Sự thay đổi trong nhận thức của ngư dân đóng vai trò rất quan trọng trong chống khai thác IUU. Ông Nguyễn Văn Tôn, Phó Chủ tịch Hội Thủy sản Bà Rịa - Vũng Tàu, chia sẻ, nói đến IUU thì chắc chắn ngư dân là chủ thể của vấn đề này, vì nếu không có hoạt động khai thác thủy sản của ngư dân thì sẽ không có IUU.
Nhận thức được điều đó, trong thời gian qua, Hội Thủy sản Bà Rịa- Vũng Tàu đã đưa ra nhiều biện pháp, giải pháp nhằm góp phần hạn chế, khắc phục tình trạng bà con ngư dân vi phạm chống khai thác IUU. Trong đó, Hội đã kết hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư, tổ chức nhiều buổi tập huấn, tọa đàm, phát tờ rơi tuyên truyền về chống khai thác IUU.
Ngư dân Bà Rịa - Vũng Tàu đã nâng cao nhận thức về IUU. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Tuyên truyền về chống khai thác IUU cũng được Hội Thủy sản Bà Rịa - Vũng Tàu thực hiện thường xuyên qua các buổi ăn sáng cùng ngư dân, với sự phối hợp tổ chức của UBND thành phố Vũng Tàu cũ.
Tại những buổi tọa đàm, tập huấn, "ăn sáng cùng ngư dân", các chủ tàu, thuyền trưởng... đã được cung cấp nhiều thông tin về chống khai thác IUU, đặc biệt là những phân tích về cái lợi, cái hại khi ngư dân đánh bắt thủy sản bất hợp pháp.
Cụ thể, khi ngư dân đánh bắt bất hợp pháp thì lợi ích có được rất ít, nhưng hậu quả rất nghiêm trọng. Nếu tàu thuyền đánh cá của Việt Nam bị bắt giữ khi đang đánh bắt bất hợp pháp trong vùng biển của các quốc gia như Malaysia, Indonesia..., sẽ dẫn tới những tổn thất lớn về tài sản, ngư dân bị giam giữ. Những ngư dân vi phạm, khi được đưa về Việt Nam, tiếp tục phải chịu những chế tài nghiêm khắc của pháp luật. Kinh tế, hình ảnh đất nước cũng bị ảnh hưởng không nhỏ bởi thẻ vàng IUU của châu Âu.
Những buổi tập huấn, tọa đàm, trò chuyện như vậy không chỉ giúp cho ngư dân thấy được hậu quả nghiêm trọng từ việc khai thác IUU, mà cũng đã giúp cho các thuyền trưởng nâng cao trình độ, xác định được vị trí, tọa độ đánh bắt của mình đang ở đâu để không bị nhầm lẫn sang vùng biển của các nước khác.
Bộ đội biên phòng tuyên truyền về chống khai thác IUU cho ngư dân. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Ông Tôn chia sẻ, với quy định nghiêm ngặt của Ủy ban châu Âu cũng như các thị trường về truy xuất nguồn gốc thủy sản nhập khẩu, trong thời gian qua, các doanh nghiệp cũng đã ráo riết phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước, các cảng cá, đặc biệt các chủ phương tiện và thuyền trưởng. Trong quá trình khai thác thủy sản của ngư dân mà không truy xuất được nguồn gốc thì đầu ra các doanh nghiệp là không thể được. Cho nên, muốn truy xuất được nguồn gốc thì phải bắt đầu từ nhật ký của thuyền trưởng, ghi chép cụ thể khai thác ở vùng nào, thời gian nào, chủng loại thủy sản nào, cập cảng nào. Tức là sự đồng bộ từ doanh nghiệp cho đến người thuyền trưởng là vô cùng quan trọng.
Chính vì vậy, doanh nghiệp có ký hợp đồng hoặc là kí hợp đồng qua trung gian với một chủ tàu, với một thuyền trưởng đều thực hiện rất nghiêm túc. Từ sự nghiêm ngặt đó, người thuyền trưởng bắt buộc phải đánh bắt ở khu vực hợp pháp, những nơi được phép khai thác. Qua đó, doanh nghiệp chế biến xuất khẩu sẽ dễ dàng hơn và giá trị sản phẩm của người khai thác được tăng lên.
