Thực hiện Quyết định số 2319/QĐ-BNN-KHCN ngày 12/7/2024 của Bộ NN-PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), từ năm 2025, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Ninh triển khai dự án “Xây dựng mô hình trồng, thâm canh cây na mới theo VietGAP” với quy mô 8 ha tại xã Đầm Hà. Đây là một trong những bước đi chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ cho quả na.
Kỹ sư Nguyễn Văn Phú (áo xanh) hướng dẫn người dân cách tỉa cành, tạo tán. Ảnh: Nguyễn Thành.
Cây na hiện có diện tích trên 1.220 ha, là một trong ba cây ăn quả chủ lực của Quảng Ninh. Năng suất trung bình đạt hơn 12 tấn/ha, sản lượng hằng năm khoảng 14.000 tấn. Việc triển khai mô hình trồng na theo tiêu chuẩn VietGAP không chỉ hướng tới tăng năng suất mà còn cải thiện chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường và tạo tiền đề cho việc xuất khẩu trong tương lai.
Kỹ sư Nguyễn Văn Phú (Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Ninh) trực tiếp phụ trách dự án cho biết: “Ngay sau khi dự án được phê duyệt, chúng tôi đã phối hợp với chính quyền xã, các phòng chuyên môn và Hội Nông dân để lựa chọn hộ tham gia mô hình, tổ chức 2 lớp tập huấn cho 60 nông dân. Các nội dung tập huấn tập trung vào quy trình trồng, chăm sóc, cắt tỉa, xử lý ra hoa rải vụ, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch quả theo tiêu chuẩn VietGAP”.
Tính đến cuối tháng 9/2025, hơn 23.000 cây giống na QN-D1 và na bở Đông Triều đã được cấp phát đến các hộ tham gia mô hình. Sau 1,5 tháng trồng, tỷ lệ sống của cây đạt trên 95%, cây sinh trưởng khỏe và đã ra lộc mới. Theo kế hoạch, cây na sẽ cho thu hoạch bói sau 3 năm, năng suất dự kiến từ 0,7 tấn/ha trở lên, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn ít nhất 15% so với sản xuất truyền thống.
Để bảo đảm quy trình VietGAP, Trung tâm Khuyến nông Quảng Ninh sẽ phối hợp với các đơn vị tư vấn và tổ chức chứng nhận tiến hành đánh giá, cấp giấy chứng nhận sản xuất an toàn. Dự kiến có 7 cơ sở sản xuất với diện tích hơn 16 ha sẽ được cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP, chiếm hơn 80% quy mô mô hình.
Sau 1,5 tháng trồng, tỷ lệ sống của cây na đạt trên 95%, cây sinh trưởng khỏe và đã ra lộc mới. Ảnh: Nguyễn Thành.
Một trong những điểm nổi bật của dự án là việc kết nối chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ. Trung tâm sẽ hỗ trợ thành lập tổ hợp tác sản xuất, liên kết với doanh nghiệp và thương lái để ký hợp đồng bao tiêu tối thiểu 70% sản lượng, 30% còn lại tiêu thụ qua các kênh thị trường địa phương. Hoạt động xúc tiến thương mại và ký hợp đồng tiêu thụ sẽ diễn ra định kỳ, đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm.
Song song đó, 5 lớp tập huấn kỹ thuật với tổng số 150 nông dân trực tiếp tham gia sẽ được tổ chức, giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng sản xuất theo tiêu chuẩn mới. Ngoài mô hình chính, dự án còn tổ chức 10 lớp tập huấn mở rộng, thu hút thêm 300 học viên là cán bộ kỹ thuật, chủ trang trại và nông dân ngoài vùng dự án.
Dự án không chỉ mang ý nghĩa chuyển giao tiến bộ kỹ thuật mà còn giúp nông dân thay đổi tư duy sản xuất từ nhỏ lẻ sang tập trung, từ truyền thống sang hiện đại. Việc rải vụ thu hoạch và xử lý cho na ra quả trái vụ sẽ giúp giảm áp lực tiêu thụ, tăng giá trị sản phẩm. Với giá bán trung bình 30.000 đồng/kg, mỗi ha na trái vụ có thể mang lại doanh thu từ 120 đến 150 triệu đồng.
Mục tiêu của tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030 là mở rộng diện tích na lên hơn 450 ha tại các vùng sản xuất tập trung như Đầm Hà và Tiên Yên, đồng thời hình thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ. Thành công của dự án trong năm 2025 sẽ là cơ sở quan trọng để nhân rộng trên toàn tỉnh, hướng tới xây dựng thương hiệu na Quảng Ninh đạt chuẩn trong nước và có khả năng xuất khẩu.
