Anh Nguyễn Tiến Hồng bên vật liệu chuẩn bị làm “bình nước nóng sử dụng nhiệt bếp”
“Bình nước nóng sử dụng nhiệt bếp”, sản phẩm của một thầy giáo và một người thợ mộc ở Bắc Kạn được người dân địa phương hưởng ứng vì tính thiết thực của nó.
Không tốn một xu tiền điện, chi phí để có một bình nước nóng chạy bằng bếp than, củi lại rẻ hơn nhiều so với giá của một bình nước nóng chạy bằng điện đang bán trên thị trường. Hơn thế, bình nước nóng sử dụng nhiệt bếp còn tuyệt đối an toàn cho người sử dụng.
Nghĩ là làm
Bước vào khu bếp của gia đình anh Tưởng Văn Huấn và Nguyễn Tiến Hồng ở tổ 9, phường Phùng Chí Kiên, TP. Bắc Kạn, thoạt nhìn chúng tôi nghĩ đây chỉ là một bếp đun củi bình thường. Song từ một bếp đun nhỏ này, hai anh Huấn và Hồng đã tạo ra một bình nóng lạnh hoàn toàn bằng nhiệt lượng tỏa ra từ việc đun nấu của gia đình mình nhiều năm nay.
Anh Tưởng Văn Huấn chia sẻ, ý tưởng làm “bình nước nóng sử dụng nhiệt bếp” xuất phát từ những khó khăn trong cuộc sống khi gia đình chưa có điều kiện sử dụng thiết bị nóng lạnh chạy bằng điện, việc tắm giặt trong mùa đông lạnh giá của gia đình rất khó khăn.
Qua quan sát thói quen của gia đình thường hay để nồi nước bên cạnh bếp mỗi khi nấu nướng thức ăn nhằm tận dụng nguồn nhiệt do bếp tỏa ra để lấy nước nóng sử dụng, anh Tưởng Văn Huấn đã thử nghiệm, sáng chế ra hệ thống bình nước nóng tận dụng nguồn năng lượng dư thừa từ bếp củi này.
Nghĩ là làm. Anh Huấn mua tôn về hàn, cắt, tính toán sao phù hợp bếp đun của gia đình mình. Có nghề thợ mộc trong tay, chẳng mấy chốc bình tôn cũng hoàn thành. Hệ thống bình nước nóng này bao gồm các bộ phận như bể và ống cấp nước lạnh, giàn đun, bếp đun, ống dẫn nước nóng, vòi xả nước nóng, dụng cụ chứa nước nóng.
Với kiến thức vật lý ít ỏi, anh Huấn sáng chế ra bình nước nóng hoạt động theo nguyên lý bình thông nhau: Nước lạnh từ bể cấp theo van một chiều vào bình chứa được thiết kế có nhiều vách ngăn, bình chứa này được đặt quanh bếp đun. Tại đây nước được làm nóng nhờ nguồn nhiệt dư thừa khi đun bếp, sau đó theo ống dẫn qua vòi xả để sử dụng. Nguyên lý hoạt động của bình chỉ đơn giản như thế và nó đã giải quyết được vấn đề nước nóng trong mùa đông.
Tận dụng phụ phẩm nông nghiệp
Qua thực nghiệm trên bếp đun củi cho thấy, sau 30 phút, nhiệt độ nước nóng ở vòi xả đạt trên 70oC. Sau 70 phút, bình nước nóng lấy nhiệt thừa làm nóng được trên 130 lít nước ở mức nhiệt là là 60oC…
Điểm đặc biệt của chiếc bình nước nóng này chính là sự tiết kiệm tối đa nhiệt năng của bếp, không tốn điện, gas, độ bền cao, chi phí thấp. Tất cả các phụ phẩm từ nông nghiệp như rơm rạ, củi đun, mùn cưa, lõi ngô… đều có thể tận dụng được. Để xây dựng một hệ thống bình nóng lạnh này chỉ mất khoảng 3 đến 4 triệu đồng tùy quy mô bếp đun.
Từ thí nghiệm ban đầu của gia đình anh Huấn, người hàng xóm sát vách là anh Nguyễn Tiến Hồng cũng chung tay sử dụng và nâng cao các sáng kiến để bếp ngày càng hoàn thiện.
