Thôn Dục Tú, xã Lưu Vệ, tỉnh Thanh Hóa trước đây là vùng chiêm trũng, quanh năm chỉ cấy được hai vụ lúa. Những năm 2000, phong trào xây dựng trang trại, gia trại nở rộ tại địa phương với nhiều mô hình chăn nuôi truyền thống như lợn, gà, cá trắm cỏ… nhưng đều cho hiệu quả không cao. Nhiều chủ trang trại sản xuất cầm chừng hoặc bỏ hoang.
Anh Bùi Sỹ Bằng năm đó cũng thầu của UBND huyện Quảng Xương (cũ) 17.000 m2, cũng như các trang trại khác, cả chục năm anh loay hoay với đủ loại vật nuôi.

17.000 m2 được anh Bằng lót bạt hoặc xây bê tông để nuôi cá rô đầu vuông. Ảnh: Thanh Tâm.
Đến năm 2020 sau nhiều năm tìm hiểu kĩ thuật cũng như thị trường, anh Bằng chuyển sang nuôi cá rô đầu vuông. Ban đầu người tiêu dùng còn tâm lý dè chừng với cá rô nuôi công nghiệp nên đầu ra rất bấp bênh. Sang năm 2022, qua thời gian cá rô nuôi công nghiệp được đánh giá thịt chắc, thơm ngon, thị trường tiêu thụ rộng mở, anh Bằng cải tạo cả 17.000 m2 thành 10 ao, chuyển sang nuôi 100% cá rô đầu vuông.
Anh Bằng chia sẻ: Cá rô đầu vuông có thể nuôi mật độ dày từ 50 - 60 con/m2. Cá thường mắc các bệnh nấm ngoài da nhưng tương đối dễ chữa.
Tuy nhiên nếu trời quá nắng nóng, cá rô đầu vuông sẽ bị bệnh sưng gan, viêm gan, bệnh này thường không chữa được, nguy cơ cao cá nhiễm bệnh chết hàng loạt.
Theo anh Bằng, nuôi cá rô đầu vuông không quá khó, tuy nhiên kĩ thuật chỉ chiếm 40% thành công, còn lại 60% là kinh nghiệm thực tiễn cũng như thuận lợi thời tiết. Đặc biệt phải chú ý chất lượng tảo trong ao nuôi để thay nước chứ không xử lý bằng thuốc vì tảo chết lắng xuống đáy ao khiến các vi sinh vật có lợi bị chết. Nguồn nước cũng cần ra vào liên tục, chú ý khâu điều tiết nước, thức ăn để cân bằng độ pH nước.

Cá rô đầu vuông hiện có thị trường tiêu thụ ổn định. Ảnh: Thanh Tâm.
Mỗi năm anh Bằng xuất bán ra thị trường 200 tấn cá rô đầu vuông, giá dao động từ 32.000 - 50.000 đồng/kg tùy thời điểm, lãi từ 7.000 - 18.000 đồng/kg tùy theo giá cả.
Với mật độ nuôi dày, tỉ lệ cá bị chết hoặc dịch bệnh hàng năm anh Bằng ước tính khoảng gần 1 tấn. Thay vì hình thức chôn lấp vừa tốn kém, vừa gây ô nhiễm, anh dành 1 ao rộng 500 m2 nuôi cá trê, lượng cá rô chết trở thành thức ăn cho cá trê.
Khi tới vụ thu hoạch, anh Bằng sẽ liên hệ với các thương lái ở Hà Nội đưa xe tận trang trại nhập hàng. Anh cho biết thương lái nhập về phân phối cho các nhà hàng làm món đặc sản bánh canh cá rô.
Trang trại của anh Bằng đang tạo việc làm thường xuyên cho 4 lao động địa phương với thu nhập từ 7 - 9 triệu đồng/người/tháng.
Anh cũng có 1 tạ cá bố mẹ. Cá rô đầu vuông sinh sản rất nhanh, 20 ngày đẻ một lứa, vì vậy nguồn giống cung ứng cho trang trại anh Bằng đã chủ động được, không phụ thuộc vào thị trường. Ngoài ra, mỗi năm anh còn bán ra thị trường 3 triệu con cá giống.

Anh Bằng kiểm tra chất lượng cá chuẩn bị xuất bán. Ảnh: Thanh Tâm.
Ông Nguyễn Văn Thắng, chuyên viên Phòng Kinh tế - UBND xã Lưu Vệ cho biết: Trước năm 2019, các trang trại trên địa bản chủ yếu nuôi các loại cá truyền thống nhưng hiệu quả kinh tế không cao. Năm 2020, các hộ chuyển sang nuôi công nghiệp như cá rô đầu vuông, cá lóc, ếch, lươn. Trong đó có trang trại của anh Bùi Sỹ Bằng nuôi chuyên canh cá rô đầu vuông cho hiệu quả kinh tế cao.
“Mô hình nuôi cá rô đầu vuông của anh Bằng được nông dân trong và ngoài tỉnh về tham quan, học hỏi kinh nghiệm rất nhiều. Thời gian tới, UBND xã sẽ hướng dẫn người dân cải tạo các trang trại chăn nuôi truyền thống, hiệu quả kinh tế thấp sang nuôi cá rô đầu vuông”, ông Thắng cho biết.