Vụ hè thu 2025, ông Trần Văn Ngỗ – Giám đốc HTX Thanh Sơn (xã Vĩnh Bình, huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu) thử nghiệm sử dụng chế phẩm EMUNIV với diện tích 2 ha. Sau hơn 3 tháng ông Ngỗ mạnh dạn tham gia mô hình trình diễn sử dụng chế phẩm EMUNIV để xử lý rơm rạ do Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bạc Liêu phối hợp cùng Công ty CPART triển khai vụ đầu tiên tại địa phương, thành công đã đến ngoài mong đợi.
Ông Ngỗ hài lòng với kết quả đạt được sau lần đầu sử dụng chế phẩm AMUNIV. Ảnh: Trọng Linh.
“Lúc đầu tôi còn nghi ngại. Nông dân mình quen đốt rơm rạ rồi. Đơn giản, lẹ, sạch đồng. Mà khói thì khói, đất ra sao thì ra, ai lo được hết. Nhưng thấy đất ngày càng bạc, phân phải xài nhiều nên tôi cũng muốn thử một lần làm khác”, ông Ngỗ chậm rãi kể.
Mô hình được thực hiện ngay sau khi thu hoạch lúa đông xuân 2024 – 2025. Rơm rạ trên ruộng được giữ nguyên, sau đó rải đều chế phẩm EMUNIV trộn cùng phân hữu cơ trên ruộng. Chỉ trong vòng 15 - 20 ngày, rơm bắt đầu mục, không mùi, không hôi, không ảnh hưởng đến việc làm đất cho vụ sau.
Bà Bùi Thị Hồng Hà, Trưởng phòng Vi sinh nông nghiệp - Trung tâm Nông nghiệp hữu cơ (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) trực tiếp giám sát mô hình chia sẻ: Điểm nổi bật nhất khi sử dụng chế phẩm EMUNIV là vi sinh trong chế phẩm giúp phân giải nhanh cellulose, giữ lại dinh dưỡng hữu cơ trong đất, giảm phát thải khí nhà kính và giúp bộ rễ lúa phát triển tốt hơn, cây khỏe ngay từ giai đoạn mạ.
Những đổi thay ấy, người làm ruộng như ông Ngỗ cảm nhận rất rõ: “Trước đây cấy xong phải chờ lâu lắm lúa mới bén rễ, có khi sình ruộng, thối, mạ chết. Vụ này lúa bén nhanh, đều cây, đặc biệt là rễ chắc, không bị sâu bệnh tấn công sớm”.
Nhóm kỹ thuật phụ trách mô hình đã tiến hành so sánh với ruộng đối chứng không sử dụng chế phẩm EMUNIV trong vụ hè thu 2025, kết quả thật sự làm ông Ngỗ bất ngờ khi năng suất đạt 6,69 tấn/ha, cao hơn đối chứng 0,38 tấn/ha. Đồng thời giảm được 60 kg phân bón/ha nhờ dinh dưỡng từ rơm rạ phân hủy. Chỉ còn 9 lần phun thuốc BVTV, trong khi đối chứng là 11 lần. Lợi nhuận tăng thêm 4,6 triệu đồng/ha và giảm chi phí sản xuất hơn 1,7 triệu đồng/ha.
Nông dân trong HTX Thanh Sơn tham gia mô hình cùng với ông Ngỗ thăm ruộng. Ảnh: Trọng Linh.
Những con số về giảm chi phí, tăng năng suất, tăng lợi nhuận khi sử dụng chế phẩm EMUNIV tuy không quá lớn, nhưng với nông dân, đó là dấu hiệu cho thấy hướng đi mới đang đúng hướng. “Quan trọng là đất khỏe lại, giảm được phân bón và thuốc BVTV, bớt được công. Vụ sau khỏe hơn vụ trước, vậy mới có cái ăn lâu dài”, ông Ngỗ bộc bạch.
Việc từ bỏ thói quen đốt rơm rạ tưởng chừng chỉ là chuyện nhỏ nhưng với người dân ĐBSCL đã gắn bó hàng chục năm với cách làm truyền thống, đó là một thay đổi lớn.
Ông Ngỗ nói: “Bà con mình quen với ngọn lửa rồi. Lâu lâu thấy khói mới yên tâm là ruộng đã sạch. Giờ kêu không đốt, ai cũng lắc đầu. Nhưng khi tôi làm thấy hiệu quả, mấy người xung quanh bắt đầu ghé qua coi, hỏi thăm, rồi học làm theo. Chuyện tưởng không làm được, giờ thành ra ai cũng tò mò”.
Bà Bùi Thị Hồng Hà nhấn mạnh, chỉ cần một mô hình thành công, hiệu ứng sẽ lan truyền trong cộng đồng nông dân rất mạnh. Và chính những mô hình nhỏ như ở Vĩnh Bình đang đóng vai trò gieo mầm cho một nền nông nghiệp ít phát thải và tái tạo sinh học.
Bạc Liêu đang từng bước cụ thể hóa chiến lược 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp bằng những mô hình thực tế như sử dụng chế phẩm EMUNIV. Lãnh đạo ngành nông nghiệp địa phương đánh giá, việc kết hợp khoa học kỹ thuật vào sản xuất không chỉ giúp cải thiện năng suất mà còn bảo vệ môi trường.
