Bệnh tim mạch vì sao phổ biến ở người trung niên?

Bệnh tim mạch là tên gọi chung cho nhiều rối loạn liên quan đến tim và mạch máu như bệnh mạch vành, suy tim, loạn nhịp tim, tăng huyết áp, bệnh van tim... Bệnh tim mạch lại đang ngày càng trở nên phổ biến và có xu hướng trẻ hóa, đe dọa đến sức khỏe cộng đồng một cách nghiêm trọng. Trường hợp tử vong đáng tiếc ở tuổi 56 của chuyên gia công nghệ Hoàng Nam Tiến vào chiều 31/7, chính là lời cảnh báo mức độ nguy hiểm từ bệnh tim mạch.

Nhận biết sớm những dấu hiệu bất thường của bệnh tim mạch, hiểu rõ thực trạng bệnh ở người trung niên và người trẻ hiện nay, và chủ động phòng ngừa đột quỵ do tim mạch là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Đau tức ngực: Đây là triệu chứng phổ biến nhất và điển hình nhất của bệnh tim, đặc biệt là bệnh mạch vành. Cảm giác thường là đau nặng ngực, thắt chặt, đè ép, hoặc nóng rát sau xương ức. Cơn đau có thể lan ra tay trái, vai, lưng, cổ hoặc hàm. Những cơn đau này có thể xuất hiện khi vận động mạnh hoặc xúc động, và giảm khi nghỉ ngơi.

Khó thở: Một dấu hiệu khác thường thấy ở người mắc bệnh tim là khó thở khi gắng sức, leo cầu thang, hoặc thậm chí khi nghỉ ngơi. Đây là biểu hiện của suy tim hoặc rối loạn chức năng tim do tim không bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

Tim đập nhanh, loạn nhịp: Cảm giác tim đập nhanh bất thường, đánh trống ngực, hoặc nhịp tim không đều có thể là dấu hiệu của rối loạn nhịp tim. Nếu kéo dài, tình trạng này có thể dẫn đến đột quỵ hoặc suy tim.

Mệt mỏi kéo dài: Người bệnh tim có thể cảm thấy kiệt sức, mệt mỏi ngay cả khi hoạt động nhẹ. Điều này là do tim không bơm đủ máu và oxy đến các cơ quan.

Phù nề: Bệnh tim mạch, đặc biệt là suy tim, có thể gây tích tụ chất lỏng trong cơ thể, dẫn đến phù chân, cổ chân, bụng hoặc mí mắt. Phù thường xuất hiện vào buổi chiều và giảm vào sáng sớm sau khi ngủ dậy.

Ngất xỉu hoặc chóng mặt: Thiếu máu lên não do tim hoạt động không hiệu quả có thể gây ngất xỉu hoặc cảm giác choáng váng.

Ho kéo dài hoặc khò khè: Ở người suy tim, có thể xuất hiện ho khan kéo dài, đặc biệt là vào ban đêm khi nằm. Đôi khi, người bệnh có thể ho ra đờm hồng do dịch tích tụ trong phổi.

Mặc dù các triệu chứng trên khá phổ biến, nhưng ở một số người bệnh tim mạch, đặc biệt là người trẻ tuổi, các dấu hiệu có thể rất mờ nhạt hoặc dễ bị nhầm lẫn với những rối loạn khác. Vì vậy, việc khám sức khỏe định kỳ và làm các xét nghiệm tim mạch là cần thiết để phát hiện bệnh sớm.

Trước đây, bệnh tim mạch thường được coi là căn bệnh của người lớn tuổi. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tỷ lệ mắc bệnh tim mạch ở người trẻ đang gia tăng đáng báo động. Tại Việt Nam, theo một số thống kê y tế, số người dưới 40 tuổi bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay cao huyết áp đang tăng lên nhanh chóng.

