Toàn thân có nhựa mủ trắng, tại các cành có rễ bám thì lá nhỏ, không cuống, gốc lá hình tim, nhỏ như vảy ốc nên mới có tên gọi là cây vảy ốc. Lá ở các cành nhánh không rễ bám, mọc tự do thì lớn hơn, có cuống dài, mặt lá ráp, chỉ ở các cành này mới có hoa và quả. Hoa đẹp bao kín dạng quả vả, quả sung, khi già có màu đỏ. Cây thường ra hoa vào các tháng từ 5 – 10 hàng năm. Nhờ tính chất leo bám nên cây sộp được trồng để bám trên tường hay cây to làm cảnh hoặc để che mát.
Bộ phận được thu hái để làm thuốc là quả sộp (gọi là bị lệ thực, lương phấn quả, vương bất lưu hành), cành mang lá và quả non đem phơi khô gọi với tên là bị lệ lạc thạch đằng.
Theo đông y cây sộp là loại giàu dược tính nên người xưa đã biết sử dụng làm thuốc chữa trị được nhiều bệnh chủ yếu là các chứng như liệt dương, đau lưng, kinh nguyệt không đều, ung nhọt...
Quả của cây sộp có vị ngọt, tính mát, tác dụng tráng dương, cố tinh, lợi thấp, thông sữa nên đã được sử dụng làm thuốc bổ, chữa trị di tinh, liệt dương, đau lưng, lỵ lâu ngày, kinh nguyệt không đều, viêm tinh hoàn, phong thấp, ung thũng, thoát giang (lòi dom), tắc tia sữa, đái ra dưỡng chấp...
Thân (dây) và rễ cây sộp vị hơi đắng, tính bình, có tác dụng hoạt huyết, giải độc, dùng chữa phong thấp, tê mỏi, sang độc, ung nhọt, kinh nguyệt không đều.
Lá cây sộp vị hơi chua chát, tính mát, cũng có tác dụng tiêu thũng, giải độc, được sử dụng để chữa viêm khớp xương, nhức mỏi chân tay, ngã, tổn thương, mụn nhọt, ngứa lở...
Để tham khảo và áp dụng, dưới đây xin giới thiệu vài phương thuốc chữa trị từ cây sộp như sau:
* Chữa di tinh, liệt dương: Cành và lá quả non cây sộp phơi khô (bị lệ lạc thạch đằng) 100g, đậu đen 50g, xay thô cả hai vị rồi ngâm trong 250ml rượu gạo ngon để trong 10 ngày là sử dụng được. Ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần từ 10 – 30ml rượu thuốc này.
* Chữa tắc tia sữa, sưng vú, ít sữa: Quả sộp 40g, bồ công anh 15g, lá mua 15g, sắc uống ngày 1 thang, chia 2 – 3 lần. Kết hợp lấy lá bồ công anh giã nát chưng nóng với giấm, đắp ngoài nơi vú sưng đau. Cần uống từ 3 – 5 thang liền.
* Chữa đau xương, đau mình ở người già, làm thuốc bổ điều kinh, giúp tiêu hóa: Lấy quả sộp chín thái nhỏ, cho vào nước nấu kỹ, gạn lấy nước (bỏ bã) rồi cô đặc thành cao lỏng. Ngày uống từ 5 – 10g, chia 1 – 2 lần. Cần uống 3 – 5 thang liền.
* Chữa kinh nguyệt không đều: Quả sộp 20g, ngải cứu 15g, ích mẫu 20g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần, cần uống 5 thang liền vào trước kỳ kinh 7 ngày.
* Chữa kiết lỵ: Quả sộp 15g, lá mơ 10g, rau sam 8g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 lần, cần uống 3 – 7 ngày liền.
* Chữa lở ngứa: Dây sộp 50g, lá xoan 30g, rau sam 25g, lá táo 35g. Nấu lấy nước tắm, ngày 1 thang, cần tắm như vậy 2 – 3 ngày liền.
