Chăn nuôi tuần hoàn, tăng thu nhập, giảm ô nhiễm

Biến chất thải thành tiền

Tại xã Minh Lập, huyện Đồng Hỷ (Thái Nguyên), Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Nguyên đã triển khai mô hình sản xuất nông nghiệp tuần hoàn với quy mô 150 con bò. Mô hình này không chỉ giúp nông dân nâng cao thu nhập mà còn xử lý triệt để chất thải, cải thiện môi trường, góp phần phát triển nông nghiệp tuần hoàn, bền vững.

Quy trình sản xuất được khép kín từ khâu nuôi bò thịt, tận dụng phân bò ủ với men vi sinh thành phân hữu cơ để trồng cỏ voi, ngô sinh khối.

Ông Hoàng Công Hợp, cán bộ Phòng Kế hoạch - Kỹ thuật (Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Nguyên) cho biết, mô hình nông nghiệp tuần hoàn giúp người dân tận dụng triệt để các phụ phẩm, chất thải trong sản xuất, từ đó giảm chi phí, tăng thu nhập. Quan trọng hơn, đây là giải pháp giúp bảo vệ môi trường hiệu quả, tạo nền tảng cho nông nghiệp phát triển bền vững.

Tham gia mô hình từ những ngày đầu, ông Nguyễn Ngọc Chung ở xóm Cà Phê, xã Minh Lập cho biết, trước đây gia đình ông gặp nhiều khó khăn trong việc xử lý chất thải trong chăn nuôi bò. Tuy nhiên, từ khi được Trung tâm Khuyến nông tỉnh hướng dẫn kỹ thuật ủ phân bằng men vi sinh, chất thải không còn là gánh nặng mà trở thành nguồn lợi lớn.

“Trước kia tôi phải mua phân hóa học với chi phí cao, trong khi chuồng trại thì bốc mùi, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Nay có phân hữu cơ tự ủ, không chỉ tiết kiệm chi phí mà môi trường cũng sạch hơn. Mùi hôi giảm rõ rệt, không khí trong lành hơn rất nhiều”, ông Chung chia sẻ.

Theo tính toán, mô hình chăn nuôi bò tuần hoàn giúp giảm khoảng 40% chi phí so với phương pháp nuôi truyền thống. Với quy trình kỹ thuật vỗ béo bài bản, bò thịt sau 3 tháng tăng trọng bình quân khoảng 1.100g/con/ngày. Sau khi trừ chi phí (chưa tính công lao động), mỗi con bò đem lại lợi nhuận khoảng 4,5 triệu đồng, đây là con số không nhỏ đối với các hộ chăn nuôi quy mô vừa và nhỏ.

Không chỉ bò, cây ngô sinh khối cũng đem lại năng suất và giá trị kinh tế cao. Mô hình đã trồng 2 ha ngô sinh khối, tỷ lệ sống đạt 95%, năng suất trung bình đạt 51 tấn/ha, cao hơn so với trồng đại trà. Sau 75 - 85 ngày, cây ngô cao từ 1,8 – 2,2m và có thể thu hoạch, cung cấp nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng cho bò.

Bảo vệ môi trường, thay đổi tư duy nông dân

Một điểm sáng khác của mô hình là môi trường được cải thiện rõ nét. 100% cơ sở chăn nuôi tham gia mô hình đều xử lý chất thải thành phân bón hữu cơ. Điều này giúp giảm đáng kể lượng khí độc hại như amoniac (NH₃), hydro sunfua (H₂S), CO₂ phát tán ra không khí. Mầm bệnh truyền nhiễm cũng được hạn chế do chất thải không thải trực tiếp ra môi trường.

Mặt khác, thông qua mô hình, người dân được tập huấn kỹ thuật, nâng cao kiến thức về sản xuất nông nghiệp tuần hoàn, ứng dụng công nghệ sinh học vào xử lý chất thải, trồng ngô sinh khối, vỗ béo bò thịt hiệu quả. Việc thực hành trực tiếp trong mô hình đã giúp bà con thay đổi tư duy sản xuất theo hướng khoa học, bài bản hơn.

Mô hình không chỉ là giải pháp kinh tế mà còn là lớp học thực tế. Từ tập huấn, bà con biết cách phối trộn khẩu phần ăn cho bò, cách ủ phân đúng kỹ thuật và cách trồng ngô sinh khối năng suất cao. Đó là những điều trước kia chỉ nghe qua sách vở.

Không dừng lại ở một dự án thí điểm, mô hình chăn nuôi tuần hoàn tại Minh Lập đang được kỳ vọng trở thành hạt nhân lan tỏa trong cộng đồng nông dân. Các hộ tham gia mô hình đã trở thành những tuyên truyền viên tích cực, chia sẻ kinh nghiệm thực tế, hướng dẫn kỹ thuật cho các hộ khác trong và ngoài địa phương.

Dự án còn tạo nền tảng cho mối liên kết giữa người chăn nuôi - người trồng trọt - doanh nghiệp thu mua sản phẩm, hình thành chuỗi sản xuất và tiêu thụ khép kín, bền vững. Đây là bước đi quan trọng trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, manh mún hiện nay đang là rào cản lớn cho việc nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm.

Kết quả cho thấy, hiệu quả kinh tế của mô hình tăng trên 10% so với chăn nuôi đại trà. Không chỉ vậy, đây còn là bước khởi đầu cho việc thay đổi thói quen canh tác truyền thống sang sản xuất nông nghiệp tuần hoàn, gắn liền với bảo vệ môi trường sinh thái và phát triển bền vững.

Mô hình chăn nuôi tuần hoàn tại Thái Nguyên cho thấy hướng đi đúng của ngành nông nghiệp trong việc tối ưu hóa nguồn lực, giảm chi phí, tăng lợi nhuận, đặc biệt là giải quyết vấn đề môi trường - một trong những thách thức lớn nhất của ngành chăn nuôi hiện nay.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, áp lực tăng dân số và yêu cầu cao về chất lượng nông sản, mô hình chăn nuôi tuần hoàn không chỉ là giải pháp trước mắt mà còn là định hướng lâu dài để xây dựng nền nông nghiệp xanh, sạch, hiệu quả, gắn với phát triển kinh tế nông thôn bền vững.