Trong bối cảnh ngành chăn nuôi đang chịu tác động từ nhiều yếu tố như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, biến động thị trường và yêu cầu ngày càng cao về an toàn thực phẩm, hệ thống thú y cơ sở là “lá chắn” quan trọng, bảo vệ đàn vật nuôi và duy trì sản xuất ổn định.
Hệ thống thú y cơ sở là “lá chắn” quan trọng, hỗ trợ đắc lực cho ngành chăn nuôi và thú y. Ảnh: Kim Anh.
Nhiều năm qua, hệ thống chăn nuôi và thú y vùng ĐBSCL đã vận hành hiệu quả theo mô hình ngành dọc từ cấp tỉnh đến cấp xã, bám sát địa bàn. Mô hình này đã trở thành nền tảng vững chắc trong công tác phòng, chống dịch bệnh, đảm bảo an toàn thực phẩm, kiểm soát giết mổ và hỗ trợ kỹ thuật cho người chăn nuôi.
Tuy nhiên, sau sáp nhập tỉnh, thành phố và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, hệ thống thú ý cơ sở ở các địa phương vùng ĐBSCL được tổ chức theo nhiều hình thức khác nhau.
Như tại TP. Cần Thơ, lực lượng thú y cơ sở đang được tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu quả, phù hợp với thực tiễn quản lý ngành nông nghiệp địa phương. Cụ thể, Chi cục Chăn nuôi và Thú y (thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố) có 4 phòng chuyên môn, 3 Trạm kiểm dịch động vật đầu mối giao thông và 25 Trạm Chăn nuôi và Thú y khu vực.
Tại cấp xã, lực lượng thú y cơ sở thực hiện các nhiệm vụ giám sát dịch bệnh, hỗ trợ tiêm phòng, báo cáo tình hình dịch tễ, kiểm dịch, kiểm soát giết mổ tại địa bàn, kiểm tra vệ sinh thú y.
Chi cục Chăn nuôi và Thú y thành phố đang tiếp tục rà soát, đề xuất các giải pháp nhằm củng cố lực lượng thú y cơ sở, đảm bảo tính chủ động trong phòng chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển chăn nuôi bền vững tại địa phương.
Còn tại tỉnh Cà Mau, các Trạm Chăn nuôi và Thú y cấp huyện, thị xã, thành phố trước đây đã được sắp xếp, tổ chức lại thành các Trạm Chăn nuôi và Thú y khu vực, mỗi trạm được bố trí từ 5-7 viên chức.
Ông Lê Văn Chí – Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Cà Mau chia sẻ tại chương trình tọa đàm Hoàn thiện hệ thống thú y cơ sở - Nền tảng bảo vệ ngành chăn nuôi do Báo Nông nghiệp và Môi trường thực hiện. Ảnh: Kim Anh.
Đối với cấp xã, việc bố trí lực lượng thú y cơ sở lại có sự chồng chéo. Theo ông Lê Văn Chí – Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Cà Mau, tại tỉnh Bạc Liêu (cũ), trước đây nhân viên thú y xã do Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật các huyện, thị xã, thành phố quản lý và mỗi xã có 1 nhân viên. Đối với tỉnh Cà Mau (cũ), nhân viên thú y xã lại do Chi cục Chăn nuôi và Thú y quản lý. Đến năm 2024, lực lực này lại được chuyển về cấp xã quản lý và hoạt động theo chế độ, chính sách đối với cán bộ không chuyên trách cấp xã.
Do đó, sau khi hợp nhất 2 tỉnh, lực lượng thú y cơ sở hiện đang tiếp tục được UBND cấp xã bố trí làm việc tại các phòng chuyên môn theo hình thức hợp đồng.
Thực tế trên cho thấy, mỗi địa phương có những cách tổ chức lực lượng thú y cơ sở riêng, nhưng điểm chung là đều xác định và duy trì vai trò tuyến đầu trong phòng chống dịch bệnh đối với lực lượng thú y cơ sở.
Tuy nhiên, việc củng cố và duy trì hệ thống thú y cơ sở cũng tồn tại không ít thách thức. Ông Lâm Minh Hoàng, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP. Cần Thơ cho biết, hiện nay việc tuyển dụng mới nhân viên thú y rất khó khăn do yêu cầu chuyên môn ngày càng cao, nhưng chế độ đãi ngộ chưa tương xứng.
Việc củng cố lực lượng thú y cơ sở là nhiệm vụ cấp thiết trong bối cảnh dịch bệnh trên gia súc, gia cầm diễn biến phức tạp như hiện nay. Ảnh: Kim Anh.
Bên cạnh đó, trong giai đoạn đầu thực hiện việc phân cấp quản lý trong lĩnh vực thú y, một số hoạt động đã được phân cấp về UBND xã, phường thực hiện, gây khó khăn trong việc xây dựng kế hoạch. Do đó ngành đang tập trung đề xuất để tháo gỡ, thực hiện hiệu quả các hoạt động phòng, chống dịch bệnh tại cơ sở.
Đặc biệt, với vai trò là thành phố trung tâm vùng ĐBSCL, Cần Thơ không chỉ đảm bảo an toàn dịch bệnh cho địa phương mà còn phải kiểm soát tốt nguồn cung thực phẩm cho cả khu vực.
Do đó, việc củng cố lực lượng thú y cơ sở là nhiệm vụ cấp thiết. Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP. Cần Thơ đang tích cực tham mưu các giải pháp như: đào tạo nâng cao năng lực, cơ chế hỗ trợ, đầu tư trang thiết bị và tăng cường phối hợp liên ngành để đảm bảo công tác thú y được thực hiện hiệu quả, chủ động và bền vững.
