Hiện tại, tôm nguyên liệu loại 30 con/kg dao động từ 85 – 90 ngàn đồng/kg, loại 40 con/kg từ 60-70 ngàn đồng/kg giảm khoảng 30 ngàn đồng/kg so với cùng thời điểm năm 2007
Người ta có cảm giác sức tiêu thụ tôm trên thị trường cứ đuối dần, và sắp chạm đáy. Nông dân đang tính chuyện bỏ con tôm sú, tìm nuôi các loài thuỷ sản khác. Theo đó, "vương quốc" tôm sú ĐBSCL rất có thể lại thiếu nguyên liệu chế biến...
Hiện trạng
Đi đến nơi nào cũng nghe những lời than vãn của người dân nuôi tôm sú. Ông Nguyễn Bá Hưởng, xã Vĩnh Trạch Đông, TX Bạc Liêu bức xúc: “Tôi nuôi tôm đã gần 8 năm, chưa gặp phải khó khăn gì song năm nay là năm khó khăn rất lớn không biết có vượt qua được không. Trong khi chi phí đầu tư nuôi tôm quá lớn mà giá tôm nguyên liệu sụt giảm trầm trọng đã khiến nhiều người nuôi phải kêu trời vì…hết vốn.
Nhiều mặt hàng như: thức ăn cho tôm đã tăng từ 25-45 ngàn đồng/bao (loại 20kg), thuốc thú y thủy sản cũng tăng từ 10-15 ngàn đồng/chai (gói) tùy loại, chưa kể những vật tư, thiết bị phục vụ cho việc nuôi tôm cũng tăng lên từng ngày nhưng giá tôm thì đi theo chiều ngược lại”.
Hiện tại, tôm nguyên liệu loại 30 con/kg dao động từ 85 – 90 ngàn đồng/kg, loại 40 con/kg từ 60-70 ngàn đồng/kg giảm khoảng 30 ngàn đồng/kg so với cùng kỳ. Ông Nguyễn Văn Nhất, xã Long Điền, huyện Đông Hải (Bạc Liêu) tính, năm ngoái cứ một tấn tôm nuôi từ lúc thả nuôi đến lúc bán, chi phí bỏ ra khoảng trên dưới 70 triệu đồng, nhưng nay con số này lên đến hơn 100 triệu đồng.
Ông Võ Hồng Ngoãn ở xã Vĩnh Trạch Đông, thị xã Bạc Liêu được mọi người biết đến vì ông nuôi tôm “bất bại”. Nhưng năm nay, giá tôm sú giảm liên tục, vụ tôm nuôi năm nay trừ tất cả chi phi ông Ngoãn lãi không được bao nhiêu. Ông cho biết: “Năm nay, tôi thu hoạch 60 tấn nhưng do giá tôm giảm 30.000 đồng/kg so với thời điểm năm ngoái nên chỉ tính việc trượt giá tôi mất trắng 1,8 tỷ đồng tiền lợi nhuận”.
Chi phí quá lớn mà đa phần người nuôi tôm trong tỉnh không thể kham nổi, ngân hàng thì rất “ngán” cho nông dân vay. Việc tìm ra lời giải cho bài toán làm thế nào để nghề nuôi tôm ở Bạc Liêu ổn định, bền vững đang là thách thức đối với người nuôi tôm. Ông Nhất vừa thu hoạch 5 ao được gần 6 tấn tôm tâm sự: “Giá tôm giảm quá thấp vì vậy tôm trúng vẫn chết. Nếu tính ra mỗi ký tôm mất khoảng 30 ngàn đồng so với vụ mùa năm trước, một tấn tôm mất lãi 180 triệu đồng. Do vậy, nuôi tôm bây giờ không có ăn”.
Được biết, ngành chức năng cũng đang nỗ lực tập trung chỉ đạo các huyện, thị phát triển, nhân rộng nhiều mô hình sản xuất đa cây đa con có hiệu quả cao. Trong đó, chú trọng xây dựng vùng mô hình sản xuất an toàn, bền vững mở rộng diện tích nuôi tôm kết hợp như mô hình lúa - tôm, tôm – cua, tôm – cá..., phát triển diện tích nuôi các loài cá có giá trị kinh tế cao để tránh phụ thuộc vào con tôm.
Lựa chọn
Hiện nay, con tôm sú đã bị “thất sủng” và con tôm thẻ chân trắng đang lên ngôi. Vì tôm thẻ chân trắng đang là mặt hàng XK được ưa chuộng hơn con tôm sú. Tuy nhiên ông Sáu Ngoãn phản đối kịch liệt việc nuôi tôm thẻ chân trắng. Người dân Bạc Liêu có kinh nghiệm nuôi tôm sú và mật độ tôm thả nuôi rất thưa vậy mà tôm nuôi còn chết lên chết xuống, người nuôi nợ ngân hàng tiền tỷ. Trong khi đó, người dân chưa hề biết kỹ thuật nuôi tôm thẻ chân trắng và trong khi tôm nuôi với mật độ dày, vốn đầu tư cao hơn tôm sú rất nhiều...
Theo ông Sáu Ngoãn nếu 5.000m2 nuôi tôm sú (mật độ thưa 7 con/m2) chỉ thả khoảng 35.000 con post khoảng 5 triệu đồng tiền tôm giống nhưng nuôi tôm thẻ chân trắng cũng diện tích đó phải thả 500.000 con post (mật độ 100 con/mét vuông) tiền giống khoảng 50 triệu đồng. Chỉ tính riêng lượng tôm post thả nuôi thì vốn đầu tư bỏ ra nuôi tôm thẻ chân trắng cao gấp 10 lần nuôi tôm sú, chưa kể đầu tư cơ sở hạ tầng nuôi, quạt đáy ôxy, tiền thức ăn...đều cao ngất. Mà hiện người nuôi tôm đang “đuối” vốn phải vay ngân hàng để nuôi tôm thẻ, nếu nuôi thất bại thì nợ ngân hàng lại càng chồng chất. Vì thế, người nuôi tôm cần thận trọng khi nuôi tôm thẻ chân trắng. Loại tôm này chỉ phù hợp cho các Cty, DN, những người có vốn lớn chớ không phù hợp với nông dân nghèo ít vốn.
Theo đánh giá của các chuyên gia, nhà khoa học, sau nhiều năm chuyển dịch cơ cấu sản xuất từ trồng lúa sang nuôi tôm, nay đất đai đã dần thoái hóa, kém màu mỡ, môi trường nước tại các vùng nuôi tôm bị ô nhiễm trầm trọng. Biểu hiện rõ nhất là việc thả tôm nuôi của người dân gần đây thường phải kéo dài thời gian nuôi từ 4 - 5 tháng, kéo theo chi phí thức ăn, thuốc điều trị bệnh cho tôm, công chăm sóc…tăng đáng kể, đến khi thu hoạch, trừ chi phí chỉ lãi một ít hoặc hòa vốn, thậm chí là lỗ. Chính vì lẽ đó, không ít hộ nuôi tôm ở Bạc Liêu đang tính chuyện “chia tay” tôm sú để chuyển sang nuôi các loài thủy sản khác. Nhưng nuôi con gì thì chưa ai trả lời được.