Tàu thuyền "mắc cạn" đoạn sông Rào Cái
Cảng cá Cửa Nhượng, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh được xây dựng hoàn thành vào năm 2024, hiện nay đang làm các thủ tục theo quy định để thực hiện công tác bàn giao đưa vào sử dụng. Đánh giá về dự án đầu tư cảng cá Cửa Nhượng, ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch UBND xã Cẩm Nhượng khẳng định, đây là dự án chính quyền và ngư dân Cẩm Nhượng nói riêng, tỉnh Hà Tĩnh nói chung chờ đợi từ hàng chục năm. Khi đưa vào vận hành ngư dân sẽ rất phấn khởi.

Ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch UBND xã Cẩm Nhượng kiến nghị nạo vét đoạn tuyến đường thủy sông Rào Cái - Gia Hội để tàu thuyền từ 12m trở lên thuận lợi cập cảng Cửa Nhượng. Ảnh: Thanh Nga.
“Trước mắt các hạng mục đầu tư của dự án cảng Cửa Nhượng đảm bảo theo tiêu chuẩn, nhất là độ sâu vùng nước trong khu vực cảng, có thể đáp ứng cho tàu lớn neo đậu. Tuy nhiên, do tuyến đường thủy sông Rào Cái - Gia Hội (đoạn do Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, Bộ Xây dựng) quản lý đang bị bồi lắng nghiêm trọng nên tàu cá chiều dài trên 12 m khó ra vào cảng", ông Hùng nói.
Theo ông, trước đây, hàng năm, tuyến luồng đường thủy nội địa Quốc gia sông Rào Cái - Gia Hội đều được cơ quan chức năng thực hiện công tác nạo vét duy tu và kiểm tra, điều chỉnh hệ thống phao tiêu báo hiệu. Tuy nhiên ba, bốn năm trở lại đây không thấy Cục Hàng hải và Đường thủy tiếp tục thực hiện các công tác này. Vì vậy, chúng tôi kiến nghị Trung ương, tỉnh cần đầu tư dự án nạo vét tuyến đường thủy này để đồng bộ hạ tầng nghề cá và phát huy tối đa hiệu quả dự án cảng Cửa Nhượng.
Đồng ý kiến, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá Cẩm Nhượng cho rằng, việc nạo vét khoảng 500 m tuyến đường thủy sông Rào Cái do Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đang quản lý là cực kỳ cần thiết. Bởi, lâu nay ngư dân vào cảng thường bị mắc cạn chân vịt trên đoạn tuyến này (đoạn từ mũi đèn Hải đăng nhìn ra biển). Nhiều tàu mất trắng 20 - 30 triệu đồng sau một đêm vì hỏng chân vịt.

Theo Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá Cẩm Nhượng tuyến đường thủy sông Rào Cái đoạn do Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam quản lý đang bị bồi lắng nghiêm trọng. Ảnh: Thanh Nga.
“Ngư dân bản địa chúng tôi dù nắm rõ vị trí bị bồi để “lách” tàu nhưng mỗi năm vẫn có khoảng vài chục chiếc bị mắc cạn đoạn này. Tàu thuyền các tỉnh bạn vào đây rất khó phán đoán, hầu như đi vào vùng bị bồi lắng gây hư hỏng tàu. Về lâu dài chúng tôi mong muốn Nhà nước tiếp tục lập dự án nạo vét sâu, mở rộng luồng vào cảng để đảm bảo hoạt động cho tàu cá địa phương cũng như thu hút tàu tỉnh bạn vào neo đậu tránh trú bão, giao thương buôn bán hải sản”, ông Thanh nêu đề xuất của Nghiệp đoàn nghề cá.
Hoàn thành nạo vét trong vùng dự án xây dựng cảng cá Cửa Nhượng
Được biết, Cảng cá Cửa Nhượng đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi tại Quyết định số 3251/QĐ-UBND ngày 24/9/2021. Theo đó, trong phạm vi, Dự án thực hiện nạo vét 392 m tuyến luồng (chiều rộng luồng tàu Bluồng = 40 m, cao độ đáy luồng -4,0 m, mái dốc nạo vét luồng m= 10) kết nối từ luồng đường thủy nội địa quốc gia sông Rào Cái - Gia Hội vào khu dự án và 3,8 ha diện tích vùng nước trước cảng, đảm bảo chiều sâu cho tàu lớn ra vào và đỗ chờ để bốc xếp hàng hóa.

Khối lượng cần nạo vét trong khuôn khổ dự án xây dựng cảng cá Cửa Nhượng đã đảm bảo chiều sâu cho tàu lớn ra vào và đỗ chờ để bốc xếp hàng hóa. Ảnh: Thanh Nga.
“Quá trình nghiên cứu, Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam (đơn vị tư vấn thiết kế), Chủ đầu tư đã phối hợp cùng Sở Giao thông vận tải (nay là Sở Xây dựng), chính quyền địa phương, Nghiệp đoàn nghề cá và bà con ngư dân có nhiều kinh nghiệm trong nghề khai thác thủy sản... để khảo sát, đánh giá, phân tích lựa chọn phương án nạo vét cho cảng cá đảm bảo việc đấu nối vào tuyến luồng đường thủy nội địa Quốc gia phù hợp và đúng quy định.
Đến cuối tháng 12/2024 nhà thầu đã hoàn thành nạo vét toàn bộ khối lượng nằm trong dự án được phê duyệt, đảm bảo cho tàu cá đến 400CV vào neo đậu, đỗ chờ bốc dỡ hàng hóa qua cảng cá”, ông Hà Huy Thành, Giám đốc dự án xây dựng cảng cá Cửa Nhượng thông tin.
Hiện Dự án đầu tư xây dựng cảng cá Cửa Nhượng đã hoàn thành và được các cơ quan chuyên môn kiểm tra, chấp thuận công tác nghiệm thu, đang thực hiện các trình tự, thủ tục theo quy định để bàn giao cho Ban quản lý các cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão tàu cá Hà Tĩnh để quản lý, khai thác, sử dụng.

Tuyến luồng cần nạo vét (đường kẻ xanh). Ảnh: Thanh Nga.
Phải khẳng định, việc đầu tư xây dựng cảng cá Cửa Nhượng là hoàn toàn phù hợp với quy hoạch và đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng lâu nay của người dân. Vì vậy, để đảm bảo tính đồng bộ, công tác nạo vét, duy tu tuyến đường thủy nội địa Quốc gia sông Rào Cái - Gia hội cần phải thực hiện thường xuyên nhằm tạo hành lang thông suốt toàn tuyến giao thông đường thủy nội địa của địa phương nói chung và hoạt động nghề cá tại Cảng cá Cửa Nhượng nói riêng, từ đó phát huy tối đa công năng của cảng cá và tiềm lực nghề khai thác thủy sản của bà con ngư dân.
Các dự án đầu tư xây dựng cảng cá đại đa số thiết kế khu vực bên bồi nhằm né tránh bão, điều này đồng nghĩa hàng năm khối lượng cát bồi lắng tăng lên rất lớn. Theo chu kỳ, muốn cảng cá hoạt động ổn định, hiệu quả, thời gian thực hiện nạo vét dao động từ 3 - 5 năm. Tuy nhiên, nếu chỉ dựa vào nguồn lực đầu tư từ ngân sách sẽ khó đồng bộ và đạt hiệu quả tối đa. Thiết nghĩ Nhà nước cần nghiên cứu, xem xét phương án xã hội hóa nạo vét bồi lắng tại các cảng cá nhằm tiết kiệm ngân sách, đồng thời tránh lãng phí tài nguyên khoáng sản nạo vét.