Phòng chống HIV/AIDS gặp khó vì tiền viện trợ cạn dần?

Kinh phí ngày càng thu hẹp

9 tháng đầu năm, cả nước phát hiện 6.883 người nhiễm HIV mới, chuyển sang giai đoạn AIDS 3.484 người, số người nhiễm HIV tử vong 1.260 người. Ước tính cả năm 2017 có khoảng 9.800 người nhiễm HIV mới được phát hiện và có khoảng 1.900 người nhiễm HIV tử vong. Đáng lưu ý, số người nhiễm HIV hiện được báo cáo đang còn sống là 208.371 trường hợp, tuy nhiên số quản lý được chỉ đạt 80%.

Cả nước có hơn 210.000 người nghiện ma túy

Theo TS Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS, mặc dù dịch ở Việt Nam tiếp tục có xu hướng giảm, tuy nhiên vẫn chưa đảm bảm tính bền vững và vẫn tiềm ẩn những nguy cơ bùng phát dịch trong cộng đồng nếu không tiếp tục có những biện pháp can thiệp mạnh mẽ và hiệu quả. Dự báo vẫn còn nhiều người nhiễm HIV không thuộc nhóm nguy cơ cao do đó rất khó phát hiện sớm, các trường hợp này thường chẩn đoán muộn giai đoạn AIDS.

Khó khăn lớn nữa là trong những năm gần đây kinh phí từ ngân sách nhà nước cấp cho các chương phòng, chống AIDS liên tục bị cắt giảm nên những tỉnh không có dự án quốc tế tài trợ thiếu hụt kinh phí trầm trọng cho việc triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, ở khu vực này chủ yếu là cung cấp các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS thụ động tại các bệnh viện, do đó, các hoạt động can thiệp giảm tác hại, tư vấn xét nghiệm HIV, huy động và kết nối, chuyển gửi điều trị ARV hầu như không được triển khai tại cộng đồng.
 

Methadone không còn tác dụng?

Trong khi đó, một số thông tin hiện nay cho rằng, người nghiện ma túy hiện nay chủ yếu là ma túy tổng hợp, do vậy Methadone không còn tác dụng. Tuy nhiên, ông Cảnh phủ nhận thông tin này. Ông cho rằng, việc điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone có cần thiết nữa hay không cần nhìn vào 4 khía cạnh: thực trạng sử dụng ma túy; độ bao phủ của điều trị bằng thuốc Methadone; Bản chất khoa học của nghiện và hiệu quả của điều trị nghiện các CDTP (chất dạng thuốc phiện).

Theo đó, báo cáo mới nhất của Bộ Công an cho biết, tính đến cuối năm 2016 cả nước có 210.751 người nghiện ma túy trong đó: nghiện ma túy tổng hợp là 20.778 người, chỉ chiếm 9,8%. Trong khi đó người nghiện các chất dạng thuốc phiện là 159.844 người, chiếm tới 75,8%.

“Như vậy, nếu xét trên toàn quốc số liệu báo cáo cho thấy nghiện các chất dạng thuốc phiện vẫn chiếm chủ yếu với gần 76%. Tuy nhiên chúng ta không loại trừ tình huống có thể ở một nơi nào đó, trong nhóm nào đó, trong thời điểm nào đó thì số nghiện ma túy tổng hợp chiếm chủ yếu. Do vậy, các đánh giá về tình hình nghiện ma túy cần thông tin hết sức cụ thể để đảm bảo phản ánh đúng thực trạng tình hình nghiện ma túy trên địa bàn”, ông Cảnh nêu.

Mặt khác, vì nhiều lý do dẫn đến tình trạng người nghiện ma túy thường lẩn trốn, lén lút sử dụng và phần lớn không tự khai báo tình trạng nghiện theo qui định tại Điều 26 của Luật phòng chống ma túy, chỉ khi họ bị bắt quả tang là có sử dụng ma túy trái phép mới có hồ sơ quản lý. Do vậy con số hơn 210 nghìn người nghiện có hồ sơ quản lý được báo cáo chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, con số thực tế về người nghiện ma túy còn lớn hơn nhiều và trong đó số nghiện heroine, nghiện thuốc phiện cũng lớn hơn so với số liệu được báo cáo.

Ông Cảnh cho biết thêm, nghiện chất dạng thuốc phiện là bệnh não, mãn tính, tái phát, cần được điều trị lâu dài. Có thể trong cuộc sống của người nghiện, lúc nào đó không còn tham gia điều trị vì nhiều lý do khác nhau. Nhưng do dây là bệnh mãn tính, tái phát nên họ có thể sử dụng lại chất dạng thuốc phiện nên khi bệnh tái phát cần quay lại điều trị ngay. Do đó, tính sẵn có của cơ sở điều trị Methadone là cần thiết cho người nghiện khi họ có nhu cầu điều trị.

Phó Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS khẳng định “cần tiếp tục duy trì và mở rộng điều trị nghiện các CDTP bằng thuốc methadone”.