Tắm cầu kỳ có thể khiến da bị tổn thương nghiêm trọng

Trên mạng xã hội, đặc biệt là TikTok và Instagram, hàng loạt video về “shower routine” (thói quen tắm rửa/quy trình tắm) đang trở thành xu hướng. Người dùng quay lại cảnh mình tắm rửa cầu kỳ với nhiều bước: từ tẩy tế bào chết, tạo bọt toàn thân, dùng xà phòng kháng khuẩn, đến thoa dầu dưỡng và kem khóa ẩm sau khi tắm.

Một số người còn gợi ý làm sạch toàn thân hai bước, kết hợp thêm tẩy tế bào chết bằng hạt hoặc chà da bằng cọ cứng để làm sạch sâu hơn. 

Tuy nhiên, theo các bác sĩ da liễu, phần lớn các bước trong quy trình đó là không cần thiết và nếu áp dụng mỗi ngày, thậm chí có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến làn da.

“Da là một hàng rào tự nhiên, là lớp bảo vệ lớn nhất của cơ thể trước môi trường bên ngoài. Vì vậy, bạn cần đối xử đúng cách với nó”, bác sĩ Nicole Negbenebor, chuyên gia phẫu thuật da liễu tại University of Iowa Health Care (Hoa Kỳ) nói.

Việc sử dụng nhiều sản phẩm làm sạch, đặc biệt là trên toàn bộ cơ thể, có thể phá vỡ lớp dầu tự nhiên và hàng rào bảo vệ da. Khi đó, da dễ bị mất nước, khô rát và trở nên nhạy cảm hơn với các yếu tố như ánh nắng, vi khuẩn hoặc thời tiết.

Bác sĩ Olga Bunimovich, giảng viên da liễu tại Đại học Pittsburgh (Hoa Kỳ) cho biết, bà “khá bất ngờ” khi chứng kiến xu hướng tắm quá cầu kỳ đang lan rộng. “Mọi người đang dùng xà phòng quá nhiều và cho rằng da phải được làm sạch toàn diện mỗi ngày. Nhưng sự thật là bạn không nên xà phòng toàn thân”, bà nói.

Theo bác sĩ, chỉ những vùng như nách, bẹn hoặc nếp gấp cơ thể mới cần làm sạch bằng xà phòng, còn lại chỉ cần nước. Lạm dụng xà phòng, đặc biệt là loại kháng khuẩn, có thể khiến da khô và dễ kích ứng.

Một số người cổ súy cho thói quen tắm nhiều bước còn gợi ý áp dụng phương pháp hai bước cho toàn thân - dùng dầu tẩy trước, sau đó là sữa tắm - như một phần của quy trình làm sạch kỹ lưỡng. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng phương pháp này chỉ cần thiết cho da mặt, đặc biệt khi có lớp trang điểm hoặc kem chống nắng dày.

“Không chỉ không cần thiết, tắm hai bước toàn thân còn làm mất đi lớp dầu bảo vệ, khiến da bị khô và mất cân bằng”, bác sĩ Bunimovich cảnh báo.

Tương tự, việc tẩy tế bào chết mỗi ngày cũng bị đánh giá là gây hại nếu thực hiện thường xuyên. Các chất tẩy rửa giúp loại bỏ tế bào chết, nhưng nếu lạm dụng, có thể dẫn đến tổn thương vi mô trên da, gây mẩn đỏ, kích ứng hoặc làm nặng thêm tình trạng mụn, chàm.

Theo các chuyên gia, phương pháp tẩy da chết nhẹ nhàng, dùng sản phẩm chứa Acid lactic hoặc Acid glycolic, là lựa chọn tốt hơn. Tuy nhiên, ngay cả loại này cũng không nên dùng hàng ngày.

Trong nhiều video, người dùng thoa dầu dưỡng lên toàn thân sau khi tắm, tin rằng điều đó giúp cấp ẩm cho da. Nhưng bác sĩ Negbenebor lưu ý: “Dầu không cấp ẩm, mà chỉ có tác dụng khóa ẩm. Nước mới là thứ thực sự làm ẩm làn da của bạn”.

Cách làm đúng là dùng dầu khi da còn hơi ẩm sau tắm, để khóa lại độ ẩm vừa được hấp thụ từ nước. Nếu thoa lên da khô hoàn toàn, dầu không có tác dụng dưỡng ẩm, thậm chí còn làm da bí và dễ bị kích ứng hơn, nhất là với những loại có hương liệu hoặc tinh dầu đậm đặc.

Tương tự, xà phòng kháng khuẩn thường được quảng bá là giúp làm sạch kỹ và ngăn ngừa vi khuẩn. Tuy nhiên, các bác sĩ cho rằng loại sản phẩm này không nên dùng thường xuyên, trừ khi có chỉ định y tế cụ thể.

Theo nội dung bạn cung cấp, xà phòng kháng khuẩn có thể hữu ích với những người mắc bệnh Hidradenitis suppurativa (một tình trạng da mãn tính gây nhọt và áp xe đau). Ngoài nhóm đối tượng đặc biệt này, hầu hết mọi người đều nên chọn sữa tắm dịu nhẹ, không mùi, dành cho da nhạy cảm để dùng hàng ngày.

Các bác sĩ khuyến cáo, một quy trình tắm lý tưởng chỉ cần nước ấm (không quá nóng), một loại xà phòng nhẹ nhàng, và một lớp dưỡng ẩm sau đó nếu cần. “Một làn da khỏe mạnh không cần đến hàng chục bước”, bác sĩ Akintilo tại NYU Langone Health (Hoa Kỳ) cho biết.

Theo bà, vấn đề lớn nhất là nhiều người chỉ chú trọng làm sạch mà quên mất bước dưỡng ẩm sau tắm, trong khi đây là yếu tố quan trọng để bảo vệ hàng rào da, đặc biệt trong môi trường hanh khô hoặc khi tắm nước nóng.

Không chỉ gây hại cho da, thói quen tắm quá lâu với nhiều sản phẩm còn tiêu tốn lượng lớn nước. Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), tắm chiếm gần 17% lượng nước sinh hoạt trong gia đình.

Trong bối cảnh nhiều bang tại Hoa Kỳ và một số khu vực trên thế giới đang phải kêu gọi tiết kiệm nước do hạn hán, các bác sĩ khuyến nghị nên rút ngắn thời gian tắm, sử dụng ít sản phẩm và tránh để nước chảy liên tục.

Trào lưu tắm nhiều bước có thể mang lại cảm giác thư giãn và được chăm sóc, nhưng theo các bác sĩ, điều đó không đồng nghĩa với hiệu quả. Thậm chí, nếu áp dụng sai cách, da có thể bị tổn thương lâu dài.

“Chúng ta không cần phải làm quá nhiều. Đôi khi, làm ít hơn mới chính là cách chăm sóc da tốt hơn”, bác sĩ Bunimovich kết luận.