Người dân ngày một chủ động hơn
Cách đây ít ngày, bà Hà Mỹ T. (55 tuổi, phường Phong Quảng, TP Huế) bị chó hàng xóm cắn nhiều vết ở chân. Ngay lập tức, chị T. đã đến Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Huế để tiêm vaccine phòng dại.
Bà Hà Mỹ T. đến Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Huế tiêm vaccine phòng bệnh dại sau khi bị chó cắn ở chân. Ảnh: Văn Dinh.
“Sau khi bị chó cắn tôi sơ cứu vết thương, sát khuẩn, việc đi lại khá khó khăn. Không rõ con chó cắn tôi đã tiêm phòng gì chưa, còn tôi thì dù chưa xuất hiện triệu chứng gì của bệnh dại nhưng tôi quyết định đi tiêm để đảm bảo an toàn”, bà T. chia sẻ.
Trong khi đó, anh Đ.V.B. (phường Phú Bài, TP Huế) cũng vừa đến cơ sở y tế tiêm chủng vaccine phòng dại dù anh không bị chó hay mèo cắn. Anh B. kể lại rằng, ở địa phương có một người bị chó nhà cắn nhiều vết thương ở tay, lưng… Điều đó khiến anh lo lắng nên đã chủ động đi tiêm phòng.
Bệnh dại là bệnh nhiễm vi rút cấp tính của hệ thống thần kinh Trung ương từ động vật lây sang người bởi chất tiết, thông thường là nước bọt bị nhiễm virus dại. Hầu hết các trường hợp phơi nhiễm với bệnh dại đều qua vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh dại, 96% các trường hợp gây bệnh dại ở người tại Việt Nam là do chó cắn.
Đôi khi có thể bị nhiễm nếu nước bọt của động vật mắc dại tiếp xúc trực tiếp với mắt, mũi, miệng hoặc vết thương hở của người (như vết xước hoặc vết trầy xước). Khi đã lên cơn dại, kể cả động vật và người, tỷ lệ tử vong là 100%.
Người dân ở TP Huế chủ động đến tiêm vắc xin dại. Ảnh: Văn Dinh.
Tại xã A Lưới 1, nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, ông Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch UBND xã cho hay, do nhận thức và kiến thức của bà con ở đây còn hạn chế nên chủ quan trong việc phòng, chống bệnh dại. Vì thế, sau khi hình thành chính quyền địa phương 2 cấp, xã cũng chú trọng công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân về mức độ nguy hiểm của bệnh dại, đặc biệt là cách phòng tránh, tiêm phòng vaccine và xử lý kịp thời khi bị chó cắn.
“Gia đình tôi có 2 con chó, 1 con mèo. Trước đây cứ nghĩ nuôi động vật thì đơn giản thôi, không quan tâm việc tiêm phòng, nhưng từ khi xem tivi và thấy có người tử vong do chó cắn, tôi đã bảo chồng đưa đi tiêm phòng chó, mèo ngay”, chị Hồ Thị T. (xã A Lưới 1) thổ lộ.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Huế, thời gian gần đây, số trường hợp người dân bị chó, mèo cắn đến tiêm vaccine phòng dại có xu hướng gia tăng, đặc biệt vào mùa hè, các trường hợp đến tiêm tập trung vào đầu tuần. Từ đầu năm 2025 đến cuối tháng 9, qua thống kê, riêng tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đã có hơn 2.400 ca đến để tiêm vaccine phòng dại, với gần 10.000 mũi (vaccine và huyết thanh kháng dại).
Tại Trung tâm tiêm chủng VNVC TP Huế, mỗi ngày tiếp nhận hàng chục lượt tiêm vaccine dại bao gồm các trường hợp tiêm theo phác đồ sau khi bị chó, mèo cắn cào và các trường hợp tiêm vaccine dại trước khi bị chó, mèo cắn, cào (tức tiêm dự phòng trước phơi nhiễm).
“Những trường hợp tiêm trước khi bị chó, mèo cắn cào thường có nguy cơ cao tiếp xúc virus dại, như người làm nghề giết mổ động vật, bác sĩ thú y, nhân viên chăm sóc thú cưng, người chuẩn bị đi du lịch nước ngoài hoặc các vùng hẻo lánh tiếp cận vắc xin gặp khó khăn”, bà Trần Thị Quyên, Bác sĩ trưởng Trung tâm tiêm chủng VNVC TP Huế thông tin.