Bằng kiến thức vật lý của một giáo viên THCS, anh Hồng cho biết, cùng anh Huấn đã trải qua nhiều ý tưởng, nhiều thử nghiệm để cải tiến trong quá trình thử nghiệm và sử dụng bình nước nóng sử dụng nhiệt bếp. Từ bình chứa, van một chiều, hệ thống dẫn nước lạnh cấp cho bình, hệ thống dẫn nước nóng, hệ thống xả khí, hệ thống ủ…
Chứng nhận giải Nhì - Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh Bắc Kạn lần thứ III, năm 2014 - 2015 dành cho “Bình nước nóng sử dụng nhiệt bếp”
Lần thí nghiệm đầu tiên, không sử dụng van 1 chiều. Nước di chuyển không theo định hướng, nước nóng di chuyển cả sang hệ thống đường ống nước lạnh dẫn tới không có nước nóng dùng và ống nhựa bị phình to, cong ống.
Với ý tưởng sáng tạo, có tính ứng dụng cao trong cuộc sống, hệ thống bình nước nóng tận dụng nhiệt bếp của hai anh Tưởng Văn Huấn và Nguyễn Tiến Hồng đã được Ban Tổ chức hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Bắc Kạn lần thứ III, năm 2015 trao giải Nhì. |
Lần thứ hai, các anh sử dụng van 1 chiều tự chế. Đó là 1 ống inox phi 60 dài 200mm ở ngoài, ở trong là nắp đậy được thiết kế như quả cầu trinh, khi xả nước ở bên nóng để sử dụng quả cầu tự dâng lên cho nước lạnh đi vào bình. Van 1 chiều được đặt ở vị trí trước khi nước lạnh đi vào bình, đã tạo được dòng nước chảy theo ý muốn.
Van 1 chiều hoạt động hoàn toàn tự động, khi xả nước thì van tự mở để cấp nước cho bình còn khi ngừng xả van sẽ tự động đóng không cho nước nóng di chuyển ngược lại. Lần này đã đạt được mục đích điều chỉnh dòng nước.
Từ khi biết có van 1 chiều bán trên thị trường, các anh sử dụng van 1 chiều sản xuất sẵn, rất thuận tiện cho việc lắp đặt và dễ kiểm tra vì nằm ở phía ngoài bình. Đồng thời định hướng được dòng nước chảy theo mục đích sử dụng.
Tận dụng nhiệt vòng quanh bếp trong khi vẫn đun nấu phía trên. Lượng nhiệt vòng quanh làm nóng bình và nước, khi đun ở phía trên để sôi 1 nồi nước thì các anh có thể lấy nhiệt thừa vòng quanh bếp để lấy được lượng nước nóng gấp 3 lần so với nước đun sôi. Đó là nhờ đường nước lạnh qua khóa, qua van một chiều, van có tác dụng định hướng dòng nước không cho nước nóng đi ngược lại bình nước lạnh, nước lạnh sẽ tiếp tục đi vào trong bình được làm nóng khi nước nóng đã có sẽ được dẫn ra nơi sử dụng.
Tiện dụng và tiết kiệm
Nhận thấy giải pháp bình nước nóng sử dụng nhiệt bếp có hiệu quả, anh Huấn và anh Hồng mạnh dạn đưa ra thị trường. Qua phiếu khảo sát ý kiến khách hàng, về chất lượng khi sử dụng sản phẩm kết quả phản hồi 100% đồng ý là phù hợp với gia đình.
“Thuận lợi, tiện dụng và tiết kiệm”, đó là những ý kiến nhận xét chung. Tiếng lành đồn xa, bình nóng lạnh tận dụng nhiệt bếp được nhiều hộ gia đình, nhà hàng, quán ăn trên địa bàn tới mua và lắp đặt.
Bà Nguyễn Thị Hoa ở thôn Phiêng An, xã Quang Thuận, huyện Bạch Thông chia sẻ: “Bình nóng lạnh này sử dụng thuận tiện, tiết kiệm được củi, tôi đi làm về chỉ xả ra là có nước nóng, thuận tiện cho cả nhà”.
Đối với các tỉnh miền núi như Bắc Kạn, đa số các hộ gia đình vẫn sử dụng bếp củi để nấu nướng thức ăn, trong khi nhu cầu nước nóng vào mùa đông rất lớn nên sáng kiến này thật sự là một giải pháp rất hữu ích. Nó vừa tiết kiệm thời gian, vừa tiết kiệm chi phí cho người dân.