Lúa mất mùa, mất giá, nông dân kém vui

Năng suất giảm do thời tiết không thuận

Thời điểm này, một số vùng trồng lúa nước trọng điểm của tỉnh Gia Lai đang vào vụ thu hoạch trà sớm vụ đông xuân 2024 - 2025. Một số vùng bị ảnh hưởng thời tiết nên năng suất lúa đạt thấp. Thêm vào đó, giá lúa hiện đang trên đà giảm nên nông dân thu lợi nhuận không cao so với năm trước.

Ông Nguyễn Kim Anh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Đăk Đoa cho biết, phần lớn những cánh đồng lúa nước ở các xã phía nam của huyện không có công trình thủy lợi. Vì vậy, vụ đông xuân bà con thường gieo sạ lúa trà sớm với diện tích khoảng 100ha.

Năm nay thời tiết diễn biến thất thường, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển của cây lúa. “Hiện lúa trà sớm vụ đông xuân đang thu hoạch, chưa đánh giá được năng suất. Tuy nhiên trước diễn biến thời tiết thời gian gần đây, năng suất lúa trà sớm khả năng giảm là khó tránh khỏi”, ông Anh nói.

Ông Yích (dân tộc BahNar, làng Piơm, thị trấn Đắk Đoa) đang thu hoạch 1,6 sào lúa nước còn lại trên cánh đồng ở thị trấn Đắk Đoa cho biết, mới đây, ông đã thu hoạch xong 2 sào lúa trà sớm nhưng chỉ được 15 bao, thấp hơn năm ngoái 7 bao. "Nguyên nhân năng suất lúa giảm do khu vực này chủ yếu dựa vào nước trời. Hơn nữa, năm nay xuất hiện các đợt lạnh kéo dài sau Tết Nguyên Đán. Đến khi lúa trổ bông lại gặp nắng nhưng ruộng không đủ nước", ông Yích nói.

Tại xã biên giới Ia Mơ thuộc huyện huyện Chư Prông, nông dân đã thu hoạch xong lúa vụ đông xuân 2024 - 2025, hầu hết năng suất không cao và giá lúa cũng giảm. Theo ông Nguyễn Văn Ánh (thôn Phố Hiến, xã Ia Lâu), cũng như mọi năm, vụ đông xuân 2024 - 2025 ông sản xuất 5ha lúa nhưng từ lúc sạ đến thu hoạch thời tiết rất khó dự đoán, lạnh kéo dài, gió mạnh, nhất là cuối vụ lại xuất hiện rầy nâu gây hại nên năng suất lúa giảm 700 - 800kg/ha so với năm ngoái. Cũng diện tích này, năm ngoái ông thu được gần 40 tấn lúa khô nhưng năm nay chỉ đạt 33 tấn.

Ông Nhữ Văn Kỳ, Giám đốc HTX Công nông nghiệp và Dịch vụ Hợp Tiến (xã Ia Lâu) cho biết: "Những năm trước, năng suất lúa bình quân của HTX đạt 6,5 - 7 tấn/ha, năm nay bình quân chỉ đạt 6 tấn/ha, chưa kể chi phí đầu tư và nhân công đều tăng. Với 10ha lúa của gia đình, tôi dự ước lợi nhuận chỉ đạt khoảng 15 triệu đồng/ha, giảm 5 triệu đồng/ha so với vụ đông xuân trước. Lúa của các thành viên khác trong HTX cũng vậy".

Theo ông Lê Thành Công, Chủ tịch UBND xã Ia Lâu (huyện Chư Prông) thì, đến thời điểm này, người dân trên địa bàn xã đã thu hoạch xong 550 ha lúa vụ đông xuân 2024- 2025. Mặc dù người dân của xã đã chủ động gieo sạ sớm để tránh hạn cuối vụ nhưng hầu hết năng suất lúa bình quân đều giảm 30-35% so với năm ngoái. Nguyên nhân do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường, sâu bệnh gây hại cuối vụ. 

Huyện Phú Thiện có cánh đồng lúa lớn nhất tỉnh Gia Lai. Vụ đông xuân năm nay, toàn huyện gieo sạ gần 7.000ha lúa, hiện nông dân bắt đầu thu hoạch rải rác trà sớm, còn lại đang chuẩn bị thu hoạch đại trà.

Ông Mai Ngọc Quý, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Phú Thiện cho biết, hiện nông dân trong huyện đã thu hoạch được khoảng trên 300ha lúa trà sớm với năng suất bình quân ước đạt 7,5 tấn/ha, tương đương so với năm ngoái, diện tích lúa đại trà khoảng 15 ngày nữa mới thu hoạch chính vụ. “Vụ này cây lúa bị ảnh hưởng các đợt không khí lạnh vào thời điểm mới sạ khoảng một tháng nên chậm phát triển. Do vậy, khả năng cao năng suất lúa ở diện tích đại trà sẽ giảm đáng kể”, ông Quý chia sẻ.

Giá lúa thấp

Ông Yích ở làng Piơm, thị trấn Đắk Đoa cho biết, vụ đông xuân năm nay, không chỉ năng suất lúa giảm mà giá lúa cũng giảm nên gia đình không có lãi, may ra chỉ đủ dùng cho gia đình.

Theo ông Nguyễn Văn Ánh ở thôn Phố Hiến, xã Ia Lâu (huyện huyện Chư Prông), vụ đông xuân năm nay không chỉ năng suất lúa giảm mà giá lúa hiện cũng thấp hơn năm ngoái 1.000 - 2.000 đồng/kg. “Năm nay cả giống lẫn phân bón đều tăng hơn năm ngoái, chi phí đầu tư 1ha lúa nước hơn 12 triệu đồng, chưa kể công chăm sóc, thu hoạch, mỗi ha tôi chỉ còn lợi nhuận khoảng 17 triệu đồng, giảm gần 10 triệu đồng/ha so với năm ngoái”, ông Ánh nói.

Ông Lê Thành Công, Chủ tịch UBND xã Ia Lâu cho biết, vụ đông xuân năm nay xã gieo cấy khoảng 550ha lúa, hiện giá lúa chỉ còn 7.500 - 8.500 đồng/kg (tùy giống), người trồng lúa không có lợi nhuận nhiều.

“Làm nông nghiệp năm được năm mất là chuyện hết sức bình thường. Chính quyền xã vận động bà con nên thủy chung với cây lúa bởi Ia Lâu có đồng đất tốt, phù hợp với cây lúa, có nguồn nước tưới tương đối ổn định. Thực tế nhiều năm qua, cây lúa đã góp phần xóa đói giảm nghèo, không ít hộ đã vươn lên khấm khá nhờ cây lúa nước”, ông Công chia sẻ.

Với vựa lúa huyện Phú Thiện, nếu mọi năm chỉ bón 3 đợt phân thì năm nay do thời tiết không thuận nên để đảm bảo cho cây lúa sinh trưởng, phát triển bình thường, bà con phải bón từ 4 - 5 đợt, chưa kể tăng thêm lượng thuốc kích thích sinh trưởng. Hiện giá lúa tươi chỉ khoảng 8.000 - 8.500 đồng/kg, lúa thơm chất lượng cao khoảng 9.000 - 9.500 đồng/kg nên lợi nhuận vụ đông xuân 2024 - 2025 giảm khoảng 4 triệu đồng/ha so với vụ đông xuân năm trước.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Gia Lai, vụ đông xuân 2024 - 2025, toàn tỉnh gieo sạ 26.882ha lúa nước, vượt 5,4% kế hoạch. Hiện toàn tỉnh đã thu hoạch được hơn 2.519ha, đạt gần 9,4% diện tích.