Vùng nguyên liệu tốt tạo ra những búp chè ngon

Dù có nhiều tháng hứng chịu thời tiết bất lợi, sản lượng chè búp của tỉnh Thái Nguyên vẫn duy trì ổn định. Người dân vùng trồng chè chủ lực như La Bằng, Đại Phúc, Đồng Phúc tập trung chăm sóc, thu hoạch.

Hợp tác xã chè an toàn Khe Cốc (xã Vô Tranh) có vùng nguyên liệu khoảng 100ha, trong đó 20ha đạt tiêu chuẩn hữu cơ, sản phẩm đủ chất lượng xuất khẩu. Theo ông Tô Văn Khiêm, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Chè an toàn Khe Cốc, những năm trước hợp tác xã đã xuất khẩu chè sang thị trường châu Âu, mỗi chuyến xuất hàng chục tấn. Tuy nhiên, những năm gần đây do biến động của thị trường, tình hình xuất khẩu gặp khó khăn. Hiện đơn vị tập trung những đơn hàng xuất khẩu nhỏ, nhưng giá trị kinh tế cao.

Hợp tác xã liên kết với các hộ trồng chè xây dựng vùng nguyên liệu khoảng 20ha phục vụ xuất khẩu, còn lại khoảng 80ha theo tiêu chuẩn VietGAP, nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến hiện khá dồi dào.

“Chúng tôi tập trung vùng nguyên liệu sạch, chất lượng cao do nhu cầu tiêu dùng trong nước đang dần thay đổi. Với những đơn hàng xuất khẩu, trước đây chủ yếu xuất chè thô, bây giờ chúng tôi tập trung những đơn hàng cao cấp có giá trị cao. Do đó, vùng nguyên liệu được chúng tôi đặc biệt quan tâm”, ông Khiêm cho biết.

Ngoài chè trung du, Thái Nguyên còn nổi tiếng với chè shan tuyết ở một số xã  khu vực phía Bắc của tỉnh. Vùng chè shan tuyết Bằng Phúc (xã Đồng Phúc) nổi tiếng với những cây chè cổ thụ, muốn hái phải bắc thang. Vùng này hiện còn hơn 600 gốc chè cổ đang cho thu hoạch. Chè shan tuyết Bằng Phúc sinh trưởng khỏe, chịu ẩm, chịu lạnh, ít bị sâu bệnh hại, năng suất búp tươi cao, chất lượng tốt, có hương vị đặc biệt.

Hiện nay vùng chè shan tuyết Bằng Phúc có hơn 400ha đang cho thu hoạch, sản lượng mỗi năm đạt khoảng 15 tấn chè khô. Những năm gần đây, Hợp tác xã Hồng Hà đã xây dựng thương hiệu bài bản, những sản phẩm như trà móc câu truyền thống, hồng trà và bạch trà có giá bán từ 500.000 đồng đến vài triệu đồng/kg. Mỗi năm, hợp tác xã mua khoảng 15 tấn chè búp tươi, sản xuất được khoảng 2 tấn chè khô.

Ngoài ra, Công ty TNHH Phát triển nông nghiệp và chế biến dược liệu Ngọc Thắng cũng thực hiện dự án liên kết, sản xuất gắn với tiêu thụ chè shan tuyết Bằng Phúc, diện tích 15ha. Đơn vị này mua búp tươi của các hộ tham gia liên kết, sản lượng sản xuất được 1,5 tấn chè khô.

Ông Triệu Đức Thông, Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Phúc cho biết, trong chiến lược phát triển kinh tế của xã, vùng chè Bằng Phúc tập trung xây dựng thương hiệu chè shan tuyết với sự tham gia của các hợp tác xã, doanh nghiệp. Hiện đã có một số sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP, đang dần hướng đến xuất khẩu.

Những năm gần đây, người trồng chè ở Thái Nguyên không còn quá chú trọng tăng diện tích mà hướng đến thâm canh, sản xuất chè chất lượng cao. Năm 2025, tỉnh Thái Nguyên dự kiến trồng mới và trồng lại 420ha chè, đến nay diện tích trồng mới, trồng lại đạt hơn 190ha (trồng mới 128,9ha, trồng lại 62ha).

Mới đây, Hội đồng nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã thông qua nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ phát triển ngành chè. Theo đó, tỉnh Thái Nguyên sẽ hỗ trợ 100% kinh phí mua giống chè để trồng mới và trồng thay thế, hỗ trợ một lần 70% kinh phí mua phân bón hữu cơ, hữu cơ vi sinh để trồng mới trong năm thứ nhất.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Thái Nguyên, năm 2025, dự ước sản lượng chè búp đạt hơn 275.000 tấn, 7 tháng vừa qua đạt 193.000 tấn. Sản lượng chè sau chế biến (trà) năm 2025 đạt 55.000 tấn, giá trị khoảng 15.000 tỷ đồng. Hiện toàn tỉnh có 207 sản phẩm trà được công nhận OCOP từ 3 sao đến 5 sao, trong đó có 3 sản phẩm OCOP 5 sao.