Một trong những phát hiện quan trọng tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội Ung thư lâm sàng Hoa Kỳ (ASCO), diễn ra ngày 1/6 tại Chicago, đến từ một nghiên cứu quy mô lớn do các nhà khoa học tại Canada, Australia, Anh, Israel và Hoa Kỳ thực hiện.
Theo đó, thói quen đi bộ đều đặn không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn giúp bệnh nhân ung thư đại tràng sống lâu hơn và giảm nguy cơ tái phát bệnh.
Đi bộ đều đặn đặc biệt có ích với những bệnh nhân ung thư đại tràng. Ảnh minh họa.
Nghiên cứu kéo dài khoảng 3 năm, theo dõi 889 bệnh nhân ung thư đại tràng sau khi hoàn thành hóa trị. Một nửa nhóm bệnh nhân chỉ nhận cẩm nang hướng dẫn lối sống lành mạnh. Nửa còn lại tham gia chương trình tập thể dục có huấn luyện viên hướng dẫn, đó là đi bộ 45 phút mỗi lần, với thời lượng từ 3 đến 5 buổi mỗi tuần.
Kết quả sau 8 năm theo dõi cho thấy nhóm bệnh nhân vận động có tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân giảm 37%, tỷ lệ tái phát ung thư giảm 28% so với nhóm đối chứng. Đây là thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng đầu tiên trên thế giới chứng minh trực tiếp mối liên hệ nhân quả giữa vận động thể chất và khả năng sống còn ở bệnh nhân ung thư đại tràng.
“Chúng tôi thực sự ngạc nhiên. Tập thể dục không chỉ giúp người bệnh cảm thấy tốt hơn, mà còn giúp họ sống lâu hơn và ít bị tái phát bệnh”, bác sĩ Christopher Booth, bác sĩ ung thư tại Trung tâm Y khoa Kingston Health Sciences (Canada), đồng tác giả nghiên cứu cho biết.
Bên cạnh hiệu quả kéo dài tuổi thọ, điều đặc biệt của chương trình nằm ở cách tiếp cận nhân văn. Huấn luyện viên không áp đặt cường độ mà đồng hành như một người bạn, hỗ trợ người bệnh tìm ra hình thức vận động phù hợp với thể trạng, sở thích và điều kiện sinh hoạt.
Trong năm đầu tiên, bệnh nhân gặp huấn luyện viên khoảng 2 tuần 1 tuần, sau đó giãn xa hơn và duy trì ở mức khoảng 1 tháng 1 lần trong 2 năm tiếp theo để giữ vững động lực.
Một trường hợp tiêu biểu là bà Terri Swain-Collins, 62 tuổi, sống tại Kingston, Ontario. Bà chia sẻ: “Tôi đi bộ ngoài trời, nghe nhạc và cảm thấy khỏe khoắn hơn từng ngày. Có huấn luyện viên đồng hành khiến tôi có động lực thực sự để không bỏ cuộc”.
Theo Tiến sĩ Julie Gralow, Giám đốc Y khoa của ASCO, nghiên cứu này cung cấp bằng chứng hiếm có về tác động của vận động đối với kết quả điều trị ung thư. “Chúng tôi đã khuyến khích vận động từ lâu, nhưng giờ có thể khẳng định: tập thể dục là yếu tố then chốt giúp kéo dài sự sống”, bà nói.
Trước đây, phần lớn bằng chứng về lợi ích của vận động đến từ các nghiên cứu quan sát, không thể chứng minh mối quan hệ nhân quả. Giờ đây, với thiết kế thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, mức chứng cứ cao nhất trong y học, kết luận đã được xác lập chắc chắn.
Bên cạnh đi bộ ngoài trời, mọi người có thể linh hoạt đi bộ trên máy, giúp đảm bảo lịch tập luyện. Ảnh minh họa.
Điều đáng chú ý là lợi ích của việc vận động trong nghiên cứu này tương đương, thậm chí vượt qua, một số loại thuốc điều trị ung thư. Trong khi đó, chi phí để triển khai một chương trình tập luyện có hướng dẫn chỉ ở mức vài nghìn USD mỗi bệnh nhân, thấp hơn nhiều so với thuốc men hoặc liệu pháp miễn dịch tiên tiến.
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng ghi nhận một số tác dụng phụ nhẹ như căng cơ, trẹo chân, mỏi cơ ở nhóm vận động, nhưng không có biến chứng nghiêm trọng nào. Ngược lại, nhiều người cảm thấy tinh thần thoải mái hơn, ít lo âu, cải thiện chất lượng sống rõ rệt.
“Chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi hành vi nếu hiểu rõ lợi ích, biến việc tập luyện thành một phần thú vị trong đời sống và có sự hỗ trợ từ cộng đồng”, Giáo sư Kerry Courneya, Đại học Alberta, đồng tác giả nghiên cứu, nói và nhận xét thêm rằng, nhân loại giờ có thể khẳng định chắc chắn một điều, rằng tập thể dục giúp kéo dài sự sống.
Trong bước tiếp theo, nhóm đang phân tích mẫu máu thu thập từ bệnh nhân để tìm hiểu cơ chế sinh học đằng sau hiệu ứng này, có thể liên quan đến việc cải thiện khả năng xử lý insulin, tăng cường miễn dịch hoặc điều hòa vi môi trường của khối u.
Từ kết quả nghiên cứu, các chuyên gia kêu gọi các trung tâm điều trị ung thư, đơn vị bảo hiểm y tế và hệ thống chăm sóc cộng đồng cân nhắc đưa chương trình tập luyện có hướng dẫn vào chuẩn chăm sóc cho bệnh nhân ung thư đại tràng. Nhưng ngay cả khi chưa có hỗ trợ chính sách, người bệnh vẫn có thể chủ động thay đổi lối sống, bắt đầu từ những bước đi bộ đầu tiên sau điều trị.
“Đây là việc đơn giản mà mỗi người có thể tự làm vì sức khỏe của mình”, bà Swain-Collins chia sẻ. Bệnh nhân cao tuổi này cũng khuyến cáo những người cùng cảnh, hãy giữ thói quen đi bộ mỗi sáng, tốt nhất là trong những vùng nông thôn thanh bình. Bà tin, mỗi bước chân là một lời nhắn với chính bản thân về việc bản thân đang sống khỏe, đang chiến đấu và đang chiến thắng bệnh tật.
