Nuôi ong tách tầng, hiệu quả tăng bằng lần

Tốt nghiệp ngành Công nghệ thông tin vào năm 2013, nhưng anh Nguyễn Minh Tùng (33 tuổi) ở ấp Trường An, xã Trường Khánh (TP. Cần Thơ) không đi theo con đường nghề nghiệp đã chọn mà bị cuốn hút vào mô hình làm nông.

Năm 2015, xuất phát từ nhu cầu cá nhân và nhận thấy sản phẩm mật ong trên thị trường đang “nhiễu loạn”, người tiêu dùng rất khó để lựa chọn đúng sản phẩm chất lượng. Từ đó, anh Tùng bắt đầu nghiên cứu, theo đuổi mô hình nuôi ong lấy mật hướng hữu cơ.

Với 10 thùng đầu tiên, anh Tùng nuôi 10 đàn ong (20.000 con ong/đàn) để thăm dò thị trường. Không ít lần gặp thất bại, từ cách thiết kế thùng, chọn vùng nuôi đến quy trình vận hành chưa tối ưu… điều này khiến anh mất rất nhiều thời gian và công sức.

“Tôi bắt đầu chuyển sang theo dõi và học tập kỹ thuật nuôi ong từ sách nước ngoài, lắng nghe chia sẻ kinh nghiệm từ những người đi trước, rồi cải tiến dần từng chi tiết nhỏ. Không dễ, nhưng đổi lại là giá trị lớn”, anh Tùng chia sẻ.

Sau nhiều lần thử nghiệm, đến năm 2017, anh Tùng cho ra mắt sản phẩm mật ong sản xuất theo hướng hữu cơ và đưa ra thị trường thông qua việc tham gia mô hình vườn ươm khởi nghiệp do tỉnh Sóc Trăng (cũ) tổ chức.

Tại đây, anh được đào tạo kỹ năng phát triển mô hình kinh doanh, kết nối với các đơn vị và thực hiện kêu gọi vốn và tự tin đứng ra thành lập Công ty TNHH Ong Xanh.

Điểm khác biệt làm nên thành công của mô hình nuôi ong này là cách thiết kế thùng ong dạng tách tầng, gồm tầng sinh sản và tầng thu hoạch. Tầng dưới dành cho ong sinh sản, tầng trên là thu hoạch mật. Cách phân tầng này giúp mật không bị lẫn tạp chất, đảm bảo độ tinh khiết trên 90%, đồng thời không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của đàn ong.

Thùng nuôi cũng được anh cải tiến với khả năng thoát nhiệt tốt, phù hợp với khí hậu nhiệt đới của Việt Nam, nhất là thời gian thu hoạch mật nhanh. Mỗi thùng cho từ 7-10kg mật/tháng, mỗi năm mùa vụ khai thác kéo dài 6-8 tháng, tập trung từ tháng 1-7 và tháng 11 đến tháng 1 năm sau. Những tháng còn lại rơi vào thời điểm mưa dầm, ong được chăm sóc, nuôi dưỡng và cho ăn để duy trì đàn.

Anh Tùng chia sẻ bí quyết, trước vụ mùa khi chuẩn bị lấy mật, hộ nuôi phải kích thích cho đàn ong phát triển, để tăng đàn nhanh chóng.

Các điểm nuôi phải được đặt ở nơi gần nguồn thức ăn như trong vườn dừa, tràm, nhãn hoặc khu vực cho nhiều mật và phấn hoa. Với cách làm này, hộ nuôi có thể tận dụng nguồn hoa tự nhiên, không phải di chuyển đàn ong, từ đó giảm chi phí và rủi ro, rất phù hợp với mô hình nuôi ong nhỏ lẻ tại địa phương.

Năm 2019, nhận thấy tiềm năng lớn từ thị trường mật ong sản xuất theo hướng hữu cơ, anh Tùng đầu tư hàng trăm triệu đồng xây dựng xưởng sơ chế hiện đại, trang bị đầy đủ máy hạ thủy phần, máy lọc và dây chuyền đóng gói tự động. Nhờ đó, chất lượng sản phẩm được tiêu chuẩn hóa, tạo lòng tin với người tiêu dùng.

Hiện mỗi tháng, anh Tùng cung cấp ra thị trường khoảng 4-5 tấn mật ong, trong đó tiêu thụ ổn định từ 1-2 tấn với giá bán từ 440.000 đồng/lít. Ngoài ra, anh Tùng còn cung cấp nhiều dịch vụ liên quan đến nghề chăn nuôi ong như: ong giống; sáp ong; đào tạo, chuyển giao công nghệ, quy trình chăn nuôi ong; các sản phẩm chế biến sau thu hoạch (nước mật ong tắc, sáp ong, nến từ sáp ong…). Doanh thu của doanh nghiệp đạt khoảng 300-500 triệu đồng/tháng, lợi nhuận dao động từ 25-30%.

Bên cạnh đàn ong tự nuôi, anh Tùng còn liên kết với 2 cơ sở áp dụng quy trình nuôi ong hữu cơ để mở rộng vùng nguyên liệu.

Để đáp ứng đa dạng nhu cầu của thị trường, ngoài hơn 350 thùng ong mật hiện có, thanh niên này đã mở rộng và phát triển trên 1.000 đàn ong dú – loài ong không có ngòi, cho mật quý, thơm và có giá trị kinh tế cao, với giá bán lên tới tới 3 triệu đồng/lít.

Với ưu điểm nhẹ công chăm sóc, không cần cho ăn, mô hình nuôi ong theo hướng hữu cơ được đánh giá là giải pháp khả thi giúp nhiều gia đình vùng nông thôn tăng thu nhập.

Anh Tùng cho biết thêm, thời gian tới sẽ đẩy mạnh phân phối các sản phẩm qua sàn thương mại điện tử và các hệ thống siêu thị nông sản sạch, mở rộng quy mô sản xuất gắn với nông nghiệp bền vững.