Mỗi người cần lắng nghe nhịp tim để phòng ngừa những bất trắc.
Rối loạn nhịp tim đang trở thành một đề tài được nhiều người quan tâm, khi triệu chứng y khoa này báo hiệu nhiều diễn biến khó lường cho tính mạng bệnh nhân.
Chứng kiến sự ra đi bất ngờ của chuyên gia công nghệ Hoàng Nam Tiến liên quan đến bệnh tim, Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Lân Hiếu chia sẻ: “Đa phần đột tử liên quan đến các bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim bẩm sinh hoặc mắc phải hoặc do tắc nghẽn đường tống máu của tim.
Thực tế vì làm chuyên ngành tim mạch nên tôi gặp rất nhiều bệnh nhân đột tử. Có những trường hợp đột tử diễn ra ngay trước mắt mà không cứu được. Đây chính là một thách thức mà cả thế giới luôn tìm những biện pháp để tăng khả năng sống còn của người bệnh. Một trong những biện pháp hữu hiệu nhất đó là cấp cứu ngừng tuần hoàn một cách chuyên nghiệp”.
Thực tế, rối loạn nhịp tim trước khi gây ra đột tử, cũng có nhiều biểu hiện sớm. Ví dụ, đau thắt ngực, khó thở, ngất xỉu hoặc choáng váng, mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân… Những dấu hiệu trên thường bị xem nhẹ, nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường.
Tuy nhiên, chúng có thể là tín hiệu cảnh báo các bất thường nguy hiểm của hệ tim mạch. Khi có một trong các triệu chứng này, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được khám và làm các xét nghiệm cần thiết như điện tâm đồ (ECG), siêu âm tim, xét nghiệm máu hay thậm chí đo điện tim Holter trong 24 giờ để phát hiện rối loạn nhịp tim.
Trong những năm gần đây, đột tử do rối loạn nhịp tim ngày càng trở thành một vấn đề đáng báo động. Nhiều trường hợp tưởng như khỏe mạnh, không có dấu hiệu báo trước, nhưng lại bất ngờ gục ngã và không qua khỏi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu. Điều nguy hiểm là đột tử thường diễn ra rất nhanh, chỉ trong vài phút, khiến việc cấp cứu hầu như không kịp thời. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức cộng đồng, sớm nhận biết các dấu hiệu tiềm ẩn và có kế hoạch kiểm soát rối loạn nhịp tim là điều vô cùng cấp thiết.
Đột tử do tim là tình trạng tim ngừng đột ngột các chức năng bơm máu, khiến máu không thể đến nuôi não và các cơ quan thiết yếu. Điều này thường xảy ra do rối loạn nhịp tim nghiêm trọng như rung thất hoặc nhịp nhanh thất. Nếu không được cấp cứu trong vòng vài phút đầu tiên, người bệnh rất dễ tử vong. Đặc biệt, đột tử do tim thường diễn ra trong lúc nghỉ ngơi, sinh hoạt bình thường, thậm chí trong khi ngủ, khiến người thân không kịp trở tay.
Nhiều trường hợp người bị rối loạn nhịp tim lại chủ quan không nghĩ mình có bệnh và không tuân thủ điều trị. Để phòng tránh nguy cơ đột tử do rối loạn nhịp tim, cần khám sức khỏe định kỳ: Đây là cách đơn giản nhưng hiệu quả để phát hiện sớm các bệnh lý tim mạch. Đặc biệt người trên 40 tuổi, có tiền sử gia đình mắc bệnh tim, người hút thuốc, béo phì hoặc có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường… cần kiểm tra tim mạch đều đặn mỗi 6 tháng hoặc theo chỉ định bác sĩ.
Đối với người đã được chẩn đoán rối loạn nhịp tim, việc dùng thuốc đúng liều, đúng thời gian, không tự ý ngừng thuốc là nguyên tắc sống còn. Các loại thuốc thường được kê bao gồm thuốc hạ huyết áp, chống đông máu, thuốc chống loạn nhịp tim hoặc thuốc điều chỉnh cholesterol.
Đồng thời, người bị rối loạn nhịp tim phải duy trì lối sống lành mạnh, từ chế độ ăn uống hợp lý đến tập luyện thể dục đều đặn. Ngoài ra, nên ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng.
Có thiết bị hỗ trợ nào cho người rối loạn nhịp tim không? Một số người có nguy cơ cao có thể được cấy máy khử rung tim (ICD) để ngăn ngừa rung thất. Thiết bị này sẽ tự động phát hiện và điều chỉnh các rối loạn nhịp nguy hiểm. Bên cạnh đó, sự hỗ trợ của người chung quanh cũng rất quan trọng. Đối với người thân của người bệnh tim, việc biết thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR) trong trường hợp đột quỵ tim là vô cùng hữu ích. Những phút đầu can thiệp đúng cách có thể cứu sống người bệnh trước khi xe cấp cứu đến.
Một điều đáng lo ngại hiện nay là tình trạng người trẻ bị đột tử do tim đang gia tăng. Những năm gần đây, không ít trường hợp vận động viên, học sinh, sinh viên đột ngột tử vong do rối loạn nhịp tim mà không có dấu hiệu báo trước. Lối sống ít vận động, thức khuya, ăn uống không lành mạnh, nghiện các loại nước tăng lực hay tập thể thao quá sức khi không kiểm tra sức khỏe... là những nguyên nhân tiềm tàng. Chính vì thế, người trẻ cũng cần quan tâm đến sức khỏe tim mạch, tầm soát định kỳ và tránh chủ quan trước những dấu hiệu bất thường dù nhỏ.
Đột tử do rối loạn nhịp tim là nỗi ám ảnh không chỉ đối với người bệnh mà còn với cả người thân và xã hội. Tuy nhiên, theo các chuyên gia tim mạch, đây không phải là "án tử" không thể phòng ngừa. Việc sớm nhận diện các dấu hiệu nguy hiểm, thay đổi lối sống và kiểm soát tốt bệnh lý nền sẽ giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ tử vong. Đừng để tim lên tiếng khi đã quá muộn. Mỗi người hãy chủ động bảo vệ trái tim của mình bằng nhận thức, hành động và trách nhiệm với chính sức khỏe của bản thân.
