Thời điểm này, mưa bão nhiều khiến tần suất mưa tại TP. HCM xuất hiện dày đặc, việc nuôi trồng thủy sản gặp nhiều thách thức. Nắng nóng xen kẽ mưa lớn khiến nhiệt độ nước, độ mặn, pH và oxy hòa tan biến động, tạo điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh bùng phát, ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất các loại thủy sản.
Mùa mưa làm pH, độ kiềm và lượng bùn thải biến động mạnh, khiến thủy sản nuôi lồng bè tại xã Long Sơn (TP.HCM) đối mặt nguy cơ dịch bệnh cao. Ảnh: Lê Bình.
“Nắng nóng rồi mưa xuống đột ngột, con cá mình nuôi còn mệt hơn con người. Chưa kể, nước mưa kéo theo cả bùn, chất thải từ trên bờ xuống nước. Cứ mỗi trận mưa lớn là phải chuẩn bị sục khí, chỉnh lại màu nước ngay”, bà Hoa - một hộ nuôi cá trên sông Trà Và (xã Long Sơn) chia sẻ.
Ông Đoàn Văn Nam, Phó trưởng phòng Phòng Quản lý nuôi trồng thủy sản, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư TP.HCM cho biết: “Nhiệt độ tăng khiến thủy sản bị stress, giảm sức đề kháng. Mỗi cú sốc thời tiết làm pH, độ mặn, độ kiềm biến động mạnh. Đó là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn, virus và ký sinh trùng bùng phát”.
Nhiều hộ phải tăng cường sục oxy cho lồng nuôi để hạn chế cá bị ngạt bùn tích tụ vào mang, giảm nguy cơ cá chết hàng loạt. Ảnh: Lê Bình.
Hiện, nhiều cơ sở nuôi thủy sản ứng dụng công nghệ cao đang được triển khai khá hiệu quả tại khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu của TP. HCM. Chỉ tính riêng khu vực này hiện có khoảng 23 tổ chức, cá nhân nuôi trồng thủy sản ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích hơn 431 ha. Trong đó, 21 cơ sở nuôi tôm thẻ chân trắng với mật độ cao nhưng vẫn đảm bảo chất lượng nhờ hệ thống xử lý nước tuần hoàn, mái che, hồ tròn lót bạt, hay nhà màng.
Các mô hình này giúp giảm thiểu ảnh hưởng từ mưa bão, kiểm soát tốt các yếu tố môi trường và hạn chế dịch bệnh. Mật độ nuôi có thể đạt 250 - 500 con/m², sản lượng 30 - 40 tấn/ha/vụ và nuôi được đến 3 - 4 vụ mỗi năm, gấp đôi mô hình truyền thống.
“Công nghệ cao giúp kiểm soát tốt môi trường, hạn chế tác động thời tiết và quan trọng nhất là giảm được dịch bệnh”, ông Nam nhấn mạnh. Không chỉ tôm, nhiều hộ nuôi cá lồng bè cũng đã chuyển sang hệ thống sục khí, quạt nước tự động, giám sát pH bằng cảm biến. Nhờ đó, khi thời tiết biến động, người nuôi có thể điều chỉnh ngay mà không phải chờ quan sát bằng kinh nghiệm.
HTX Nông nghiệp Quyết Thắng (phường Bà Rịa) là một minh chứng cho việc kiểm soát tốt rủi ro dịch bệnh trước các hình thái thiên tai tiêu cực, nhờ ứng dụng công nghệ cao.
Về lâu dài, người nuôi cần đầu tư bài bản vào trại nuôi, kỹ thuật và con giống để chủ động thích ứng, hạn chế rủi ro trong bối cảnh thời tiết cực đoan ngày càng khó lường. Ảnh: Lê Bình.
Năm 2019, HTX Nông nghiệp Quyết Thắng bắt đầu thực hiện những mô hình nuôi tôm công nghệ cao đầu tiên trong nhà màng. Trong đó, diện tích nuôi là 2.000m2 gồm 4 hồ, mỗi hồ 500m2. Đồng thời, HTX dành ra 7.000m2 để làm diện tích ao tuần hoàn và ao thải. Qua vụ nuôi đầu tiên, HTX đã thu được 20 tấn tôm trên 2.000m2, tương đương với năng suất 100 tấn/ha/vụ.
“So với cách nuôi truyền thống - ao đất, ao lót bạt thì việc nuôi tôm trong nhà màng và sử dụng tuần hoàn nước tạo ra bước nhảy lớn về năng suất, chủ động hơn về mùa vụ và hạn chế đáng kể nguy cơ mầm bệnh từ môi trường”, ông Nguyễn Kim Chuyên, Giám đốc HTX chia sẻ.
Hiện, khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu có khoảng 700ha đã ứng dụng công nghệ cao vào nuôi thủy sản. Trong đó, tiêu biểu là farm Công ty Minh Phú - Lộc An, công ty Phước Hải, Mạnh Cường, HTX Chợ Bến,... Điều này không chỉ giúp việc nuôi trồng thủy sản được ổn định mà còn hạn chế được các rủi ro trong sản xuất, giảm được đáng kể chi phí.
“Nếu xác định làm bài bản và làm giàu từ con tôm người nuôi nên đầu tư bài bản ngay từ đầu. Thà bỏ ra 10 đồng và mất vài năm sẽ thu hồi vốn còn hơn là đầu tư mà lỗ liên tục. Dịch bệnh, thiên tai ngày càng nhiều. Việc kiểm soát dịch bệnh không còn đơn thuần là kinh nghiệm, mà phải dựa trên kỹ thuật, công nghệ và quy trình chính xác”, ông Chuyên bày tỏ.
