[Bài 2] Mận Phiêng Khoài giữ giá, giữ thương hiệu

Rời thị xã Mộc Châu trong cái nắng gay gắt, chúng tôi về xã vùng biên Phiêng Khoài, nơi được coi là “thủ phủ” mận hậu của huyện Yên Châu để tìm hiểu về tình hình tiêu thụ mận năm nay.

Mận hậu được đưa vào trồng ở Phiêng Khoài từ những năm 1990. Nhờ khí hậu mát mẻ quanh năm, thổ nhưỡng phù hợp cùng sự chủ động ứng dụng kỹ thuật mới, cây mận ở đây cho quả đều, ngọt, có sắc đỏ đặc trưng cùng lớp phấn trắng dày. Đầu năm nay, người dân Phiêng Khoài còn vui hơn khi vùng mận được công nhận là vùng ứng dụng công nghệ cao - bước tiến quan trọng giúp nâng tầm thương hiệu mận hậu nơi đây.

Mận đẹp giá vẫn cao

Bài liên quan

Tìm lối đi cho quả mận Sơn La: [Bài 1] Lao đao giữa mùa mận chín

Những ngày này, không khí trên các nương mận ở Phiêng Khoài rất sôi động. Bà con tất bật thu hái, phân loại quả để kịp giao cho các mối tiêu thụ.

Gia đình bà Lê Thị Loan, một hộ trồng mận lâu năm chia sẻ: "Năm nay vườn mận nhà tôi được mùa, sản lượng khoảng 100 tấn. Giá có giảm so với đầu vụ nhưng không phải là thấp. Quả đẹp nhất tôi bán 70.000 - 80.000 đồng/kg, loại thường 30.000 - 40.000 đồng/kg, loại thấp hơn cũng được 10.000 đồng/kg". Bà cho biết thêm, gia đình đã chủ động kết nối với các chợ đầu mối, không qua thương lái nên tiêu thụ vẫn khá đều.

Anh Nguyễn Văn Doanh ở bản Cồn Huốt 1 (xã Phiêng Khoài) cho biết, năm nay mận được mùa nhất trong 5 năm trở lại đây. Giá có giảm so với tháng trước nhưng vẫn khá tốt. Mận loại 1 bán khoảng 50.000 đồng/kg, loại 2 khoảng 30.000 - 35.000 đồng/kg, loại 3 từ 15.000 - 20.000 đồng/kg, thấp nhất từ 8.000 - 10.000 đồng/kg. Từ đầu vụ đến nay, hộ anh Doanh đã bán được hơn 20 tấn mận.

Theo UBND xã Phiêng Khoài, vụ này mận giảm giá so với năm ngoái nhưng không thê thảm như mạng xã hội đưa tin. Một số vườn không được đầu tư tốt, quả nhỏ, mẫu mã kém thì giá 3.000 - 5.000 đồng/kg là có, nhưng chỉ ở một số hộ nhất định. Còn với mận đẹp, giá cơ bản ổn định. Thị trường tiêu thụ đảm bảo với trên 70 điểm thu mua nhỏ lẻ, tiêu thụ từ 500 - 700 tấn quả/ngày...

Hiện tại, nhà vườn và các điểm thu mua phân loại mận rất kỹ. Bên cạnh loại "quả VIP", loại từ 20 - 25 quả/kg giá bán 30.000 - 35.000 đồng/kg, loại 25 - 30 quả/kg giá 18.000 - 22.000 đồng/kg, loại 35 - 40 quả/kg giá 12.000 - 15.000 đồng/kg, hạng cuối dao động từ 5.000 - 10.000 đồng/kg.

Có gần 90 ha mận sản xuất theo hướng hữu cơ và VietGAP, HTX Kiên Cường ở xã Phiêng Khoài là 1 trong 3 HTX được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu Mận hậu Sơn La. Không chỉ thế, sản phẩm mận của HTX được lựa chọn đưa lên hệ thống suất ăn hàng không trong 2 năm liên tiếp. 

"Năm nay chúng tôi thu hoạch được 1.800 tấn mận, tăng gần gấp đôi năm ngoái. Loại VIP bán giá 60.000 - 70.000 đồng/kg. HTX hiện đang quản lý vườn bằng hệ thống camera giám sát, sản phẩm có tem truy xuất nguồn gốc rõ ràng, đây là yếu tố quan trọng giúp mận Phiêng Khoài vào được các kênh bán lẻ cao cấp", anh Nguyễn Quốc Cường, Phó Giám đốc HTX Kiên Cường cho biết.