Theo Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Hoài Nam, Chủ tịch Hội Tim mạch TP.HCM, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là sự thay đổi trong lối sống và thói quen sinh hoạt của người trẻ. Thứ nhất là chế độ ăn uống không lành mạnh. Các loại thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống có đường và rượu bia được tiêu thụ phổ biến ở người trẻ khiến lượng cholesterol xấu và đường huyết tăng cao, góp phần gây xơ vữa động mạch và bệnh tim.

Ngoài ra, lối sống ít vận động, ngồi nhiều, đặc biệt là với nhân viên văn phòng, học sinh, sinh viên khiến hệ tim mạch không được rèn luyện và dần suy yếu. Sự căng thẳng tâm lý và mất ngủ khiến nhiều người trẻ rơi vào trạng thái stress kéo dài, dễ dẫn đến tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim và các biến chứng tim mạch khác.

Nhiều bạn trẻ hút thuốc lá, sử dụng rượu, cà phê và các chất kích thích khác mà không ý thức được hậu quả nghiêm trọng với tim mạch. Tỷ lệ thừa cân, béo phì và đái tháo đường type 2 ở người trẻ ngày càng tăng, cũng là yếu tố nguy cơ cao cho bệnh tim.

Điều đáng lo ngại là người trẻ thường chủ quan với sức khỏe, ít đi khám định kỳ nên bệnh chỉ được phát hiện khi đã xảy ra biến chứng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc đột tử. Chính vì vậy, việc nâng cao nhận thức về bệnh tim mạch ở người trẻ là vô cùng quan trọng trong bối cảnh hiện nay.

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là biến chứng nghiêm trọng của nhiều bệnh tim mạch như rung nhĩ, tăng huyết áp, hoặc xơ vữa động mạch. Dưới đây là những cách hiệu quả để phòng ngừa đột quỵ do tim mạch:

Kiểm soát huyết áp: Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ. Cần theo dõi huyết áp thường xuyên và giữ huyết áp ở mức ổn định thông qua chế độ ăn giảm muối, tập thể dục và dùng thuốc nếu cần.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Định kỳ kiểm tra mỡ máu, đường huyết, chức năng tim, nhịp tim để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ.

Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất giúp tim khỏe mạnh, kiểm soát cân nặng, giảm stress và ổn định huyết áp. Nên tập ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần với các môn như đi bộ, bơi lội, đạp xe, yoga.

Chế độ ăn uống lành mạnh: Tăng cường rau xanh, trái cây, cá, các loại hạt và ngũ cốc nguyên cám. Hạn chế thịt đỏ, đồ chiên rán, chất béo bão hòa, đường và muối.

Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia: Thuốc lá làm tổn thương mạch máu và tăng nguy cơ đột quỵ. Rượu bia cũng ảnh hưởng tiêu cực đến huyết áp và nhịp tim.

Kiểm soát cân nặng: Giữ chỉ số BMI ở mức hợp lý giúp giảm áp lực lên tim và ngăn ngừa nhiều bệnh liên quan.

Quản lý stress hiệu quả: Thư giãn, ngủ đủ giấc, thiền, hoặc trò chuyện với người thân giúp giảm căng thẳng và bảo vệ tim mạch.

Dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ: Nếu đang điều trị các bệnh lý như cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn nhịp tim… cần tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ.

Bệnh tim mạch là kẻ giết người thầm lặng, nhưng hoàn toàn có thể phát hiện sớm qua những dấu hiệu dễ nhận biết như đau ngực, khó thở, mệt mỏi bất thường. Đáng báo động là ngày nay, căn bệnh này không còn là "đặc quyền" của người già mà đang dần len lỏi vào cộng đồng người trẻ. Vì thế, việc nâng cao ý thức chăm sóc sức khỏe tim mạch, duy trì lối sống lành mạnh, và phòng ngừa đột quỵ là trách nhiệm của mỗi người. Một trái tim khỏe là nền tảng cho một cuộc sống dài lâu và hạnh phúc.