Ao đầm mất trắng, người dân kiệt quệ

Mất trắng tài sản sau bão

Trước khi bão số 5 ập đến, vợ chồng lão nông Nguyễn Văn Chương nhận chuyển nhượng ao nuôi thủy sản rộng gần 4 ha của một hộ dân tại thôn Tiến Thắng (xã Hoằng Châu, tỉnh Thanh Hóa). Đầm nuôi nằm ở vị trí hiểm yếu, trước mặt là biển, bên cạnh là cửa lạch nên buộc phải có đê chắn sóng. Ông Chương bàn với vợ cầm cố sổ đỏ ngân hàng vay hơn 1 tỷ đồng để gia cố ao nuôi.

Có tiền trong tay, ông lại tất tả chạy vạy mua vật liệu, thuê nhân công, đắp bờ gia cố bờ ao và đê chắn. Chỉ riêng tiền công thuê xà lan chở cát, đá, sắt thép vào khu nuôi đã ngốn mất của ông hàng trăm triệu đồng. Năm ngoái, vợ chồng ông cùng tốp thợ làm quần quật suốt nhiều tháng trời mới dựng được con đê dài 600 m, bọc kín lấy khu ao nuôi để cản sóng dữ.

Vậy mà sau bão số 5, đầm tôm của ông cùng nhiều hộ nuôi khác tại xã Hoằng Châu trở nên hoang tàn. Khu rừng ngập mặn nằm cạnh ao nuôi cũng không ngăn nổi nước biển ào ạt tràn vào nuốt chửng con đê và khu nuôi trồng thủy sản. Bao công sức, vốn liếng chắt chiu qua nhiều năm của hai vợ chồng phút chốc tan biến, để lại nỗi lo toan sinh kế trước mắt.

Ao đầm mất trắng, ông chẳng còn thiết tha chuyện cơm cháo. Đến nay, ông vẫn chưa gượng dậy. Ông cứ quẩn quanh bên đầm tôm, thi thoảng lại ngồi phịch xuống đất, thở dài, đôi mắt không đảo tròng, dõi về khoảng lặng giữa ao như khẩn cầu điều gì đó.

Ông kể lại chuyện vỡ đê bao đầm tôm với ánh mắt vẫn nguyên vẻ hãi hùng. Gần 60 năm cuộc đời, ông chưa bao giờ chứng kiến cảnh tượng nào dữ dội đến vậy. Trong cơn bão dữ, trời sầm sập tối, gió gào rít, mây đen ùn ùn kéo xuống, nước dâng nhanh như đổ. Những đợt sóng cao hơn 2 m, táp ầm ầm vào thân đê.

Trong ao, ông cùng mấy người thợ hối hả mở cống cho nước tràn vào, mong cân bằng áp lực, giữ cho thân đê trụ vững. Nhưng nước ngày một mạnh, dội vào mặt đê như búa bổ, khiến con đê đổ sụp chỉ sau 1 tiếng khi bão đổ bộ. Ông đứng chết lặng giữa mưa gió, nhìn biển hung hãn cuốn đi cơ nghiệp mà lòng bất lực.

Trước đó, ông Chương đã bán vội hơn 1 tạ tôm để chạy bão nhưng số đó chẳng thấm vào đâu so với số tiền đã bỏ ra và vay mượn ngân hàng. Muốn dựng lại đầm, buộc phải vay thêm, nhưng chính ông cũng không biết cầm cố thứ gì để vay, bởi khoản nợ hơn 1 tỷ ngân hàng vẫn chưa trả nổi.

“Giờ mà làm lại thì phải tiếp tục vay, mà không làm thì cũng chẳng biết lấy gì mà sống”, ông kể bằng giọng bất lực.

Vợ ông cũng lam lũ không kém. Độ này, người phụ nữ theo chồng chèo thuyền ra khu nuôi, loay hoay thu gom vài mảnh lưới, cố vớt vát vài thứ còn sót lại. 

Cần vốn để tái thiết sản xuất

Cả vùng nuôi hàng chục ha tại khu vực Cồn Trường (xã Hoằng Châu) sau bão số 5 tan hoang, trông chẳng khác gì một bãi chiến trường. Những hàng cây rừng ngập mặn vốn che chở cho dân làng, ao đầm, nay bị bão đánh bật gốc hoặc gãy ngang thân. Nước biển mặn chát tràn ngập, nuốt sạch công sức của người dân, để lại nỗi bàng hoàng, xót xa.