Anh khẳng định, thông tin mận đồng loạt rớt giá, chỉ còn 3.000 - 5.000 đồng/kg là không chính xác. Giá đó chỉ áp dụng cho loại 4, quả nhỏ, mã xấu.

Nâng tầm giá trị mận vùng cao

Yên Châu hiện là một trong những vùng trồng mận hậu lớn của tỉnh Sơn La với tổng diện tích hơn 3.700 ha, sản lượng năm nay ước đạt 32.200 tấn. Đến thời điểm hiện tại, toàn huyện đã tiêu thụ trên 15.300 tấn, giá bình quân dao động từ 15.000 - 40.000 đồng/kg. Một số diện tích ít được đầu tư, để cây phát triển tự nhiên, quả nhỏ, không đảm bảo mẫu mã có giá 3.000 - 5.000 đồng/kg.

Theo ông Lò Thế Thi, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Châu, những thông tin về việc mận Yên Châu rớt giá đồng loạt chỉ còn 3.000 - 5.000 đồng/kg là không chính xác, chỉ là trường hợp cá biệt. Từ tháng 6 trở đi khi vào chính vụ thu hoạch, nguồn cung tăng cao nên giá mận giảm nhẹ, song mặt bằng giá mận Phiêng Khoài vẫn cao hơn các vùng lân cận.

Không chỉ chú trọng xây dựng thương hiệu, huyện Yên Châu còn chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp hỗ trợ tiêu thụ nông sản. Ông Lò Thế Thi cho biết, UBND huyện đã tập trung chỉ đạo duy trì, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng và quản lý tốt các nhãn hiệu sản phẩm như "Mận Sơn La", "Xoài Sơn La", "Nhãn Sơn La"...

Toàn huyện hiện có 3 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với các cây trồng chủ lực là xoài, nhãn, mận cùng 36 mã số vùng trồng và 1 cơ sở đóng gói phục vụ xuất khẩu được kiểm soát chặt chẽ. Riêng sản phẩm mận hậu năm nay, huyện đã xuất khẩu thành công 2,5 tấn sang các thị trường cao cấp với giá bán bình quân lên tới 75.000 đồng/kg.

"Chúng tôi cũng tích cực tham gia chuỗi các sự kiện trưng bày, giới thiệu các sản phẩm nông sản an toàn trong và ngoài tỉnh nhằm quảng bá sản phẩm của huyện như: Lễ công bố công nhận đô thị Yên Châu (thị trấn Yên Châu mở rộng) đạt tiêu chí đô thị loại V; lễ công bố thành lập thị xã Mộc Châu; phiên chợ vùng cao biên giới Yên Châu năm 2025... giúp mở rộng kênh tiêu thụ", ông Thi nói.

Cùng với đó, huyện đã đẩy mạnh hoạt động thương mại điện tử. Các HTX như Kiên Cường, Nọng Piêu, Tây Bắc... đã chủ động quảng bá, bán hàng trên các sàn thương mại điện tử như Tiktok, Lazada, Shopee, Posmats... và qua mạng xã hội. Đây là hướng đi được đánh giá rất hiệu quả trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ truyền thống có phần chững lại.

"Từ nay tới cuối vụ, chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với các doanh nghiệp, HTX đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến tiêu thụ quả mận ở các tỉnh, thành trên cả nước. Đặc biệt, tập trung nhân rộng mô hình trồng mận theo hướng hữu cơ, đảm bảo chất lượng, đáp ứng tốt nhu cầu trong nước và xuất khẩu", ông Thi cho biết.

Tại cuộc làm việc với UBND huyện Yên Châu ngày 3/6, ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, Trưởng Ban chỉ đạo tỉnh về sản xuất, chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp nhấn mạnh: Yên Châu cần tiếp tục nhân rộng các mô hình sản xuất an toàn, hữu cơ, kiểm soát chặt chẽ thông tin thị trường, xử lý nghiêm các tin đồn thất thiệt về giá, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ trong tiêu thụ để từng bước xây dựng thương hiệu mận hậu Sơn La ngày càng bền vững trên thị trường.