Quyết không để tiến độ giải ngân còn chậm
Ngày 23/9/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành Công văn số 7045/BNNMT-LNKL yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An tăng cường chỉ đạo, đẩy nhanh tiến độ giải ngân tiền ERPA trên địa bàn tỉnh. Thực hiện Nghị định số 107/2022/NĐ-CP, đến ngày 18/12/2024 Bộ đã điều phối đủ 355,59 tỷ đồng cho Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Nghệ An để thực hiện ERPA; dự kiến bổ sung khoảng 37,07 tỷ đồng từ chuyển nhượng bổ sung 1 triệu tấn CO₂ theo Nghị quyết 261/NQ-CP ngày 29/8/2025.
Kiểm lâm Quỳ Châu đưa người dân đi tuần tra, bảo vệ rừng. Ảnh: Đình Tiệp.
Tuy nhiên, báo cáo của Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh này cho thấy đến nửa cuối tháng 9/2025 mới chi 305,71 tỷ đồng, đạt 85,81% so với kế hoạch UBND tỉnh phê duyệt và 85,97% so với số tiền đã được điều phối. Đáng lưu ý, các chủ rừng là tổ chức đã lập kế hoạch tài chính với tổng số tiền được phê duyệt là 205,77 tỷ đồng (đã đạt 100% kế hoạch), nhưng thực tế mới chi 73,12 tỷ đồng, tương ứng 36% so với kế hoạch đã được duyệt.
Sự chậm trễ trong lập, phê duyệt kế hoạch tài chính và giải ngân không chỉ làm giảm hiệu quả triển khai Nghị định 107/2022 mà còn tác động trực tiếp đến thu nhập, sinh kế và nguồn lực thực hiện các biện pháp lâm sinh của chủ rừng, UBND cấp xã và các tổ chức quản lý rừng. Nếu để kéo dài, sẽ gây bức xúc, giảm niềm tin của người dân và cộng đồng, ảnh hưởng tới mục tiêu bảo vệ, phát triển rừng bền vững và cam kết giảm phát thải.
Đang đẩy nhanh tiến độ
Trước thực tế nêu trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo ngay một loạt nhiệm vụ cụ thể. Thứ nhất, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh phải khẩn trương chi trả đầy đủ số tiền ERPA đã được điều phối tới các chủ rừng, UBND cấp xã và các tổ chức quản lý rừng theo kế hoạch tài chính năm 2025, không để tồn đọng vốn tại Quỹ; hoàn thành việc chi trả trước ngày 15/10/2025. Thứ hai, Quỹ cần lập ngay kế hoạch tài chính 2025-2026 trình UBND tỉnh phê duyệt đối với số tiền kết dư và phần 37,07 tỷ đồng dự kiến được bổ sung, đồng thời tổ chức giải ngân, hoàn tất chi trả trước ngày 31/12/2025.
Nghệ An có tiềm năng lớn về rừng. Ảnh: Đình Tiệp.
Các chủ rừng, UBND cấp xã và các tổ chức quản lý rừng được giao trách nhiệm phải khẩn trương giải ngân theo kế hoạch đã được phê duyệt. Đồng thời, phải lập và phê duyệt hồ sơ thiết kế, dự toán thực hiện các biện pháp lâm sinh gắn với nguồn thu ERPA, tuân thủ Thông tư 29/2018/TT-BNNPTNT và Thông tư 17/2022/TT-BNNPTNT. Việc này vừa đảm bảo minh bạch, vừa giúp vốn ERPA được sử dụng cho các biện pháp thực chất: trồng, phục hồi rừng; phòng cháy, chữa cháy rừng; cải thiện sinh kế người dân; và nâng cao năng lực quản lý rừng cộng đồng.
Bộ cũng yêu cầu UBND tỉnh rà soát, làm rõ và xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân nếu có tình trạng chậm trễ, gây ảnh hưởng đến tiến độ triển khai Nghị định và quyền lợi của chủ rừng. Hành động này nhằm tạo tính răn đe, đảm bảo kỷ luật trong giải ngân và quản lý nguồn lực công. Ngay sau khi nhận Công văn của Bộ, UBND tỉnh Nghệ An đã giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp các sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan tổ chức triển khai, tham mưu UBND tỉnh các biện pháp phù hợp, thể hiện quyết tâm của lãnh đạo tỉnh trong việc tháo gỡ vướng mắc.
Việc chi trả EPAR chậm ảnh hưởng đến thu nhập của người dân. Ảnh: Đình Tiệp.
Về phía tổ chức chủ rừng, cần đẩy nhanh hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, đảm bảo tính pháp lý của các dự toán, thiết kế và hợp đồng chi trả; công khai minh bạch tiến độ chi trả đến cộng đồng dân cư để tăng giám sát xã hội. UBND cấp xã cần phối hợp chặt với Quỹ và chủ rừng, hỗ trợ huy động nguồn lực tại chỗ, xác minh danh sách đối tượng thụ hưởng và giám sát việc sử dụng kinh phí để tránh thất thoát, lãng phí.
Ngoài ra, cần tăng cường tuyên truyền, tập huấn cho chủ rừng, cán bộ xã, trưởng bản về cơ chế ERPA, quy trình lập kế hoạch tài chính, thủ tục giải ngân và các biện pháp lâm sinh được phép sử dụng nguồn vốn. Việc này sẽ góp phần rút ngắn thời gian hoàn thiện hồ sơ, nâng cao hiệu quả sử dụng tiền ERPA và đảm bảo các khoản chi sát đúng mục tiêu.
Ông Nguyễn Danh Hùng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An, cho hay: Về tiến độ thì so với mặt bằng chung của cả nước thì tôi khẳng định rằng tỉnh Nghệ An không chậm. Tuy nhiên, với văn bản đốc thúc của Bộ và tỉnh thì chúng tôi cũng sẽ tiếp tục chỉ đạo các bên liên quan để hoàn thành việc giải ngân theo đúng tiến độ đề ra, không để các chủ rừng, nhất là cá nhân, người dân không bị ảnh hưởng, không bị chịu thiệt thòi từ nguồn dự án ERPA.
Có thể nói rằng, việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân ERPA tại Nghệ An là nhiệm vụ khẩn cấp, đòi hỏi hành động đồng bộ từ Quỹ tỉnh, chủ rừng, UBND cấp xã đến các cơ quan chuyên môn. Việc hoàn thành chi trả đúng hạn không chỉ bảo đảm quyền lợi thiết thực cho chủ rừng và cộng đồng mà còn củng cố uy tín của chính sách, giúp thúc đẩy quản lý, bảo vệ và phát triển rừng bền vững, góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính của vùng Bắc Trung Bộ. Với sự chỉ đạo rõ ràng từ Bộ và sự vào cuộc của UBND tỉnh, kỳ vọng Nghệ An sẽ sớm hoàn tất giải ngân, không để nguồn vốn ERPA bị ách tắc, phục vụ hiệu quả cho rừng và lợi ích thiết thực của người dân.
