Ông Vòong Ca Lành ở tổ dân phố Pa So, xã Phong Thổ gắn bó với mảnh đất Lai Châu từ thủa bé. Trước đây, khi thấy tài nguyên rừng bị “chảy máu”, ông đã đứng ra nhận bảo vệ và quản lý rừng. Ông luôn băn khoăn, trăn trở là làm sao để phủ xanh toàn bộ đất rừng, vì vậy mỗi ngày ông đều trồng thêm cây mới. Sau hơn 20 năm, ông đã là chủ nhân của gần 200 ha rừng phòng hộ đầu nguồn, trong đó có trên 77 ha rừng do ông tự trồng.
Với những công sức bỏ ra, hiện nay mỗi năm gia đình ông thu về gần 500 triệu đồng từ việc tận thu củi, măng rừng, tiền từ phí dịch vụ môi trường rừng và tiền bán kinh doanh cây giống.
“Từ năm 2002 tôi đã bảo vệ rừng và từ năm 2024 xin xã cấp cho giấy bảo vệ rừng. Từ đó, tôi bắt đầu phát triển kinh tế dưới tán rừng và chăn nuôi bò. Tôi thấy từ khi chăm sóc cho rừng xanh tươi, mình cảm thấy rất vui vì góp một phần nhỏ trong công tác bảo vệ và phát triển rừng”, ông Vòong Ca Lành nói.
Ông Vòong Ca Lành bên vườn ươm giống của gia đình. Ảnh: Vạn Tâm.
Bản Phiêng Áng, xã Tân Uyên luôn đi đầu trong công tác bảo vệ rừng của xã. Bản thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phân công nhiệm vụ cho từng hộ, lập quy ước hương ước trong việc bảo vệ rừng. Các cánh rừng đã tạo môi trường trong lành cho bản và tăng thêm thu nhập cho bà con nhờ nhận được tiền dịch vụ môi trường rừng.
Ông Lò Văn Pò, Trưởng bản Phiêng Áng chia sẻ: “Chúng tôi vận động bà con không đốt nương bừa bãi, không mang lửa vào rừng, chấp hành nghiêm Luật Lâm nghiệp. Đối với tiền dịch vụ môi trường rừng, chúng tôi tuyên truyền bà con số tiền đó để đóng các khoản học phí cho con, mua sắm đồ dùng trong nhà, mua vịt gà về nuôi”.
Nhờ bà con bảo vệ rừng tốt, hàng năm trên địa bàn không xảy ra cháy rừng. Bà con còn góp để dùng cho công việc chung của bản.
Từ tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng, các hộ dân ở những xã biên giới có nguồn thu ổn định, bình quân khoảng 20 triệu đồng mỗi năm. Xác định rõ tầm quan trọng của việc chăm sóc, phát triển rừng là nhiệm vụ then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội, chính quyền địa phương và người dân coi việc chăm sóc, phát triển rừng là nền tảng vững chắc để nâng cao tiêu chí thu nhập và giảm tỷ lệ hộ nghèo.
Ông Ly Hừ Cho ở bản Cờ Lò, xã Pa Ủ cho hay: “Đối với bà con bản Cở Lò rất khó khăn, nhưng mỗi năm chúng tôi được trả 25 triệu tiền dịch vụ môi trường rừng, bà con không phát nương, không đốt rừng và cùng nhau bảo vệ rừng tốt. Có tiền bà con mua tủ lạnh, ti vi, lo cho con học hành đầy đủ”.
Lai Châu là tỉnh miền núi phía Tây Bắc của tổ quốc có diện tích rừng lớn với gần 500.000 ha; trong đó, rừng tự nhiên 460.831 ha, rừng trồng 32.915 ha, cao su 12.933 ha.
Xác định việc bảo vệ và phát triển rừng là một trong những giải pháp giúp người dân giảm nghèo bền vững, thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường Lai Châu đã hướng dẫn, đôn đốc chỉ đạo lực lượng kiểm lâm, các trạm quản lý rừng xây dựng bản đồ chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng. Với đơn giá bình quân 1,14 triệu đồng/ha, tổng số tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng của tỉnh năm 2024 đạt trên 500 tỷ đồng.
Những cánh rừng mang lại nguồn thu ổn định cho người dân. Ảnh: Vạn Tâm.
Ông Nguyễn Trọng Lịch, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu cho biết, những năm qua, công tác bảo vệ và phát triển rừng luôn được tỉnh xác định là nhiệm vụ trọng tâm, gắn chặt với phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái và ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, như khoán quản lý bảo vệ rừng cho cộng đồng dân cư, tuần tra kiểm soát rừng thường xuyên, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm lâm luật, nên tình trạng phá rừng, khai thác trái phép giảm rõ rệt.
“Hiện nay cùng với công tác khoán quản lý, bảo vệ rừng cho cộng đồng dân cư và nhóm hộ, tỉnh đang phát triển các mô hình nông - lâm kết hợp, trồng cây dược liệu dưới tán rừng như: Sa nhân, thảo quả, đẳng sâm, hà thủ ô, sâm Lai Châu… vừa mang lại giá trị kinh tế, vừa giữ được độ che phủ rừng. Một số nơi như xã: Bum Nưa, Tả Lèng, Khun Há, Mường Khoa… đã hình thành chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm, giúp người dân gắn bó hơn với rừng”, ông Nguyễn Trọng Lịch nhấn mạnh.
