Nông nghiệp thiệt hại nặng
Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh Đắk Lắk, từ ngày 15/11 đến 21/11, trên địa bàn các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ - Tây Nguyên, đặc biệt là Đắk Lắk đã xảy ra đợt mưa lớn liên tục, trên diện rộng ngay sau khi vừa trải qua cơn bão số 13. Đỉnh điểm là hai ngày 19 và 20/11, lượng mưa đo được phổ biến từ 400 - 1.000mm, thậm chí có nơi vượt ngưỡng 1.100mm như Sơn Thành Tây (1.652,2mm), Sơn Thành Đông (1.332,8mm), Ea Bar (1.262,8mm) và Ea Ly (1.121,8mm).
Mưa lũ tại Đắk Lắk nhấn chìm nhiều khu sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Trần Thọ.
Lũ trên tất cả các sông lớn sông như Ba, Kỳ Lộ, Bàn Thạch, Krông Na, Srêpốk đều vượt cao so với mức lịch sử, thậm chí cao hơn 1,5m so với mức năm 1993, vượt tần suất 100 năm. Yếu tố cộng hưởng bất lợi này cùng với địa hình dốc từ tây sang đông và việc triều cường dâng cao, nhiễu động gió Đông mạnh đã làm mất khả năng thoát lũ tự nhiên ra biển khiến lũ tập trung nhanh, gây ngập lụt diện rộng kéo dài và vượt quá sức chứa an toàn của các hồ thủy lợi, thủy điện.
Tôm hùm bị chết la liệt do sốc nước lũ. Ảnh: Trần Thọ.
Tính đến hết ngày 23/11, tổng thiệt hại về tài sản ước tính sơ bộ gần 5.500 tỷ đồng. Lĩnh vực nông nghiệp chịu tổn thất đặc biệt lớn: Khoảng 180.000ha cây trồng bị ngập úng, hư hại, trong đó có hơn 63.000ha cây hằng năm và hơn 19.000ha cây lâu năm như sầu riêng, cà phê, hồ tiêu. Thiệt hại về trồng trọt ước tính khoảng 1.500 tỷ đồng. Ngành thủy sản thiệt hại khoảng 2.000 tỷ đồng với 127.000 lồng nuôi trồng và 1.000ha nuôi tôm nước lợ bị hư hại.
Mưa lũ gây thiệt hại hàng triệu con gia súc, gia cầm của tỉnh Đắk Lắk. Ảnh: KS.
Về chăn nuôi, ước tính khoảng 3,2 triệu con gia súc, gia cầm bị chết, thiệt hại khoảng 830 tỷ đồng. Về cơ sở hạ tầng, nhiều công trình thủy lợi bị sạt lở, hư hỏng nghiêm trọng, đặc biệt là hệ thống kênh chính Nam và kênh chính Bắc thuộc hệ thống thủy nông Đồng Cam, đe dọa việc cấp nước cho vụ đông xuân sắp tới.
Ngành nông nghiệp hướng dẫn khôi phục sản xuất
Trước thiệt hại nặng nề trên, Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Lắk đã ban hành hướng dẫn chi tiết các biện pháp khắc phục hậu quả mưa lũ, từ dọn dẹp vệ sinh đến phục hồi sản xuất.
Theo đó, UBND các xã, phường tiếp tục thống kê, rà soát cây trồng, vật nuôi bị thiệt hại và đề xuất nhu cầu kinh phí hỗ trợ, báo cáo về Sở Nông nghiệp và Môi trường. Các địa phương cần chủ động bố trí nguồn lực, ưu tiên cho những vùng sâu, vùng khó khăn bị thiệt hại để hỗ trợ giống, vật tư từ nguồn ngân sách địa phương trong lúc chờ nguồn hỗ trợ từ Trung ương.
Thủy lợi phía đông tỉnh Đắk Lắk bị tàn phá nặng nề. Ảnh: KS.
Ngay khi lũ rút, UBND các xã, phường phải chỉ đạo các cơ quan tập trung ra quân tổng vệ sinh môi trường. Công tác chuẩn bị cần đảm bảo đầy đủ các dụng cụ như phương tiện vận chuyển, xẻng, cào, bao tải, găng tay, vôi bột và hóa chất khử khuẩn.
Trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, đối với cây trồng ngắn ngày, nông dân được hướng dẫn nhanh chóng tận thu ở những diện tích còn khả năng thu hoạch. Những diện tích bị ảnh hưởng nhẹ cần dựng lại cây, dàn bị đổ ngã, xới phá váng bề mặt để thông thoáng khí và tiếp tục chăm sóc.
Đối với cây lâu năm, vườn cây bị ngập úng cần khẩn trương đào rãnh, khơi thông dòng chảy, bơm hút nước. Vườn cây đã rút nước cần tập trung xới nhẹ, phá váng lớp đất mặt (vùng tán cây) giúp đất thông thoáng, khắc phục tổn thương và tái sinh rễ mới. Cây bị long gốc cần dặm chặt, vun gốc và sử dụng thuốc trừ nấm hoặc chế phẩm sinh học.
Ngành Nông nghiệp và Môi trường Đắk Lắk đã có hướng dẫn các địa phương khắc phục hậu quả mưa lũ. Ảnh: KS.
Về chăn nuôi, cần khẩn trương thực hiện tổng vệ sinh, tiêu độc, khử trùng môi trường chăn nuôi. Tổ chức tiêm phòng bổ sung, tiêm phòng khẩn cấp các loại vaccine cho đàn vật nuôi ở khu vực có nguy cơ cao.
Toàn bộ rác thải sinh hoạt và rác nổi sau lũ tại khu dân cư, đường giao thông, trường học, chợ, kênh mương và ao hồ cần được tổ chức thu gom. Rác thải sau thu gom phải được tập kết tại điểm quy định và bàn giao cho đơn vị vận chuyển đi xử lý đúng quy định. Đồng thời cần chỉ đạo nạo vét bùn đất tồn đọng tại sân trường, trạm y tế, đường giao thông và các rãnh thoát nước. Sau khi dọn dẹp xong rác thải và bùn đất, tổ chức vệ sinh khu dân cư bằng nước sạch, rắc vôi bột tại các khu vực phát sinh mùi hôi và phun hóa chất khử khuẩn theo hướng dẫn của ngành y tế.
Người nuôi tôm hùm thu hoạch vớt vát tôm còn sót lại. Ảnh: Trần Thọ.
Đối với môi trường ao nuôi thủy sản sau lũ, cần tổ chức xử lý rác thải, xác động vật chết theo quy định. Tuyệt đối không vứt động vật chết, rác thải ra môi trường. Thực hiện xả bớt nước trên tầng mặt để giảm bớt lượng nước mưa trong ao, đồng thời chạy máy quạt nước, sục khí. Khi mưa lớn kéo dài, nước ao nuôi bị đục, pH bị giảm đột ngột nên rải vôi xung quanh bờ ao (khoảng 10kg/100m2) kết hợp bón vôi cho ao, đầm nuôi để ổn định pH và làm giảm độ đục nước ao. Đồng thời bổ sung vitamin C, chế phẩm sinh học vào thức ăn để tăng sức đề kháng cho thủy sản nuôi.
Các phòng, đơn vị trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ tập trung nguồn lực, tăng cường lực lượng xuống cơ sở để hỗ trợ, thống kê thiệt hại, hướng dẫn các địa phương khắc phục.
