Công nghệ xét nghiệm giúp trại vịt phòng dịch chủ động

Trước áp lực dịch bệnh ngày càng khó lường trong chăn nuôi gia cầm, nhiều hộ nông dân ở huyện Phú Giáo (tỉnh Bình Dương) đã không còn trông chờ vào may rủi mà chủ động tìm lời giải bằng công nghệ. Những chuồng trại hở truyền thống dần nhường chỗ cho mô hình trại lạnh. Việc tiêm vacxin theo lịch cố định được thay thế bằng quy trình xét nghiệm chẩn đoán sớm. Nhờ vậy, người chăn nuôi không chỉ giữ được đàn mà còn duy trì hiệu quả kinh tế trong bối cảnh giá gia cầm xuống thấp.

Xét nghiệm thay vacxin cố định

Giữa cái nắng gay gắt đầu mùa ở xã Tân Hiệp, bà Nguyễn Thị Bích Thuận vẫn miệt mài kiểm tra đàn vịt hơn 20.000 con của mình trong khu trại lạnh được thiết kế khép kín. Đây là một trong số ít mô hình nuôi vịt ứng dụng công nghệ cao đang hoạt động ổn định tại địa phương - nơi từng nhiều lần lao đao vì dịch cúm gia cầm.

“Trước đây nuôi ngoài trời, mỗi lứa hao hụt tới 5 - 7%, có năm dịch tràn qua mất trắng cả đàn. Giờ làm trại lạnh, có hệ thống làm mát, phun sương và cách ly hoàn toàn, tỷ lệ hao hụt chỉ còn dưới 2%”, bà Thuận nói.

Điều đặc biệt là toàn bộ quá trình tiêm phòng dịch bệnh cho vịt tại trại được thực hiện dựa trên kết quả xét nghiệm. Bà Thuận và đội kỹ thuật lấy mẫu máu định kỳ theo từng độ tuổi gửi đến phòng xét nghiệm chẩn đoán để phát hiện sớm các virus nguy hiểm như cúm H5N1, dịch tả hay viêm gan vịt.

Căn cứ kết quả, lịch tiêm vacxin được điều chỉnh linh hoạt, đảm bảo đúng thời điểm đàn vịt cần miễn dịch mạnh nhất. Điều này giúp đàn vịt có khả năng kháng bệnh cao hơn, hạn chế việc lây lan dịch bệnh trong trại, đồng thời giảm thiểu chi phí điều trị, mang lại hiệu quả lâu dài.

Theo kỹ thuật viên Đặng Trung Tiến, người trực tiếp hỗ trợ nhiều trại nuôi vịt ở Phú Giáo, xét nghiệm hiện đang được thực hiện theo hai hướng chính là chẩn đoán nhanh tại trại và xét nghiệm sâu tại các trung tâm chuyên ngành.

"Chúng tôi sử dụng phương pháp ELISA hoặc Bshiba để đánh giá kháng thể trong máu vịt. Chỉ cần phát hiện dấu hiệu bất thường là triển khai xử lý ngay, không đợi đến khi bùng phát", anh Tiến cho biết. Việc này giúp tiết kiệm đáng kể chi phí điều trị và giảm nguy cơ thiệt hại dây chuyền.

Song hành với việc chẩn đoán và phòng ngừa là quy trình vệ sinh chuồng trại nghiêm ngặt sau mỗi lứa nuôi. Đàn vịt xuất chuồng xong là toàn bộ khu vực được khử khuẩn bằng hóa chất, rắc vôi bột nền, xông thuốc sát trùng không khí. Các khay đựng thức ăn, hệ thống nước uống, thậm chí cả tường chuồng đều được cọ rửa kỹ lưỡng.

Các giải pháp trên đã giúp nhiều trại giữ được chuỗi chăn nuôi liên tục mà không bị ngắt quãng bởi dịch. Mỗi lứa nuôi kết thúc, việc làm sạch và khử trùng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa mầm bệnh từ những lần nuôi trước xâm nhập vào đàn vịt mới.

Giảm hao hụt trong chăn nuôi

Hiệu quả từ việc áp dụng công nghệ cao vào chăn nuôi không chỉ thể hiện qua tỷ lệ hao hụt giảm mà còn ở năng suất và chất lượng sản phẩm. Vịt nuôi trại lạnh lớn nhanh, ít bệnh, thịt săn chắc, được các thương lái ưa chuộng hơn.

