Vĩnh Phúc ổn định cả trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản

Duy trì ổn định cả trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản

Trong bối cảnh đô thị hóa và công nghiệp hóa diễn ra mạnh mẽ, diện tích đất sản xuất nông nghiệp ở Vĩnh Phúc ngày càng bị thu hẹp. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hoàng Dương, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Vĩnh Phúc, sản xuất nông nghiệp của tỉnh vẫn duy trì ổn định, đặc biệt là ngành trồng trọt và chăn nuôi.

Vĩnh Phúc hiện có hơn 90.000 ha đất nông nghiệp. Trong đó lúa 2 vụ chiếm gần 6.000 ha, rau màu hơn 10.000 ha, chủ yếu là rau ăn lá. Các cây trồng khác như ngô, đỗ tương, khoai lang… diện tích nhỏ, chủ yếu nhằm đa dạng hóa sản phẩm.

“Trong lĩnh vực trồng trọt, những năm gần đây chúng tôi đã mạnh dạn đưa các giống mới, áp dụng nhiều tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, nhờ đó năng suất và chất lượng nông sản ngày càng nâng cao”, ông Dương chia sẻ.

Theo ông Dương, lĩnh vực chăn nuôi cũng là điểm sáng của Vĩnh Phúc khi được đánh giá là một trong những tỉnh có tổng đàn lớn nhất cả nước dù diện tích nhỏ so với các tỉnh, thành phố khác. Toàn tỉnh hiện có khoảng 12 triệu con gà, 500.000 con lợn và hơn 16.000 con bò sữa. Dù mật độ chăn nuôi cao nhưng công tác phòng chống dịch bệnh trong những năm qua được duy trì hiệu quả, góp phần ổn định đàn vật nuôi và bảo vệ sản xuất.

Với lĩnh vực thủy sản, Vĩnh Phúc đang tập trung phát triển các mô hình nuôi cá thâm canh và cá lồng, đặc biệt là ứng dụng hệ thống cảm biến trong quản lý ao nuôi. Các mô hình nuôi cá sử dụng cảm biến theo dõi chỉ số nước, oxy hòa tan, pH và độc tố đang được thử nghiệm và cho hiệu quả khả quan

Xử lý rơm rạ bằng men vi sinh hơn 5.000 ha mỗi năm

Ông Dương cho biết, khuyến nông Vĩnh Phúc đang đặt trọng tâm vào việc chuyển giao khoa học kỹ thuật thông qua các mô hình trình diễn, tập huấn và hỗ trợ trực tiếp cho nông dân.

Trong trồng trọt, một trong những điểm nhấn là ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ trên cây lúa, từ khâu gieo mạ, cấy, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch. Trung tâm đã hỗ trợ gần 1.000 máy nông nghiệp các loại (máy trồng trọt, máy chăn nuôi) trong giai đoạn 2015 - 2020 và tiếp tục tập trung hoàn thiện cơ giới hóa ở các khâu còn lại trong giai đoạn 2020 - 2025, đặc biệt là khâu cấy và phun thuốc bảo vệ thực vật để đồng bộ ứng dụng cơ giới hóa.

Một hướng đi khác là sản xuất rau củ quả an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP. Mỗi năm, Trung tâm hỗ trợ khoảng 2.000 ha sản xuất rau, cung cấp phân hữu cơ vi sinh, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, thảo mộc và một phần giống. Kết quả cho thấy gần như 100% mẫu rau do cơ quan chức năng kiểm tra đều đạt tiêu chuẩn an toàn.

Ông Dương chia sẻ: “Trong 5 năm qua, Trung tâm tập trung vào các mô hình sử dụng hệ thống cảm biến và chương trình sử dụng men vi sinh để phân hủy gốc rạ. Mỗi năm chúng tôi triển khai xử lý rơm rạ bằng men vi sinh trên hơn 5.000 ha. Mô hình không chỉ hạn chế tình trạng đốt rơm mà còn góp phần cải thiện đất và giảm phát thải khí nhà kính”.

