Liên kết trồng rau, nuôi cá, thu nhập tăng cao

Kim Đức là xã nằm bên bờ tả sông Hồng chảy qua địa bàn huyện Gia Lâm (Hà Nội), có ruộng đồng màu mỡ và nhiều nhà nông cần cù, năng động. Khai thác tiềm năng, lợi thế này, HTX Nông - ngư nghiệp phát triển Kim Đức đã tổ chức trồng rau, nuôi cá theo hướng hữu cơ, VietGAP, tăng cao thu nhập cho bà con.

Ông Đào Văn Trung, Giám đốc HTX cho biết, HTX có 18 thành viên và 6ha canh tác, mùa nào thức ấy, HTX sản xuất và cung ứng ra thị trường gần 60 tấn rau mỗi tháng gồm cải canh, cải ngọt, cải thảo, cải bắp, cải củ, súp lơ, su hào, bầu sao, dưa chuột, mướp đắng, cà chua và một số cây rau gia vị khác, thu nhập bình quân đạt 10 triệu đồng/sào (360m2), tương ứng 275 triệu đồng/ha/năm (đã trừ hết vật tư sản xuất đầu vào).

Ngoài thu nhập từ trồng rau, HTX còn có nguồn lợi nuôi trồng thuỷ sản. Xứ đồng của HTX có sông Hồng chảy qua, đủ điều kiện độ sâu, độ sạch và lưu tốc dòng chảy cho nuôi cá lồng bè. Không bỏ lỡ tiềm năng sẵn có, HTX đã lắp đặt 4 lồng sắt nuôi cá trắm cỏ và chép lai V1. Nhờ vậy mỗi 18 tháng HTX thu được hơn 12 tấn cá, đạt doanh thu 540 triệu đồng, tương ứng thu nhập 360 triệu đồng/năm (30 triệu đồng/tháng).

Đây có thể coi là mức lợi nhuận cao vì chi phí cho lĩnh vực sản xuất này không đáng kể, bên cạnh phải mua con giống thì các khoản đầu tư khác cơ bản tự chủ được, như cá trắm chỉ cho ăn các loại phụ phẩm rau xanh sau khi sơ chế, cá chép cũng chỉ cho ăn dưới 30% khẩu phần cám công nghiệp, còn lại được thay bằng phụ phẩm rau xanh và bắp ngô nếp, ngô ngọt còi, kẹ từ đồng ruộng, không có giá trị sử dụng cho người.

Để đảm bảo nguồn thức ăn an toàn cho cá nuôi, HTX chỉ đạo và hướng dẫn các thành viên sản xuất rau đạt chuẩn VietGAP hoặc theo hướng hữu cơ, chủ yếu chăm bón bằng phân hữu cơ hoai mục hoặc hữu cơ vi sinh, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) như: Chọn giống có khả năng chống chịu cao, trồng rau trong nhà kính hoặc dùng màng phủ Passlite, luân canh rau với cây trồng không cùng ký chủ, thu dọn sạch tàn dư thực vật sau thu hoạch, phơi ải đất trước khi gieo trồng hoặc xử lý ruộng bằng vôi bột hay chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma, ưu tiên phòng trừ dịch hại rau bằng các thuốc có nguồn gốc vi sinh, thảo mộc, phun sớm khi vết bệnh đầu tiên xuất hiện, phun trừ lúc sâu non tuổi 1 và phun phòng khi điều kiện thời tiết thích hợp cho sâu, bệnh phát sinh, phát triển.

Trong đó, được phép bón lượng nhỏ NPK, nhử cho cây rau phát triển ở thời kỳ bén rễ, hồi xanh và dùng thuốc bảo vệ thực vật hoá học dập dịch khi sâu, bệnh gây hại vượt ngưỡng kinh tế 5% nhưng chỉ được dùng các loại thuốc có độ độc nhẹ, được nhà nước cho phép dùng trong sản xuất rau quả an toàn.

Nhờ tuân thủ nghiêm ngặt những quy định này, các loại rau và cá của HTX luôn có hợp đồng bao tiêu từ bếp ăn tập thể các khu công nghiệp và trường học trong khu vực, sản xuất luôn có lãi, nhà nông phấn khởi, yên tâm đẩy mạnh sản xuất.

Ông Đặng Quang Hậu (thành viên của HTX) cho hay, nhờ tham gia HTX, ông và các thành viên khác không phải lo tiêu thụ sản phẩm, chỉ tập trung sản xuất nên mỗi năm ông gieo trồng được 3 - 4 lứa rau/0,7ha canh tác, đạt doanh thu trên 400 triệu đồng, lãi 200 triệu đồng/năm. Để sản xuất rau đạt chuẩn VietGAP, các hộ trong HTX phải nắm vững đặc điểm hình thái, điều kiện thời tiết thích hợp cho từng đối tượng sâu, bệnh phát sinh gây hại rau mới có thể "bắt đúng bệnh", phòng trừ kịp thời, hiệu quả bằng các thuốc bảo vệ thực vật sinh học.

Bà Nguyễn Thị Son (thành viên HTX) chia sẻ: Trong sản xuất rau VietGAP, khó nhất là khâu tiêu thụ nhưng đã có HTX đứng ra lo liệu, còn kỹ thuật các hộ thành viên đều được ví như "bác sĩ cây trồng" vì có thâm niên hàng chục năm chuyên canh rau, được trải qua nhiều lớp thực hành nông nghiệp tốt (VietGAP) nên sản xuất thường có lãi cao hơn so với bên ngoài từ 10 - 15% (tuỳ mùa vụ). Bà Son cũng trồng 0,6ha rau các loại, trừ hết chi phí còn được lãi khoảng 170 triệu đồng/năm.

Theo bà Son, rau VietGAP khó bán được giá cao cho người mua nhỏ lẻ ở chợ vì nhìn các loại rau này không bắt mắt bằng rau trồng bón nhiều phân hoá học, người tiêu dùng cũng chưa phân biệt được rau an toàn vệ sinh thực phẩm và rau không an toàn vệ sinh thực phẩm, hơn nữa không thể bán một vài mớ rau cũng chìa chứng nhận VietGAP cho khách xem. Do vậy bán rau cho các hợp đồng thu mua số lượng lớn là dễ nhất, bởi trước khi ký hợp đồng bao tiêu, HTX phải xuất trình được chứng nhận VietGAP của các cơ quan chức năng.

"Bên cạnh chịu sự giám sát quá trình sản xuất rau của HTX, các cơ quan chức năng còn thường xuyên kiểm tra, lấy mẫu rau của các hộ dân phân tích, chỉ khi đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và được cấp chứng nhận VietGAP thì HTX mới tiến hành thu mua, cung ứng theo các đơn hàng", Giám đốc HTX Đào Văn Trung cho biết thêm.