Hải sâm cát (Holothuria scabra) là loài hải sâm nhiệt đới phân bố rộng trong khu vực Ấn - Thái Bình Dương. Chúng là nguồn thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực y học.
Do hải sâm cát sống ở vùng nước nông và di chuyển chậm nên hiện nay chúng đã bị khai thác cạn kiệt. Nhằm phục hồi và phát triển nguồn lợi này, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản III và tổ chức World Fish Center đã hợp tác nghiên cứu sinh sản nhân tạo và nuôi thương phẩm hải sâm cát. Xin giới thiệu để bà con tham khảo.
1. Nuôi hải sâm bố mẹ
- Chọn hải sâm được khai thác từ tự nhiên, khoẻ mạnh, không trầy xước, có trọng lượng > 250 gam/con đưa vào nuôi trong các đăng trên biển hoặc ao đất với mật độ 1 con/m2.
- Môi trường nuôi bảo đảm có độ mặn > 25 %o
- Thời gian nuôi từ 4 - 8 tháng.
2. Kích thích sinh sản và thu trứng
- Do phân biệt cá thể đực và cái khó khăn nên mỗi đợt sinh sản cần chọn 30-40 con để kích thích cho đẻ.
- Rửa sạch hải sâm trước khi chuyển vào đẻ.
- Sục khí 24/24 giờ.
- Sử dụng phương pháp sốc nhiệt kết hợp với tia cực tím kích thích hải sâm phóng tinh và đẻ trứng. Ngoài ra, có thể kích thích hải sâm bằng sốc nhiệt kết hợp với tảo khô.
- Sau khi kích thích vài giờ con đực phóng tinh, sau 20 - 30 phút con cái đẻ trứng. Quá trình phóng tinh và đẻ trứng khoảng một vài giờ.
- Sau đó, cấp thêm nước mới vào bể đẻ để làm loãng mật độ trứng.
- Dùng ống siphong hút trứng thụ tinh cách đáy 1-2 cm, không hút trứng chìm dưới đáy bể.
- Lọc, rửa trứng qua sàng lưới 250 µm.
3. Ương nuôi ấu trùng
- Trứng sạch được chuyển vào bể ấp với mật độ từ 1 – 2,5 trứng/ml.
- Sau khoảng 36-40 giờ, trứng nở thành ấu trùng tiền Auricularia.
- Ấu trùng được chuyển vào bể ương với mật độ 0.3-0.7 con/ml.
- Thức ăn của ấu trùng giai đoạn này là các loại tảo đơn bào Chaetoceos muelleri, Nannochloropsis sp và hỗn hợp tảo khô Spirulina và Algamac.
- Ấu trùng tiền Auricularia biến thái thành ấu trùng hậu Auricularia, rồi ấu trùng Doliolaria.
- Sau 10 - 15 ngày ấu trùng Doliolaria biến thái thành ấu trùng Pentactula xuống đáy, bám vào vật bám.
- Thức ăn của ấu trùng bám là loại loại tảo đáy, tảo khô và thức ăn tổng hợp.
- Các yếu tố môi trường chủ yếu cần bảo đảm là độ muối 30-32%o, nhiệt độ nước 27-30oC, pH 7,5-8,5.
- Sau 30 - 45 ngày ấu thể đạt kích thước 1 - 2mm, có thể chuyển ra ương giống.
