Mở rộng thủy lợi từ phục vụ nông nghiệp sang đa ngành, đa lĩnh vực

Ngày 28/8, tại TP Cà Mau, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Thủy lợi Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2025). Buổi lễ có sự tham dự của lãnh đạo tỉnh, nguyên lãnh đạo ngành qua các thời kỳ cùng đông đảo cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành thủy lợi Cà Mau.

Dấu ấn thủy lợi trong 50 năm phát triển Cà Mau

Ông Tô Hoài Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau nhấn mạnh: Kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống là dịp để tri ân các thế hệ đi trước, đồng thời khẳng định quyết tâm đổi mới, phát triển ngành thủy lợi Cà Mau trong giai đoạn mới gắn với yêu cầu phát triển bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu.

Theo ông Phương, trải qua 50 năm hình thành và phát triển, ngành thủy lợi Cà Mau đã giữ vai trò then chốt trong việc bảo vệ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, phòng chống thiên tai và cải thiện môi trường sống cho người dân vùng đất cực nam Tổ quốc.

Đến nay, tỉnh đã đầu tư 12 hệ thống công trình thủy lợi, trên 700 km đê bao, bờ bao ven sông, kênh, rạch, 112 km kè bảo vệ bờ biển với tổng kinh phí hơn 4.850 tỷ đồng, 61 km đê biển với vốn đầu tư khoảng 1.500 tỷ đồng, nạo vét trên 14.000 km kênh mương các loại.

Các công trình này đã góp phần cấp nước sinh hoạt, tưới tiêu, xổ phèn, ngăn mặn, cải tạo môi trường cho hơn 405.000 ha đất nông nghiệp và bảo vệ hàng chục ngàn hộ dân trước nguy cơ ngập úng, triều cường, xâm nhập mặn.

Từ những cống đập thô sơ ban đầu, thủy lợi Cà Mau nay đã hiện diện ở mọi vùng sản xuất, từ nước ngọt đến vùng ngập mặn với nhiều công trình hiện đại như cống âu thuyền Ninh Quới ứng dụng công nghệ thủy lực tiên tiến, mang lại hiệu quả lớn không chỉ cho Cà Mau mà còn lan tỏa sang nhiều tỉnh ĐBSCL.

“Không có thủy lợi và môi trường thì không thể phát triển bền vững. Ngành thủy lợi là thực thể không thể thiếu, nhiều thời điểm còn mang tính quyết định đối với sự phát triển của tỉnh nhà”, ông Tô Hoài Phương khẳng định.

Đối diện thách thức, mở rộng tầm nhìn thủy lợi

Bên cạnh thành tựu, ngành thủy lợi Cà Mau vẫn đang đối mặt nhiều thách thức như: Đô thị hóa nhanh, tác động của biến đổi khí hậu, hạn hán – xâm nhập mặn gay gắt, sạt lở bờ sông, bờ biển ngày càng nghiêm trọng, nhiều công trình đã xuống cấp, công nghệ quản lý còn lạc hậu...

Trước tình hình đó, ngành đã xác định hướng đi mới, coi nước ngọt, nước lợ, nước mặn đều là tài nguyên. Mở rộng thủy lợi từ phục vụ nông nghiệp sang đa ngành, đa lĩnh vực. Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, IoT, dữ liệu lớn trong quản lý, vận hành. Đồng thời, tăng cường hợp tác quốc tế về bảo vệ nguồn nước.

Ngành thủy lợi Cà Mau đặt mục tiêu giải quyết cơ bản hạn hán, xâm nhập mặn trước năm 2030 và đảm bảo cấp nước sinh hoạt ổn định. Trong đó, ưu tiên hoàn thiện hệ thống thể chế, tinh gọn bộ máy quản lý, tập trung đầu tư các công trình trọng điểm như: Khép kín tiểu vùng lúa – tôm, dự án chuyển nước ngọt từ sông Mê Kông về Cà Mau, đấu nối hệ thống Cái Lớn – Cái Bé với Quản Lộ – Phụng Hiệp, xây dựng các cống âu Vàm Lẽo, Hộ Phòng, trạm bơm Cầu Sập, nâng cấp đê biển Đông, Tây và hệ thống kè bảo vệ bờ biển.

“Ngành thủy lợi phải đi trước một bước trong quy hoạch, xác định rõ vùng cấp nước, vùng khan hiếm nước để phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân”, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh.

Kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành thủy lợi là dịp để toàn ngành cùng nhìn lại chặng đường đã qua, tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, đổi mới tư duy, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, ứng dụng khoa học công nghệ nhằm xây dựng một ngành thủy lợi hiện đại, bền vững, đa mục tiêu và đa giá trị, đóng góp tích cực vào sự phát triển của tỉnh Cà Mau nói riêng và cả nước nói chung.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử khẳng định: Những thành tựu to lớn hôm nay, đặc biệt trong sản xuất nông nghiệp có sự đóng góp quyết định của ngành thuỷ lợi. Ở bất kỳ giai đoạn nào, ngành cũng phải đi trước một bước trong quy hoạch, xác định rõ vùng có khả năng cung cấp nước, vùng hạn chế để định hướng đầu tư, phục vụ sản xuất đa mục tiêu.

Ông Sử nhấn mạnh, cần đổi mới tư duy, coi nước ngọt, nước lợ, nước mặn đều là nguồn tài nguyên, mở rộng phạm vi phục vụ của thủy lợi từ nông nghiệp sang đa ngành, đa lĩnh vực, đồng thời đẩy mạnh hiện đại hóa, chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý, vận hành.

Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành thuỷ lợi là dịp để toàn ngành nhìn lại chặng đường đã qua, phát huy truyền thống vẻ vang, tiếp tục đổi mới, sáng tạo, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng lực quản lý, vận hành, hướng tới xây dựng ngành thuỷ lợi hiện đại, bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới, phục vụ sản xuất đa mục tiêu, đa giá trị.