Bên cạnh đó, Vĩnh Phúc cũng đang đẩy mạnh cải tạo vườn tạp, chuyển đổi đất đồi sang trồng cây ăn quả cho hiệu quả kinh tế cao và ứng dụng tưới nhỏ giọt tại các huyện miền núi như Lập Thạch, Sông Lô, Tam Đảo, Phúc Yên.

Trong chăn nuôi, các mô hình VietGAP đang được nhân rộng, cùng với những hỗ trợ giúp giảm ô nhiễm môi trường. Với thủy sản, công nghệ cảm biến đang giúp các hộ nuôi chủ động hơn trong quản lý môi trường ao nuôi.

Mục tiêu mở rộng canh tác lúa giảm phát thải

Theo ông Dương, mô hình canh tác lúa giảm phát thải tại Vĩnh Phúc đang được triển khai mạnh mẽ và mục tiêu mở rộng quy mô lên vài nghìn ha trong năm nay. Đồng thời tiến tới cùng một số đơn vị tư vấn cấp chứng chỉ carbon cho các hộ dân.

Từ năm 2024, Trung tâm Khuyến nông Vĩnh Phúc bắt đầu triển khai mô hình canh tác lúa giảm phát thải và mục tiêu mở rộng vài nghìn ha trong năm 2025. “Mô hình này là bước tiến quan trọng nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường trong sản xuất lúa”, ông Dương nhấn mạnh.

Ông Dương phân tích, về bản chất, mô hình này thay đổi hai thói quen canh tác truyền thống, sử dụng men vi sinh để phân hủy rơm rạ thay vì đốt, đồng thời áp dụng phương pháp tưới ngập - khô xen kẽ thay vì duy trì ruộng ngập nước liên tục.

“Trước nay bà con vẫn quen giữ ruộng luôn có nước vì nghĩ cây lúa cần nước liên tục. Nhưng thực tế không phải vậy. Chúng tôi tập huấn cho người dân hiểu rằng chỉ những giai đoạn nhất định cây lúa mới thực sự cần nước”, ông Dương giải thích.

Ngoài lợi ích giảm phát thải methane - khí nhà kính mạnh, mô hình còn giúp tiết kiệm nước tưới, giảm chi phí sản xuất, cải thiện điều kiện canh tác và tăng cường sinh vật có lợi trong đất.

Tuy nhiên, để nhân rộng mô hình ra toàn tỉnh, cần thêm thời gian, sự hỗ trợ về truyền thông, đào tạo cũng như có thể can thiệp bằng phương pháp hành chính, đó là phối hợp với các công ty thủy lợi điều tiết nước theo thời kỳ của cây lúa.

Ông Dương cho biết, hiện Trung tâm đang triển khai thử nghiệm và hoàn thiện mô hình tại một số địa phương. Nếu kết quả khả quan sẽ kiến nghị tổ chức họp bàn với các đơn vị thủy lợi nhằm xây dựng phương án điều tiết nước phù hợp theo từng thời kỳ sinh trưởng của cây lúa. “Về nguyên tắc, việc này hoàn toàn khả thi bởi toàn tỉnh đã có lịch thời vụ thống nhất và cơ cấu giống lúa tương đồng”, ông nhấn mạnh.

Trong bối cảnh diện tích sản xuất bị thu hẹp và áp lực môi trường ngày càng lớn, nông nghiệp Vĩnh Phúc đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng hiện đại, hiệu quả và thân thiện với môi trường. 

Ông Nguyễn Hoàng Dương cho biết, hầu hết các mô hình sản xuất nông nghiệp trên địa bàn đều được hỗ trợ thông qua các lớp tập huấn hàng năm với nội dung sát thực tế và phù hợp với nhu cầu từng địa phương.

Tại các xã chuyên canh rau màu, bà con được hướng dẫn kỹ thuật trồng rau an toàn, còn ở vùng mạnh về chăn nuôi tập huấn tập trung vào nuôi theo VietGAHP, kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ môi trường.