Trong chiến lược phát triển ngành hàng lúa gạo theo hướng xanh, bền vững và chất lượng cao, Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao đặt ra yêu cầu chuyển đổi toàn diện từ giống lúa, kỹ thuật canh tác cho đến thu hoạch và xử lý sau thu hoạch. Một trong những mắt xích quan trọng nhưng trước đây chưa được chú trọng đúng mức là khâu xử lý rơm rạ. Việc cơ giới hóa và áp dụng công nghệ vào xử lý rơm không chỉ giúp giảm phát thải khí nhà kính mà còn cải thiện độ phì nhiêu của đất, hạn chế ô nhiễm môi trường và tạo thêm sinh kế cho người dân.
Máy cuộn rơm của Công ty Phan Tấn hoạt động trên đồng lúa sau thu hoạch, giúp nông dân thu gom rơm nhanh chóng, sạch sẽ. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Nắm bắt nhu cầu thực tế của ngành sản xuất lúa hiện đại, Công ty TNHH MTV Cơ khí nông nghiệp Phan Tấn (xã Mỹ Đông, tỉnh Đồng Tháp) đã nghiên cứu, chế tạo và cung ứng nhiều dòng máy xử lý rơm rạ phù hợp với điều kiện sản xuất tại ĐBSCL. Các sản phẩm gồm máy rải chế phẩm sinh học vùi rơm tại ruộng, máy cuộn rơm ra khỏi ruộng và máy gắp bao lúa ngoài đồng… mang đến giải pháp hiệu quả, dễ vận hành, chi phí hợp lý, góp phần nâng cao giá trị phụ phẩm trong chuỗi sản xuất lúa.
Theo kỹ sư Phan Tấn Bện – người sáng lập và thiết kế các dòng máy mang thương hiệu Phan Tấn, triết lý thiết kế của Công ty là “gần đất, gần ruộng, gần dân”, nghĩa là thiết bị phải phù hợp với điều kiện sản xuất của nông dân, dễ sử dụng và có chi phí hợp lý. Không chỉ phục vụ thị trường trong nước, các sản phẩm của Công ty còn được xuất khẩu sang Philippines và Campuchia - những quốc gia có điều kiện canh tác tương tự.
Trong đó, máy cuộn rơm của Phan Tấn đã được cấp bằng độc quyền là giải pháp hữu ích giúp nông dân thu gom rơm nhanh, sạch, cuộn chặt và thuận tiện trong bảo quản, vận chuyển. Máy rải chế phẩm sinh học liên hợp còn có thể xới đất, rải men vi sinh và vùi rơm cùng lúc, giúp tiết kiệm thời gian, giữ lại vi sinh vật có lợi trong đất và tăng lượng hữu cơ cho vụ sau. Giải pháp này đặc biệt phù hợp với yêu cầu giảm phát thải và canh tác bền vững theo định hướng của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao.
Máy rải chế phẩm sinh học kết hợp xới và vùi rơm ngay tại ruộng, một giải pháp giảm phát thải và cải tạo đất phù hợp với Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Tại xã Thoại Sơn (tỉnh An Giang), ông Nguyễn Văn Lành – thành viên HTX nông nghiệp Hòa Phú cho biết, HTX đã đầu tư 2 máy rải chế phẩm và 1 máy cuộn rơm từ năm ngoái. Sau mỗi vụ thu hoạch, HTX xử lý rơm ngay tại ruộng, không còn đốt đồng như trước. Đất canh tác trở nên tơi xốp hơn, cây lúa sinh trưởng tốt hơn và chi phí sản xuất giảm hơn 10%.
Còn tại xã Tân Mỹ (Đồng Tháp), anh Lê Thành Hưng đầu tư máy cuộn rơm không chỉ để sử dụng cho ruộng nhà mà còn cung cấp dịch vụ cuộn rơm thuê trong vùng. Mỗi ngày anh có thể cuộn rơm cho hơn 1,5 – 2 ha, thu gom rơm sạch sẽ, đóng cuộn dễ bán. Nhờ đó, anh vừa chủ động được sản xuất, vừa có thêm thu nhập từ dịch vụ.
Công ty Phan Tấn cũng không ngừng đồng hành với nông dân. Theo ông Võ Trung Lập, Phó Giám đốc Công ty, đội ngũ kỹ sư thường xuyên đi thực địa, hỗ trợ kỹ thuật, điều chỉnh thiết kế máy cho phù hợp với từng địa phương. Công ty còn phối hợp với hệ thống khuyến nông và các hợp tác xã tổ chức trình diễn mô hình, tư vấn vận hành và hướng dẫn bảo dưỡng máy móc để bảo đảm hiệu quả sử dụng. Công ty còn phát triển máy đảo trộn luống phục vụ sản xuất phân hữu cơ từ rơm rạ, tạo thành chuỗi sản xuất khép kín, tiết kiệm tài nguyên và giảm phát thải khí nhà kính.
