 1 nhân viên giám sát thì các cảng cá đang không đủ nhân lực. Nếu trong một đêm mà tại một cảng cá có 30 tàu cá cập bờ thì không cảng cá nào có đủ 30 người làm nhiệm vụ xác nhận nguồn gốc thủy sản.

Ông Thiện cho biết thêm: Hiện nay, theo quy định, mức phí thu một lần xác nhận nguồn gốc thủy sản tối đa là 700.000đ; trong đó, có 150.000đ chi phí cho hồ sơ giấy tờ. Một năm, Cảng cá Quy Nhơn thu khoảng 200 triệu tiền phí xác nhận nguồn gốc thủy sản.

“Hiện nay, Ban quản lý Cảng cá Bình Định bố trí mỗi ca trực 1 người, mỗi ngày đêm 3 ca trực. Như vậy, đối với 2 Cảng cá Quy Nhơn và Đề Gi phải bố trí 6 nhân viên, cộng 1 nhân viên giám sát chung nữa là 7 người, mỗi năm mất tối thiểu 500 triệu đồng chi trả tiền lương cho 7 người đó. Tuy nhiên, mỗi năm, tiền thu phí xác nhận nguồn gốc thủy sản lại chỉ được khoảng 200 triệu đồng. Mấy năm nay, UBND tỉnh Bình Định phải hỗ trợ thêm vài trăm triệu/năm để cảng cá thực hiện công tác này”, ông Đào Xuân Thiện chia sẻ.