Nếu trước kia mỗi lứa vịt người nuôi lãi 20 - 30 triệu đồng thì nay, với chi phí đầu tư công nghệ cao, lợi nhuận có thể tăng gấp đôi nếu giá thị trường thuận lợi. Tuy nhiên, những lợi ích này cũng đi kèm với chi phí đầu tư ban đầu lớn, từ việc xây dựng chuồng trại khép kín đến mua sắm thiết bị tự động và hệ thống xét nghiệm.

Tuy nhiên, trong bối cảnh giá vịt hơi đang rớt thê thảm như hiện nay, chỉ còn 20.000–25.000 đồng/kg, người nuôi dù kiểm soát tốt dịch bệnh vẫn đối mặt bài toán lỗ vốn. “Giá con giống, thức ăn, thuốc thú y không giảm nhưng đầu ra quá thấp. Nhiều trại chỉ duy trì nuôi cầm chừng để giữ bạn hàng”, bà Thuận chia sẻ. Bà cho biết nếu không có xét nghiệm hỗ trợ phòng bệnh, một đợt dịch bùng lên có thể khiến trại thiệt hại hàng trăm triệu đồng, lúc đó muốn nuôi tiếp cũng không còn vốn.

Ông Trần Văn Của, Phó Trưởng Phòng Nông Nghiệp và Môi Trường huyện Phú Giáo nhìn nhận, mô hình chăn nuôi công nghệ cao đang mở ra hướng đi bền vững cho ngành gia cầm địa phương. Những hộ mạnh dạn đầu tư công nghệ, thực hiện nghiêm quy trình phòng dịch và vệ sinh trại đã giữ được đàn vịt ổn định suốt nhiều năm. “Chúng tôi đang hỗ trợ bà con tiếp cận thêm nguồn vốn và kỹ thuật, đồng thời phối hợp với doanh nghiệp tìm đầu ra cho sản phẩm vịt nuôi an toàn sinh học”, ông Trung cho biết.

Từ một địa phương từng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh gia cầm, Phú Giáo đang dần vươn lên thành vùng chăn nuôi vịt có kiểm soát dịch bệnh tốt nhờ công nghệ. Hình ảnh những đàn vịt khỏe mạnh, trại nuôi sạch sẽ và quy trình bài bản không chỉ là minh chứng cho hướng đi đúng, mà còn cho thấy nông dân khi được tiếp cận công nghệ sẽ không còn đơn độc trước dịch bệnh.

Bên cạnh việc đầu tư vào công nghệ xét nghiệm và phòng dịch, các hộ nuôi còn được hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo chuyên sâu về quản lý, giúp họ tiếp cận những kiến thức mới nhất về chăm sóc và bảo vệ đàn gia cầm. Các cơ quan chức năng cũng đặc biệt chú trọng vào việc xây dựng cơ chế hợp tác giữa nông dân và các doanh nghiệp chế biến, giúp người nuôi không chỉ duy trì đàn vịt mà còn ổn định đầu ra, tránh tình trạng tiêu thụ gặp khó khăn như những năm trước.

Mô hình như của bà Thuận hay của nhiều hộ chăn nuôi khác tại Phú Giáo đã khẳng định công nghệ không chỉ là yếu tố để nâng cao năng suất mà còn là công cụ quan trọng giúp giảm thiểu rủi ro, bảo vệ ngành chăn nuôi khỏi những tác động tiêu cực của dịch bệnh. Những tín hiệu tích cực từ những hộ nuôi này đang dần trở thành nguồn cảm hứng cho các địa phương khác trong việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trong ngành gia cầm.

“Ngày trước cứ đến mùa dịch là nơm nớp lo mất trắng, có năm không dám tái đàn. Từ khi áp dụng công nghệ xét nghiệm và làm trại lạnh, tôi mới thật sự yên tâm nuôi vịt. Mình biết bệnh nào có thể đến, biết lúc nào cần tiêm phòng, không còn phải chờ may rủi nữa”, bà Nguyễn Thị Bích Thuận, hộ nuôi vịt tại xã Tân Hiệp, huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương chia sẻ.