Vi khuẩn Clostridium (bao gồm nhiều loài khác nhau) tồn tại một cách tự nhiên trong đường tiêu hóa của các loài gia súc.
Do có thể hình thành bào tử nên vi khuẩn tồn tại lâu trong đất, nước, bãi chăn thả có nhiều phân, trong bụi và không khí. Khi gặp điều kiện ngoại cảnh xấu, nuôi dưỡng kém bệnh có thể phát ra. Vi khuẩn này ngoài gây ngộ độc thức ăn cho con người còn gây một số bệnh nguy hiểm cho nhiều loài gia súc như trâu bò, dê cừu, heo... Bệnh có tính chất khu vực hoặc vùng, đặc biệt ở những vùng đã có bệnh xảy ra thì bệnh sẽ liên tục xuất hiện.
Đối với trên trâu, bò, dê, cừu vi khuẩn thường gây một số bệnh như sau:
- Bệnh ung khí thán: là bệnh khá dễ nhận biết, thường thì quan sát thấy dưới da có những cục sưng nổi lên, con vật sốt, lúc mới sưng các cục sưng nóng và đau sau đó sờ nắn cục u thấy lạnh, vật không đau. Ngoài quan sát, để kiểm tra thì lấy tay ấn vào cục sưng thấy lạo xạo của bọt khí. Con vật có thể thấy biểu hiện bị què, đi lại khó khăn. Bệnh thường thấy ở con non dưới 2 năm tuổi và thường chết nhanh trong vài ngày. Nếu có con bị chết nên để ý các lỗ tự nhiên trên cơ thể có máu chảy ra, có nhiều cục sưng và chết nhanh phải chú ý tới bệnh này. Ngoài ra cũng lưu ý thấy bệnh xuất hiện khi chỗ chăn nuôi có đổ phân hoặc đất mới.
- Bệnh viêm ruột hoại tử: Thường chỉ bê nghé, dê, cừu non hay bị. Con vật bị bệnh thấy bỏ ăn, mệt mỏi, tiêu chảy có lẫn dịch nhờn hay máu và rất thối (phải lưu ý biểu hiện này). Vật hay nằm một chỗ, sốt cao sau cùng có biểu hiện thần kinh co giật và chết nhanh.
Đối với lợn vi khuẩn gây bệnh viêm ruột hoại tử cho cả lợn mẹ và lợn con. Đặc biệt ở lợn con xảy ra rất nhanh trong vòng 8 giờ đầu sau khi sinh, lợn con trở nên yếu dần rồi chết không thấy biểu hiện bên ngoài rõ rệt, đôi khi thấy tiêu chảy ra máu. Đối với lợn con khoảng 2-5 ngày tuổi, dấu hiệu đầu tiên là chết đột ngột có kèm theo ỉa chảy ra máu, bệnh xảy ra rất nhanh lợn chết sau khi tiêu chảy ra máu. Ở thể bệnh nhẹ hơn thấy lợn con đi phân có mầu nâu đỏ có lẫn những mảng hoại tử của ruột, con vật yếu dần rồi chết sau khoảng 2-3 ngày. Nếu có điều kiện mổ xác con bị chết nên để ý đến hệ thống đường ruột của lợn: thành ruột mỏng, xung huyết, xuất huyết, ruột căng phồng. Trong trường hợp này nên nghĩ tới bệnh trên.
Phòng và điều trị bệnh chung:
(Thông tin chi tiết xin theo dõi trên Báo Nông nghiệp VN số 193 ra ngày 28/9/2011)
