Gần đây, Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố (TP.HCM) tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ bị chó nhà, chó hàng xóm tấn công dẫn đến thương tích nặng. Đơn cử như trường hợp bé gái 3 tuổi từ Đồng Tháp chuyển lên cấp cứu trong tình trạng nhiều vết thương trên cổ, má và gáy. Nguyên nhân là bé bị chính chó nhà cắn khi bất ngờ đến gần con vật đang ngủ.
Không thả rông vật nuôi, nhất là tại các đô thị lớn, cần rọ mõm khi cho chó ra ngoài. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Hay trường hợp 1 bé trai 5 tuổi (ngụ TP.HCM) được chuyển đến bệnh viện trong tình trạng rách nát vùng trán, cung mày, mi trên, chảy máu nhiều và nguy cơ nhiễm trùng cao sau khi bị chó béc-giê của hàng xóm tấn công khi trẻ đang chơi trước nhà.
Dù được tiêm vaccine, huyết thanh kháng dại và điều trị tích cực, sự việc vẫn là lời cảnh tỉnh với bất kỳ gia đình nào đang nuôi chó, mèo mà chưa có biện pháp phòng bệnh đúng cách.
BS.CK2 Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng cảnh báo, phụ huynh không nên để trẻ chọc phá hoặc chơi với chó, nhất là khi chó đang ăn, ngủ hoặc chăm sóc con. Nếu trẻ bị chó cắn dù chỉ một vết xước nhỏ, cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để xử lý vết thương và tiêm vaccine phòng dại. Bởi đã có nhiều trường hợp chủ quan không tiêm phòng, khiến bệnh tiến triển và dẫn đến tử vong gần như chắc chắn.
Một trường hợp khác là anh N.V.S (ngụ TP.HCM), bị chó nhà dân cắn khi đi công tác tại Đồng Nai. Dù vết cắn nhỏ và chỉ rướm máu nhẹ, anh vẫn lập tức rửa vết thương, tiêm vaccine và theo dõi kỹ. Trái lại, chủ nhà lại tỏ ra khá thờ ơ: “Yên tâm đi, chó nhà tôi nuôi cắn mấy người rồi, không có sao đâu”. Khi được hỏi về việc tiêm phòng, chủ nhà thẳng thắn: “Tôi nuôi từ xưa giờ chưa bao giờ tiêm vaccine, cũng không thấy ai đến nhắc nhở”.
May mắn là trong cả ba trường hợp, con vật không mắc bệnh dại. Nhưng thực tế đã từng ghi nhận không ít ca tử vong chỉ vì một vết cắn nhỏ từ chó "quen mặt". Sự chủ quan, thiếu hiểu biết về việc tiêm vaccine, cùng thói quen thả rông vật nuôi đang tạo ra một “lỗ hổng chết người” trong phòng chống dại.
Chuyên gia thú y Lê Thị Thu Hà, đồng sáng lập One Health Consultation, cảnh báo, dại là bệnh nhiễm virus cấp tính, lây truyền từ động vật sang người, chủ yếu qua nước bọt của chó, mèo mang virus. Bệnh tấn công hệ thần kinh trung ương và không có thuốc điều trị đặc hiệu.
“Virus dại có thể xâm nhập chỉ qua vết trầy xước nhỏ, thậm chí vết liếm trên da tổn thương. Và một khi đã phát bệnh, người bệnh gần như không còn cơ hội sống sót”, chuyên gia thú y Lê Thị Thu Hà nói.
Cũng theo bà Lê Thị Thu Hà, tại Việt Nam, vaccine phòng dại cho chó mèo đã có sẵn và rẻ, nhưng việc tiêm chủng vẫn chưa được thực hiện nghiêm túc. Rất nhiều người nuôi vẫn không nắm được lịch tiêm định kỳ mỗi năm, hoặc cho rằng chó nhà “hiền”, “quen mặt”, không thể mang bệnh.
Theo các chuyên gia cần tiêm vaccine dại cho chó từ 3 tháng tuổi, nhắc lại hàng năm. Ảnh: Nguyễn Thủy.
“Đó là một hiểu lầm tai hại. Virus dại không phân biệt chó lạ hay chó quen. Việc không tiêm phòng chính là đang đánh cược tính mạng cả gia đình và cộng đồng”, chuyên gia Lê Thị Thu Hà khẳng định.
Để loại trừ bệnh dại, WHO và Tổ chức Thú y Thế giới (WOAH) khuyến cáo, cần tiêm vaccine dại cho ít nhất 70% số lượng chó trong một khu vực. Nhưng để đạt được mục tiêu này, cần phải bắt đầu từ chính hành động và ý thức của từng người nuôi.
“Tiêm vaccine cho chó từ 3 tháng tuổi, nhắc lại hàng năm, không thả rông vật nuôi, rọ mõm khi ra ngoài, là những bước cơ bản nhưng rất ít người thực hiện đủ. Cần hiểu rằng, phòng bệnh dại không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà là trách nhiệm cộng đồng”, chuyên gia Lê Thị Thu Hà phân tích.
Theo chuyên gia Lê Thị Thu Hà, nuôi thú cưng không chỉ là sở thích, mà là trách nhiệm. Nếu không tiêm phòng dại, không kiểm soát hành vi vật nuôi, người chủ chính là người đầu tiên phải chịu trách nhiệm nếu có hậu quả xảy ra.
“Hiện, các hãng vaccine thương mại đang được phép lưu hành tại Việt Nam cho tỷ lệ bảo hộ tốt, do đó thú cưng được tiêm phòng sẽ hạn chế tối đa rủi ro cho người khi không may bị thú cưng cào/cắn”, chuyên gia Lê Thị Thu Hà nhấn mạnh.
