Nuôi cá lồng ở nhánh sông Gianh ở thôn Cồn Sẻ. Ảnh: T.Phùng.
Buổi trưa, trời gắt nắng, ông Nguyễn Xuân Hoàn, trưởng thôn Cồn Sẻ chèo đò đưa chúng tôi ra nhánh sông Gianh để thăm trang trại cá lồng. Ông Hoàn bảo: “Mỗi năm từ nuôi cá lồng, cho thôn con số thu nhập trên 30 tỷ đồng…”.
Chỉ cách đây dăm năm, thôn Cồn Sẻ có tiếng về… nghèo. Thôn nằm trọn vẹn giữa cồn nổi của sông Gianh. “Lúc đó, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo trong thôn chiếm trên 60% tổng số hộ”- ông Nguyễn Xuân Hoàn cho hay.
Vào năm 2012, ông Nguyễn Văn Chủy, một người dân trong thôn học hỏi kinh nghiệm ở nơi khác về thôn làm lồng bè nuôi cá ven bờ ở đoạn sông chảy qua trước nhà. Cũng thấy lạ, bà con chỉ ra xem cho thỏa chí tò mò thôi chứ cũng không mấy ai có ý định học theo.
Cuối năm, ông Chủy thu hoạch. Cá được mang đi biếu khắp thôn lại còn bán thu về được cả chục triệu đồng. Đến khi đó, mọi người mới chú ý đến cái chuyện nuôi cá lồng nom làm chơi mà… ăn thật.
Lồng cá nuôi thúc để bán vào dịp cuối năm của nhà ông Hựu. Lúc đó, cá đạt trên 2 kg/con. Ảnh: T. Phùng
Qua năm sau, học theo ông Chủy, nhiều người trong thôn mua gỗ, lưới, phao… về đầu tư làm lồng cá. Ông Mai Tuyến (hiện là người có số lồng cá nhiều nhất thôn) bảo chi phí mỗi lồng (có diện tích từ 16 - 25 m2) có chi phí 50 - 80 triệu đồng tùy vào vật liệu tốt hay bình thường.
“Thông thường bà con ở đây chọn gỗ táu loại tốt để làm khung nổi trên phao. Hệ thống lưới xung quanh có 2 lớp chắc chắn. Mỗi gia đình đều làm thêm một nhà lán trên bè cá để tiện chăm sóc, coi canh trộm và… nghỉ mát”- ông Mai Tuyến nói.
Cá nuôi lồng ở thôn Cồn Sẻ chủ yếu là các loại như cá chẻm, mè kẻ, hồng mỹ, vược… Ban đầu bà con cho ăn thức ăn công nghiệp.
Nuôi khoảng 3 tháng, khi cá lớn thì chuyển sang dùng thức ăn là các loại cá biển, cá sông nhỏ, rẻ tiền băm nhỏ cho ăn. Khi cá nuôi trên 6 tháng thì thức ăn không cần băm nữa đổ xuống lồng cho cá ăn gọn.
Ông Mai Tuyến có 8 lồng cá, nuôi được một năm là xuất bán. Lúc đó, cá đạt trung bình 2 kg/con.
Nói về định hướng phát triển nghề nuôi cá lồng, ông Hoàn trưởng thôn cho hay đang vận động những hộ nuôi cá thành lập hợp tác xã để thực hiện sản xuất theo chuỗi, gắn với tiêu thụ sản phảm sạch. Mặt khác, bà con cũng phải đầu tư hệ thống lồng phù hợp để nuôi quanh năm và nuôi vượt lũ. Khi đó, thương hiệu cá lồng Cồn Sẻ được biết đến và việc tiêu thụ cũng dễ dàng..
Bà con Cồn Sẻ nuôi trên đoạn sông Gianh chảy qua trước thôn Cồn Sẻ hơn 400 lồng cá.
Nhiều hộ cũng nuôi lồng cá qua hai năm để cá có trọng lượng trên 5kg/con. Ông Mai Tuyến đưa chúng tôi đến lồng cá lớn. Ông kéo lưới lên và lấy giỏ nhựa vợt một con cá vược lên cho chúng tôi xem.
“Con này được hơn 5 kg, chưa phải là lớn. Hôm qua tui bán cho người ta 3 con có tổng trên 20 kg với giá 150 ngàn đồng/kg, được hơn 3 triệu đồng. Tiền này dùng để mua cá thức ăn cho mấy lồng cá đang thúc lớn”- ông Tuyến kể chuyện.
Sát mấy lồng cá ông Mai Tuyến là khu vực lồng gia đình ông Phạm Ngọc Hựu. Ông Hựu cũng có 6 lồng cá đang giai đoạn thúc lớn.
Ông kéo lưới kiểm tra cá và bắt lên một con cho chúng tôi xem. Ông bảo: “Đến lúc xuất bán, con này cũng được trên 2 kg đấy”.
Thấy có khách đến thăm bè, vợ ông Hựu xởi lởi nhóm lửa, bắc nồi luộc luôn mớ tôm, cua mà chồng mới kéo rớ được để đãi khách.
Thêm mấy chủ lồng cá được mời tới. Ngồi trên nhà lồng mát lạnh gió nồm, rượu Quảng Lộc vắt trong cay cong lưỡi làm mọi người nói chuyện rôm rả.
Ông Mai Tuyến cho hay, con cá này nặng trên 5 kg, giá bán 150 ngàn đồng/kg. Ảnh: T.Phùng.
Hỏi về thu nhập từ nuôi cá, các chủ lồng chẳng giấu diếm. Ông Mai Tuyến cho hay, trung bình mỗi lồng cho năng suất khoảng 7- 8 tạ cá/năm. Giá bán thấp nhất cũng đạt 100 ngàn đồng/kg, vị chi mỗi lồng cho tổng thu khoảng 75-80 triệu đồng.
“Trừ đi chi phí, mỗi lồng cá cho lãi từ 20-25 triệu đồng/năm”- ông Tuyến nói chắc như vậy.
Thôn Cồn Sẻ hiện có đội tàu biển xa bờ 54 chiếc. Những loại hải sản ít giá trị (như các vụn, cá có giá trị thấp…) đều được tận dụng đưa về làm nguồn thức ăn cho những trang trại cá lồng.
“Đó cũng là lợi thế mà ít nơi nào có như ở đây. Vì sản phẩm của đội tàu loại nào cũng tiêu thụ được. Mặt khác, nguồn thức ăn cho cá nuôi được chủ động hơn”- ông Mai Tuyến nói thêm.
Tuy nhiên, theo như ông Tuyến, ông Hựu và nhiều bà con nuôi cá lồng ở Cồn Sẻ thì việc tiêu thụ đầu ra đang gặp khó.
Người dân Cồn Sẻ đang hướng tới việc nuôi cá lồng theo chuỗi chất lượng cao để tăng thu nhập. Ảnh: T.Phùng.
Phần lớn, bà con phải tự mang cá đi bán tại các chợ chứ chưa có thương lái nào đến đặt mua với số lượng nhiều. Vì vậy, tiêu thụ sản phẩm cũng là điều bà con lo lắng, băn khoăn nhất.