Phía trong bờ, con thuyền gỗ của anh Trịnh Văn Bình (thôn Tiến Thắng) neo đậu dưới ao bị sóng lớn hất tung lên bãi đất trống, như ghi lại chứng tích của cơn bão dữ. Anh Bình đứng trên nền đất yếu, chỉ biết lắc đầu bất lực. “Gần 8 héc-ta mất trắng chỉ sau một cơn bão. Trắng tay rồi”, anh than thở.

Còn chị Nguyễn Thị Tuyết, vợ anh Bình, thì gầy rộc, sụt gần 7kg do xót của, tiếc công đầu tư. Nhắc lại, chị vẫn bàng hoàng: "Khi dân làng hô hoán nước lớn tràn vào ao, anh Bình vội lao ra đầm tháo nước vào, cứu ao nuôi".

Khi trời ngớt mưa, anh Bình lảo đảo trở về trong bộ quần áo ướt sũng, bùn đất bám loang lổ từ đầu đến chân. Khuôn mặt sạm nắng hốc hác hẳn đi, ánh mắt trĩu nặng, mệt mỏi, giọng thảng thốt nói với vợ: “Không cứu được đầm nữa rồi”. Nghe vậy, chị Tuyết lặng im, chỉ biết ôm mặt bật khóc, vừa tiếc của vừa xót công sức của hai vợ chồng.

Tôm cá mất trắng đã đành, nhưng nỗi lo lớn hơn với anh chị là giờ lấy đâu ra vốn để gây dựng lại từ đầu. Chưa kể khoản nợ ngân hàng cùng chi phí sinh hoạt gia đình… Tất cả như dồn nén trên đôi vai gầy guộc, khiến hai vợ chồng kiệt quệ cả sức lực lẫn niềm tin.

“Bảy miệng ăn, từ ông bà già yếu đến con cháu đi học, chỉ biết bấu víu vào cái đầm này. Vậy mà chỉ trong chốc lát, sóng cuốn đi hết, trắng tay cả rồi. Giờ muốn làm lại thì cũng chẳng biết lấy đâu ra vốn. Bây giờ nếu không có sự hỗ trợ kịp thời của Nhà nước thì người nuôi như chúng tôi chỉ còn con đường phá sản”, chị Tuyết nghẹn giọng.

Từ những mất mát khó gắng gượng sau bão số 5, chị Tuyết cùng nhiều hộ nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại mong muốn Nhà nước xem xét miễn, giảm tiền thuê đất để tạo điều kiện nông dân phục hồi sản xuất; ký hợp đồng thuê đất dài hạn để bà con yên tâm gắn bó lâu dài với nghề; đồng thời hỗ trợ xây dựng đê chắn sóng, giúp người dân an toàn hơn trong nuôi trồng và phát triển sinh kế.

Ông Lê Bá Quyết, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng xã Hoằng Châu, cho biết, toàn xã hiện có gần 1.000 ha nuôi trồng thủy sản, trong đó khoảng 265 ha nuôi theo hướng công nghệ cao với gần 500 hộ dân tham gia, sản lượng hằng năm đạt trên 3.000 tấn. Các loại thủy sản chủ lực gồm tôm, cua, cá, góp phần quan trọng vào sinh kế của người dân địa phương.

Thế nhưng, cơn bão số 5 vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề. Toàn xã có 354 ha nuôi trồng thủy sản bị mất trắng, nhiều hộ dân rơi vào cảnh kiệt quệ sau bão. Cũng theo ông, UBND xã đã tổng hợp tình hình thiệt hại, khẩn trương trình cấp trên để sớm có chính sách hỗ trợ của các hộ nuôi để báo cáo cấp có thẩm quyền, từ đó đề xuất chính sách hỗ trợ kịp thời giúp bà con sớm khôi phục sản xuất.

Theo thống kê của cơ quan chức năng, bão số 5 đã gây ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động nuôi trồng và khai thác thủy sản tại Thanh Hóa. Toàn tỉnh có 5.365 ha nuôi trồng thủy sản bị tràn, khoảng 15,55 tấn cá bị thiệt hại. Ngoài ra, 24 lồng bè nuôi trồng bị phá hỏng, 4 thuyền khai thác thủy sản công suất dưới 20 CV bị hư hỏng nặng. Thiệt hại lớn khiến nhiều hộ nuôi rơi vào cảnh kiệt quệ, trắng tay chỉ sau một đêm.