Trung tâm tiêm chủng VNVC TP Huế tiếp nhận các trường hợp trẻ tuổi đến tiêm vaccine phòng bệnh dại. Ảnh: Văn Dinh.
Tiêm phòng vaccine dại chó, mèo nuôi đạt trên 95%
Ông Nguyễn Văn Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y (Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Huế) thông tin, thời gian qua, Chi cục thường xuyên phối hợp chính quyền địa phương tăng cường công tác tuyên truyền tác hại, sự nguy hiểm của bệnh dại để nâng cao nhận thức cho chủ nuôi và người dân, thông qua các buổi hội họp, tờ rơi, các phương tiện thông tin đại chúng, hướng dẫn thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh dại chó trên người và động vật, hướng dẫn việc đăng ký chăn nuôi chó, quản lý chó, mèo nuôi, tiêm phòng vaccine bổ sung cho đàn chó, mèo mới nuôi, mới sinh.
Chi cục đã in và cấp phát cho các địa phương 1.066 cuốn sổ theo dõi tiêm phòng và quản lý cho nuôi. Đến nay, tỷ lệ tiêm phòng vaccine dại cho đàn chó, mèo nuôi trên địa bàn thành phố đạt trên 95% (58.000 liều). Việc làm bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ nuôi chó, mèo cũng được thực hiện thường xuyên.
“Lãnh đạo thành phố, các Sở, ngành rất quan tâm đến việc phòng bệnh dại và chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với Chi cục để triển khai đồng bộ, quyết liệt, công tác tiêm phòng được thực hiện nhanh, trong thời gian ngắn và đạt tỷ lệ cao. Do đó trong vòng 20 năm qua, ở Huế không xảy ra ca bệnh dại nào trên người”, ông Hưng chia sẻ.
Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP Huế thường xuyên tuyên truyền về sự nguy hiểm của bệnh dại. Ảnh: Văn Dinh.
Tuy nhiên, tại TP Huế, công tác quản lý chó nuôi gặp không ít khó khăn, như người dân chưa chủ động đăng ký việc nuôi chó với chính quyền địa phương, nuôi chó thả rông, không xích, nhốt hoặc giữ chó trong khuôn viên gia đình, chưa có biện pháp đảm bảo an toàn khi đưa chó ra nơi công cộng (phải đeo rọ mõm cho chó hoặc xích giữ chó và có người dắt), chưa thực hiện tiêm phòng bắt buộc đàn chó, mèo nuôi (nhất là khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa).
Mặt khác, theo quy định của Luật Chăn nuôi, Luật Thú y và các văn bản hướng dẫn thi hành, công tác quản lý đàn vật nuôi thuộc trách nhiệm của chính quyền địa phương và chủ vật nuôi, hiện các xã, phường chưa thành lập đội để bắt chó thả rông, chưa xử phạt vi phạm hành chính đối với chủ vật nuôi.
“Chi cục sẽ tiếp tục triển khai kế hoạch tiêm phòng bổ sung đến tận thôn, tổ dân phố, chủ nuôi chó kết hợp thống kê chính xác tổng đàn, tăng cường giám sát, phát hiện, ứng phó kịp thời các ca bệnh dại trên động vật. Tăng cường công tác tuyên truyền tác hại, sự nguy hiểm của bệnh dại để nâng cao nhận thức cho chủ nuôi và người dân. Ngoài ra, sẽ phối hợp với các ngành, địa phương thành lập và có cơ chế hỗ trợ cho các đội xử lý chó thả rông, xử lý các trường hợp vi phạm…”, ông Hưng thông tin.
Có thể nói, phòng chống bệnh dại không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế hay thú y mà cần sự chung tay của cả cộng đồng. Chỉ khi mỗi người dân nâng cao ý thức, chủ động tiêm phòng cho vật nuôi và xử lý đúng cách khi bị cắn mới thực sự tạo nên một “lá chắn” vững chắc, ngăn chặn căn bệnh nguy hiểm này.
Để chủ động phòng chống bệnh dại, Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP Huế khuyến cáo người dân cần tiêm phòng đầy đủ cho chó, mèo nuôi và tiêm nhắc lại hàng năm theo quy định. Không thả rông chó, mèo, chó ra đường phải được đeo rọ mõm. Không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo.
