Truyền thông Cuba đề cao mô hình hợp tác lúa gạo đột phá với Việt Nam

Hãng tin IPS của Cuba đăng tải bài viết nhấn mạnh những tín hiệu tích cực từ mô hình hợp tác độc đáo nhượng quyền đất đai, trong bối cảnh Cuba đang nỗ lực tự chủ an ninh lương thực.

Theo ông Ariel García, Giám đốc Công ty nhà nước Chế biến Nông sản Ngũ cốc Los Palacios, năng suất trung bình trên diện tích do Công ty Agri VMA của Việt Nam canh tác đạt 7,2 tấn/ha, cao hơn gấp 4 lần so với mức 1,6 tấn/ha của các nông dân địa phương. Thành công này đến từ việc áp dụng công nghệ trồng lúa hiện đại của Việt Nam, bao gồm giống lúa lai, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.

Kỹ sư nông nghiệp Việt Nam Trần Trọng Đại chia sẻ, mặc dù điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng thuận lợi nhưng thách thức lớn nhất trong sản xuất lúa tại Cuba là hệ thống máy móc và nguồn cung phân bón tại chỗ, những vấn đề mà hai bên đang tích cực phối hợp giải quyết.

Hiện tại, Agri VMA đang canh tác 924 ha trong tổng số 1.000 ha được giao. Toàn bộ sản lượng lúa hiện nay thuộc sở hữu của Agri VMA, tuy nhiên công ty sẽ bán lại cho phía nhà nước Cuba để tiêu thụ trong nước. Điều này giúp giảm chi phí nhập khẩu và giải quyết khó khăn vận chuyển lúa gạo từ nước ngoài về Cuba.

Trước đó, công ty này đã thử nghiệm trên 16 ha và đạt năng suất trái vụ tới 6,5 tấn/ha. Nếu kết quả tiếp tục khả quan, diện tích cho thuê có thể được mở rộng lên đến 5.000 ha.

Hợp tác với Agri VMA cũng tạo cơ hội khôi phục nhà máy sấy và xay xát Camilo Cienfuegos vốn bị hư hại sau bão Ian năm 2022. Đến tháng 1/2025, cơ sở này được sửa chữa và đưa vào hoạt động để phục vụ mùa đầu tiên trên đất thuê của Agri VMA.

Mô hình hợp tác được xây dựng linh hoạt với ba hình thức chủ đạo. Đầu tiên là mô hình thuê đất toàn phần, trong đó phía Việt Nam chịu trách nhiệm 100% vốn đầu tư, còn Cuba thu lợi từ tiền thuê đất và việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ sản xuất.

Hình thức thứ hai là mô hình liên doanh với cơ chế chia sẻ lợi nhuận theo tỷ lệ 50-50, cho phép phía Cuba tham gia trực tiếp và sâu hơn vào chuỗi giá trị nông nghiệp.

Hình thức thứ ba là cung cấp vật tư nông nghiệp chất lượng cao như giống, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, được triển khai từ tháng 1/2025 thông qua hệ thống phân phối của Tổng công ty Vật tư nông nghiệp EMSA.

Cuba hiện phải nhập khẩu hơn 80% lượng gạo tiêu dùng trong nước. Năm 2024, sản lượng gạo của Cuba chỉ đạt khoảng 80.000 tấn, bằng 11% nhu cầu và chưa bằng một phần tư mức sản xuất của năm 2018.

“Ở Paso Real nơi tôi sống, người dân sống nhờ cây lúa và nghề xay xát. Nhà máy từng ngừng hoạt động, nay đã hồi sinh. Chúng tôi lại có điều kiện làm việc như trước” anh Pedro Madera, 32 tuổi, công nhân vận hành máy tại nhà máy chia sẻ.

Bài viết cũng đề cập, trong bối cảnh chi phí sản xuất và nhập khẩu đắt đỏ, tiềm ẩn nhiều rủi ro, hợp tác các dự án nông nghiệp công nghệ cao với Việt Nam được xem là giải pháp triển vọng, mở ra cơ hội đổi mới cho nông nghiệp Cuba.