Cây tỏi rừng Phong Điền được phát hiện mọc trên vách đá thác Bảy Nàng Tiên. Ảnh: Đinh Diễn.
Ông Lê Ngọc Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết, trong chương trình điều tra Đa dạng Sinh học và Bảo tồn Tài nguyên Thực vật tại địa phương, đơn vị cùng các cộng sự vừa phát hiện và mô tả loài thực vật mới thuộc chi tỏi rừng.
Trước đó, trong quá trình đi đặt máy bẫy ảnh đợt 2/2022 tại tiểu khu 7 thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Phong Điền, các cán bộ, nhân viên bảo vệ rừng đã bắt gặp loài tỏi có hoa rất đẹp đang mọc ở vách đá ở đỉnh thác Bảy Nàng Tiên, gần khu vực Rào Trăng.
Sau khi thu thập mẫu, phối hợp với các chuyên gia của Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, Đại học Nông Lâm Huế, Đại học Y Dược (Đại học Huế) và Đại học Lomonosov ( Nga) đã xác định đây là một loài mới cho thế giới.
Khu vực thác Bảy Nàng Tiên, nơi phát hiện loài tỏi rừng Phong Điền. Ảnh: Đinh Diễn.
Loài thực vật mới này được đặt tên là tỏi rừng Phong Điền (tên khoa học Aspidistra phongdiensis), thuộc họ Măng tây (Asparagaceae). Tỏi rừng Phong Điền (A. phongdiensis) có hình thái tương tự như tỏi A. khangii nhưng khác ở phiến lá rộng hơn, mặt ngoài bao hoa màu trắng, phấn hoa màu vàng, bao phấn và nhụy hoa khác biệt.
Với cấu trúc bao hoa đặc biệt này, loài tỏi rừng mới này đã được mô tả và đặt tên theo Khu Bảo tồn Thiên nhiên Phong Điền, nơi duy nhất phát hiện sự hiện diện của loài này cho đến nay.
Cũng theo ông Lê Ngọc Tuấn, kết quả nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí chuyên ngành Phytotaxa vào ngày 30/3/2023 và mẫu chuẩn lưu ở Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam.
Cùng với loài Mỹ nhụy răng cưa (tên khoa học Deinostigma serratum) được phát hiện gần khu vực Rào Trăng năm 2022, việc phát hiện loài tỏi rừng Phong Điền càng minh chứng rõ cho giá trị đa dạng sinh học của khu vực này.
Khu Bảo tồn Thiên nhiên Phong Điền là nơi duy nhất phát hiện sự hiện diện của loài tỏi rừng này cho đến nay. Ảnh: Đinh Diễn.
“Có nhiều loài thực vật, động vật quý hiếm chưa được nghiên cứu và tìm hiểu. Việc phát hiện loài mới làm tăng thêm động lực cho cán bộ kiểm lâm và Khu Bảo tồn Thiên nhiên ra sức nghiên cứu, bảo vệ khu vực này cũng như hệ sinh thái toàn tỉnh Thừa Thiên - Huế”, ông Tuấn chia sẻ.
Trước đó, loài Mỹ nhuỵ răng cưa (tên khoa học Deinostigma serratum) cũng được phát hiện tại đỉnh thác Bảy Nàng Tiên, thuộc tiểu khu 71, Khu BTTN Phong Điền, gần khu vực thủy điện Rào Trăng và đã công bố là loài thực vật mới cho khoa học năm 2021. Theo số liệu điều tra thực địa, loài này được xem sắp nguy cấp (VU,D2) theo tiêu chí Sách đỏ của IUCN nên cần được quan tâm bảo vệ.
