Máu nhiễm mỡ là một trong những nguyên nhân gây đột quỵ.
Máu nhiễm mỡ hay còn gọi tăng cholesterol trong máu, đang trở thành những vấn đề quan tâm của ngành y tế. Đồng thời, máu nhiễm mỡ cũng là câu chuyện xã hội, bởi lẽ số người đối mặt với căn bệnh này không ngừng tăng cao. Máu nhiễm mỡ không nguy hiểm tính mạng, nhưng lại liên quan mật thiết đến những căn bệnh khác như tim mạch, huyết áp, tiểu đường…
Ở điều kiện sinh lý bình thường, cholesterol là thành phần không thể thiếu được của cơ thể, với nhiều chức năng quan trọng như tạo nên màng tế bào, tạo các hormon và acid mật, là thành phần của các chất béo do gan tạo nên, được hấp thu một phần trực tiếp từ thịt, cá, trứng, sữa,…
Cholesterol không tự hoà tan được trong máu, cũng như tự di chuyển trong hệ tuần hoàn mà di chuyển nhờ một chất khác với tên gọi là lipoprotein, có hai loại quan trọng nhất là High-Density-Lipoproteins (HDL) và Low-Density-Lipoproteiens (LDL).
LDL cholesterol còn gọi là cholesterol xấu, chỉ số trung bình LDL-cholesterol < 3,4mmol/L. Nếu cao hơn sẽ gia tăng nguy cơ bệnh tim, vì LDL là chất mang cholesterol đến mô cơ thể.
HDL-cholesterol là cholesterol tốt, chỉ số trung bình giao động 0,9-1,54 mmol/L. Giá trị của HDL-cholesterol nằm ở chức năng mang cholesterol rời khỏi mô cơ thể, để đào thải ra ngoài.
Việc dư thừa mức cholesterol trong máu hay còn gọi là máu nhiễm mỡ sẽ gây tác hại không nhỏ cho tim và mạch máu của cơ thể. Cholesterol xấu (LDL) trong máu tăng cao gây ra bệnh xơ vữa động mạch, tích tụ lớp mỡ ở thành động mạch, nguy hiểm nhất là gây hẹp, tắc động mạch vành nuôi tim, khiến con người bị nhồi máu cơ tim và tắc các mạch máu ở não gây ra tai biến gọi là đột quỵ.
Cholesterol làm hẹp các động mạch, ngăn cản lượng máu đến tim và các cơ quan khác, có thể làm nghẽn hoàn toàn một động mạch. Quá trình này xảy ra từ từ nên khó nhận biết. Các bạch cầu trong máu cố gắng tiêu thụ cholesterol, hình thành nên các mảng xơ vữa. Chính các mảng xơ vữa làm hẹp các động mạch, và đó là nguyên nhân của cơn đau thắt ngực. Nếu các mảng xơ vữa vỡ ra, cục máu đông hình thành gây tắc mạch bệnh nặng có thể dẫn tới tử vong.
Về nguyên nhân máu nhiễm mỡ, các nhà khoa học xác định phần lớn do chế độ ăn có nhiều cholesterol. Những người sử dụng thường xuyên thịt bò, thịt heo, các loại hải sản hoặc nội tạng động vật nhưng lại ít vận động thì đều dễ dàng bị máu nhiễm mỡ.
Muốn không trở thành bệnh nhân máu nhiễm mỡ, trước hết xây dựng cho mình một chế ăn uống và chế độ vận động hợp lý. Tuy nhiên người bị máu nhiễm mỡ thường gặp khó khăn khi phải bỏ thói quen ăn uống cũ. Chỉ có cách kiên trì từng bước dùng những thực phẩm thay thế, như dùng dầu thực vật thay cho mỡ heo, dùng sữa không kem thay cho sữa toàn phần. Khi ăn trứng, hạn chế ăn lòng đỏ.
Giai đoạn tiếp theo là giảm dần dần số lượng trong chế độ ăn, không quá 170 – 230g thịt/ngày. Sau đó chuyển dần từ thịt sang ngũ cốc, quả đậu, rau cải và trái cây. Mặt khác hương pháp chế biến thực phẩm cũng cần thay đổi, chuyển từ chiên, xào sang nấu, hấp, luộc.
Giai đoạn sau cùng là sử dụng chế độ ăn mới gần như hoàn toàn, sao cho cholesterol thức ăn giảm tới mức còn 100mg ngày. Thực phẩm khuyến khích là cá, nghêu và rau xanh.
Cần sử dụng các loại thực phẩm có nhiều tác dụng giảm mỡ trong máu như gừng, chế phẩm đậu sữa, nấm hương, mộc nhĩ, hành tây, trà, dầu ngô. Không nên ăn tối quá muộn với thức ăn nhiều đạm vì rất khó tiêu hoá và sẽ làm lượng cholesterol đọng trên thành động mạch dẫn đến xơ vữa động mạch.
Ngoài chế độ dinh dưỡng, người bị máu nhiễm mỡ cũng cần xây dựng một cuộc sống năng động, tăng cường tập luyện cơ thể với bất cứ môn thể thao nào mà phù hợp với sức khỏe và điều kiện kinh tế. Vận động đều đặn ít nhất từ 30 – 60 phút mỗi ngày. Đi bộ là một hình thức vận động thích hợp cho mọi người, đặc biệt là cho nữ giới và người cao tuổi.
Người bị máu nhiễm mỡ chỉ dùng thuốc khi nào đã sử dụng hết với các biện pháp giảm cholesterol khác mà không có kết quả. Cần nhớ rằng các thuốc giảm cholesterol cũng có những tác dụng phụ nhất định, nhất thiết phải được chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
