Kết quả đạt được và những hạn chế cần khắc phục
Theo báo cáo, thời gian qua, công tác giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh cùng các ngành, các cấp chỉ đạo quyết liệt, đạt nhiều kết quả tích cực.
Từ năm 2019 đến 2024, toàn tỉnh đã giao 201.380,6 ha rừng cho 27.559 hộ gia đình, cá nhân và 481 cộng đồng dân cư, giúp người dân thực sự trở thành chủ rừng, được hưởng chính sách, tham gia bảo vệ, phát triển rừng; số vụ vi phạm pháp luật về lâm nghiệp giảm từ 688 vụ (2019) xuống 476 vụ (2024), giảm 30,8%. Độ che phủ rừng duy trì ổn định trên 58%, rừng trồng đem lại giá trị kinh tế, góp phần bảo đảm an ninh sinh thái và sinh kế cho người dân.

Cán bộ Kiêm lâm Quỳ Châu tuyên truyền về công tác giao đất, giao rừng cho người dân xã Châu Bình. Ảnh: Đình Tiệp.
Tuy nhiên, tiến độ thực hiện nhiệm vụ còn chậm so với kế hoạch. Đến nay, tỉnh Nghệ An mới giao được 201.380,6 ha/265.771 ha, đạt 75,77% kế hoạch, hiện còn gần 64.400 ha chưa được giao, cấp giấy. Những vướng mắc chủ yếu liên quan đến ranh giới, chồng lấn, hồ sơ đo đạc chưa hoàn thiện, chuyển nhượng, chuyển đổi trái quy định và nguồn lực tài chính cho công tác đo đạc, cắm mốc, cấp giấy chứng nhận chưa được bố trí đầy đủ. Nếu không có giải pháp quyết liệt, tỉnh khó hoàn thành mục tiêu giai đoạn 2025-2030 theo chỉ đạo của Trung ương và Nghị quyết số 100/2023/QH15.
Cần đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành mục tiêu
Để khắc phục tồn tại và bảo đảm hoàn thành mục tiêu giai đoạn 2025- 2030, UBND tỉnh Nghệ An đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, đơn vị với tinh thần quyết liệt, đồng bộ và phải đẩy nhanh tiến độ.
Trước hết, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An được giao chủ trì, tham mưu tổng kết đề án giai đoạn 2018- 2024 và lập kế hoạch triển khai giai đoạn 2025- 2030, làm cơ sở hoàn thành cơ bản việc giao đất, giao rừng, cho thuê/thuê rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp. Sở phải chỉ đạo, đôn đốc UBND cấp xã, phường thực hiện đúng quy trình, thủ tục; xử lý kịp thời vướng mắc về ranh giới, chồng lấn và các trường hợp chuyển nhượng, chuyển đổi không đúng quy định.

Kiểm lâm và người dân tuần tra, bảo vệ rừng. Ảnh: Đình Tiệp.
Đặc biệt, Sở phải phân công cán bộ chuyên môn thường xuyên xuống cơ sở để hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn về đo đạc, lập hồ sơ, cắm mốc, đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất, những bước then chốt quyết định tiến độ cấp giấy.
Về nguồn lực, Sở Tài chính được yêu cầu căn cứ kế hoạch giao đất, giao rừng và nhu cầu địa phương để tham mưu bố trí kinh phí hàng năm cho công tác đo đạc, cắm mốc, lập hồ sơ, thẩm định và cấp giấy chứng nhận. Việc bố trí kinh phí kịp thời sẽ góp phần loại bỏ nút thắt, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ tại cơ sở.
UBND các xã, phường chịu trách nhiệm trực tiếp triển khai và chịu trách nhiệm về tiến độ trên địa bàn. Các xã, phường phải tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu quyền lợi, nghĩa vụ khi được giao rừng; hướng dẫn thủ tục kê khai, lập hồ sơ; chủ trì giải quyết tranh chấp ranh giới; rà soát quỹ đất chưa giao, diện tích đã giao đất nhưng chưa giao rừng để đưa vào kế hoạch hàng năm. Việc rà soát, tổng hợp nhu cầu và gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường kịp thời là tiền đề để tỉnh phân bổ, phê duyệt kế hoạch giao/cho thuê rừng theo quy định.
Các chủ rừng là tổ chức phải khẩn trương lập phương án, đo đạc, cắm mốc ranh giới, thống nhất bản đồ - thực địa và hoàn thiện hồ sơ để trình cấp giấy chứng nhận. Những diện tích không có nhu cầu sử dụng, không phù hợp quy hoạch phải được bóc tách và chuyển trả về địa phương để tổ chức lại giao, cho thuê theo kế hoạch mới.

Người dân sẽ được hưởng lợi từ rừng nhờ chính sách giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp. Ảnh: Đình Tiệp.
Ông Nguyễn Văn Đệ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An nhấn mạnh, mọi nhiệm vụ phải được thực hiện nhanh, có tiến độ rõ ràng, trách nhiệm cụ thể đến từng đơn vị, từng người. Sở Nông nghiệp và Môi trường là đầu mối theo dõi, đôn đốc, định kỳ báo cáo kết quả; các giám đốc sở, chủ tịch UBND cấp xã, phường phải đưa nhiệm vụ này vào tiêu chí đánh giá hiệu suất công tác. Song song đó, cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý, sử dụng đất rừng.
Việc hoàn thành công tác giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp không chỉ là nhiệm vụ hành chính mà còn là giải pháp căn bản để nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên rừng, thúc đẩy đầu tư, bảo đảm quyền lợi người dân và phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững. Nghệ An cần hành động nhanh, quyết liệt để biến mục tiêu thành hiện thực trong giai đoạn 2025-2030.